ایران درخصوص پیوستن به FATF در یک بازی باخت ـ باخت قرار دارد

دیدارنیوز ـ عضویت در کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی معروف به کنوانسیون پالرمو و پیوستن به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم یا CFT دو خواسته مهم FATF از ایران بود که نپذیرفتن آن‌ها سبب شد تا ایران در روز جمعه مجددا وارد لیست سیاه شود.

بعد از خروج ترامپ از برجام، بریتانیا، فرانسه و آلمان که به دنبال حفظ آن بودند، برای دور زدن تحریم‌ها و مقابله با این تصمیم دونالد ترامپ به جستجوی راهی همت گماشتند تا از این طریق شرکت‌ها جهت معامله و تجارت با ایران مورد تشویق قرار گیرند، از همین‌رو کانال ویژه مبادلات تجاری را پیشنهاد کردند که پیوستن به کنوانسیون‌های مورد نظر FATF به عنوان پیش‌شرط استفاده از آن مورد تاکید قرار گرفت، اما این لوایح پس از تصویب مجلس، با مشکل روبرو شد.

پس از رای مثبت اعضای خانه ملت به این مصوبه، شورای نگهبان به آن ایراداتی را وارد دانست و پس از اصلاحات مجلس، بنابر گفته های عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان، ایرادات شورای نگهبان برطرف شد و از نظر شورا ایرادی وجود نداشت، اما نظراتی که مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص مغایرت این لوایح با سیاست‌های کلی نظام در بخش امنیتی و اقتصاد مقاومتی مطرح کرد، لحاظ نشد به همین دلیل این دو لایحه به مجمع تشخیص مصلحت نظام سپرده شد، ولی اکثریت اعضا با آن به مخالفت پرداختند.

به طور نمونه مصطفی میرسلیم رئیس شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی و از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام پیوستن به کنوانسیون FATF را "ترفند غیرمستقیم آمریکا" نامید و گفت که "دشمن" از این طریق به روش‌هایی که ایران برای "جبران آثار تحریم‌ها در چند سال گذشته اتخاذ کرده" پی‌خواهد برد. محمدحسین صفار هرندی یکی دیگر از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام هم درگفت‌وگویی رادیویی FATF را "مسلخ" نامید. محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز مطرح کرد که پذیرش FATF به معیشت مردم ضربه وارد خواهد کرد.

این اظهارنظر‌ها درحالی مطرح شد که رییس کل بانک مرکزی پیش از این اظهارنظرات هشدار داده بود که چین و روسیه هم اعلام کرده‌اند وارد شدن ایران به فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی، تاثیر منفی بر مبادلات بانکی با این کشور خواهد داشت.

امیر دبیری مهر کارشناس مسائل سیاسی و استاد دانشگاه در رابطه با قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF در گفتگو با دیدارنیوز گفت: FATF نهادی بین‌المللی است که برای مبارزه با پولشویی شکل گرفت تا از به کارگیری مبادلات مالی در قاچاق مواد مخدر، اقدامات تروریستی و از این قبیل بزهکاری‌های بین‌المللی جلوگیری به عمل آورد. این نهاد برای دستیابی به هدف مورد اشاره، حدود چهل توصیه به کشور‌های عضو ارائه می‌دهد و هر کشوری که به این پیمان متعهد شود باید به توصیه‌های فوق عمل کند و در صورتی که به آن‌ها پایبند نباشد در واقع در مظان اتهام مبادلات مالی شبهه‌دار قرار خواهد شد.

وی در ادامه اضافه کرد: نهاد FATF درواقع درصدد است تا به این سوال‌ها که یک کشور برای مبادلات مالی از کدام منبع، چه مقدار، انجام چه کاری، چه روشی و در کجا پولی را مبادله می‌کند پاسخ دهد. به این معنا که تمام فرایند نقل و انتقال مالی باید شفاف و روشن باشد. در مورد ایران هم نیاز است تا به این نکته اشاره شود که در صورت پیوستن به FATF مزایا و مشکلاتی به همراه خواهد داشت.

این کارشناس مسائل سیاسی در رابطه با مزایا و معایب پیوستن به FATF چنین توضیح داد: ایران متاسفانه به دلیل برخی از مسائل بین‌المللی و فضای نامناسبی که در روابط جهانی و درک نادرستی که از نظام بین‌الملل دارد درخصوص پیوستن به FATF در یک بازی باخت – باخت قرار گرفته است. به این معنا در صورتی که به FATF بپیوندد شامل لیست سیاه نمی‌شود، اما در دوران تحریم تمام مکانیزم‌های دور زدن تحریم را از روی اجبار باید به FATF اعلام کند و با توجه به نفوذی که قدرت‌های بزرگ به ویژه ایالات متحده دارند، تحریم‌ها تشدید خواهد شد و چند راه فرار از تحریم‌ها هم مسدود می‌شود. در صورتی که نپیوندیم باز شرایط برای ما به شکل سخت‌تری درخواهد آمد و مشکلات مالی ایران در صحنه بین‌المللی دشوارتر از قبل خواهد شد.

دبیری مهر در پایان تاکید کرد: موضوعات مورد اشاره و این دست از موارد نیازمند آن است که ایران در سطح کلان‌تری مسائل بین‌المللی به ویژه برخورد با قدرت‌های بزرگ را سروسامان دهد تا از این تنگنا‌ها نجات یابد. به نظر می‌آید دیپلماسی در واقع تدبیر و عقلانیت در صفحه بین‌المللی محسوب می‌شود که با استفاده از مکانیزم‌ها و سازو کار‌های برون رفت از وضعیت پیش آمده برای کشور باید مورد استفاده قرار گیرد.