ضرورت تدوین الگوی کشت بهینه با توجه به تغییرات اقلیمی در مازندران

دیدارنیوز ـ همت‌اله پیر دشتی در گفت‌وگو با ایسنا به پیامدهای مشخص تغییر اقلیم اشاره و اظهار کرد: وقوع دماهای حداکثری گرم و سرد، بارش‌های کم یا فراوان و عمدتا سیل آسا و خشکسالی زیاد از پیامدهای تغییرات اقلیمی محسوب می‌شود که به همین دلیل تخصیص الگوی کشت بهینه در استان ضروری است.

وی ضمن بیان مبحث سازگاری به عنوان راهکار مقابله با تغییرات اقلیمی تصریح کرد: بر اساس اطلاعات و آمایش سرزمین بسیاری از محصولات و برخی گونه‌های جدید می‌توانند در این الگوی کشت قرار گرفته و معرفی شوند.

عضو هیئت علمی گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری خاطرنشان کرد: در این الگوی بهینه، براساس پهنه بندی اراضی و سناریوهای تغییرات اقلیم، تنها مکان‌ها و اراضی کاشت محصولات دستخوش دگرگونی شده و هر محصول در مکانی که کمترین خطر و بیشترین میزان عملکرد را دارد کاشته خواهد شد.

پیردشتی مهمترین شرط برای تحقق یک الگوی کشت موفق را کامل بودن زنجیره تولید محصول عنوان کرد و افزود: زمانی این اقدام پاسخ مثبت و درخور دارد که هم از لحاظ اقتصادی و هم از منظر ارزش غذایی به ویژه پس از مرحله برداشت، چرخه کامل باشد یعنی صنایع جانبی و صنایع پس از برداشت محصول وجود داشته و کشاورز یا تولید کننده نسبت به فروش محصول خود و مقرون به صرفه بودن آن دغدغه ای نداشته باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که چه گیاهانی برای خاک‌های لب شور شرق استان توصیه می‌شود، گفت: مسئله پیشروی آب دریا و شوری آب اراضی ساحلی و جلگه‌ای در اثر حفر چاه‌های مجاز و غیر مجاز به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آب زیر زمینی ابتدا باید از جنبه پیشگیرانه مورد توجه و اهمیت قرار گرفته و در اولین گام لازم است مانع پیشروی بیشتر آب دریا شد.

عضو هیئت علمی گروه رزاعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اضافه کرد: در گام بعدی اصلاح خاک باید در دستور کار قرار گیرد، اقداماتی نظیر اصلاح شیوه های آبیاری، روش های زهکشی مناسب و کشت گیاهان مقاوم به شوری با پتانسیل عملکرد بالا در این خاک ها به شرط کامل بودن چرخه تولید آن محصولات می تواند موثر واقع شود.

پیر دشتی با اشاره به کم آبی و چگونگی رویارویی با این معضل خاطرنشان کرد: برای مشکل کم آبی نمی‌توان نسخه کلی و قابل تعمیمی تجویز کرد، بسته به مناطقی که دارای ببیشترین خطر هستند باید از گیاهانی که نیاز آبی کمی دارند بهره برد به عنوان مثال در تابستان سویا و کنجد که مصرف آب کمی دارند پیشنهاد می‌شود.

وی با بیان اینکه می‌توان در برخی مناطق برای مقابله با کم آبی به سمت تغییر سیستم کشت برنج با استفاده از کاشت مستقیم و خشکی کاری حرکت کرد، افزود: اقداماتی از این دست در دراز مدت قابل تحقق است بنابراین نیازمند یک برنامه‌ریزی بلندمدت و آینده‌نگر دارد.

عضو هیئت علمی گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری تفاوت‌های الگوی کشت را وابسته به منطقه و پهنه بندی آن دانست و یادآور شد: الگوی کشت و تعیین گیاهان مناسب هر منطقه براساس اطلاعات جغرافیایی و هواشناسی، مطالعات آب و خاک و بسته به داده های پهنه ها مشخص می‌شود وگرنه پیشنهاد یک گیاه خاص صرفا بر اساس بازار، توصیه مناسبی نخواهد بود.

پیر دشتی اجرای الگوی کشت با یک برنامه ریزی ۱۰ یا ۲۰ ساله را منوط به بررسی سناریوهای مختلف دانست و تاکید کرد: اطلاعات جغرافیایی و داده‌های آب و خاک، امکانات طبیعی هر منطقه، پتانسیل‌ها، نیروی کار، صنایع جانبی و پیش‌بینی بازار محصول براساس مطالعات و پژوهش‌های آینده محور از فاکتورهای یک الگوی کشت مناسب است که اگر پایانه مناسبی برای صادرات محصولات کشاورزی وجود داشته باشد می‌توان محصولات مناسب را انتخاب و بر روی آن‌ها سرمایه گذاری کرد.