بدون تردید آمریکاییها به دلیل در اختیار داشتن امکانات بسیار پیشرفته مخابراتی و جاسوسی و با رصد فعالیتهای نظامی ایران و برخی از کشورهای منطقه، اشراف کامل دارند، بنابراین دچار فقدان اطلاعات نیستند که منتظر تحقیقات و گزارش عربستان در مورد آرامکو باشند، به این دلیل آقای ترامپ توپ را در زمین عربستان انداخته تا آنان خود تصمیم ورود به جنگ با ایران یا عدم آن را بگیرند. بدین معنا آمریکا درصدد است تا به دنبال عربستان حرکت کند نه اینکه خود را قربانی این کشور سازد.
دیدارنیوز ـ پس از آنکه ارتش یمن با ۱۰ پهپاد مسلح به دو پالایشگاه شرکت آرامکوی عربستان سعودی حمله کرد، «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه ایالات متحده مدعی شد که تهران پشت عملیات پهپادی مقاومت یمن علیه تاسیسات نفتی عربستان سعودی بوده است. او در صفحه شخصی توئیتر خود نوشت: «تهران در پس حدود یکصد حملهای است که [تاکنون] علیه عربستان سعودی انجام شده و این در حالی است که روحانی و ظریف تظاهر میکنند که به دیپلماسی متوسل هستند».
البته این اظهارنظر بدون پاسخ مقامات کشورمان باقی نماند و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «مایک پمپئو که در «فشار حداکثری» شکست خورده است، به «دروغ حداکثری» روی آورده است.».
اما در این میان و یک روز پس از این اظهارنظر وزیر امورخارجه آمریکا، دونالد ترامپ رئیسجمهور این کشور در اولین واکنش به حمله صورت گرفته به تاسیسات نفتی عربستان اعلام کرد که «آمریکا درصورت تایید سوءظنها در مورد اینکه چه کسی عامل حمله بوده آماده اقدام نظامی است.» این جمله ترامپ دقیقا به معنای انداختن توپ در زمین عربستان سعودی است. به معنای دیگر آمریکا رسما به عربستان اعلام کرده است که در صورت حمله سعودی ها به جمهوری اسلامی وارد جنگ میشود، در غیر این صورت باید تصور شروع جنگ از سوی آمریکا را دور بریزد.
همچنین رئیس جمهوری ایالات متحده در توئیتر خود نوشت: «به یاد دارید وقتی که ایران پهپاد [آمریکایی] را سرنگون کرد، آگاهانه گفت که این پهپاد داخل حریم [هوایی] آنها بود؛ در حالی که اصلا نزدیک آنجا هم نبود. با این که آنها میدانستند این داستان دروغ بسیار بزرگی است، به شدت بر روی آن تاکید کردند. حالا، آنها میگویند که ارتباطی با حمله به عربستان سعودی نداشتهاند. خواهیم دید.»
ترامپ در دیدار با ولیعهد بحرین نیز با خودداری از تائید قطعی دست داشتن جمهوری اسلامی در حملات به تاسیسات نفتی عربستان گفت: ما فکر میکنیم میدانیم چه کسی این کار را کرده است؛ به نظر میرسد از سوی ایران بوده اما هنوز مشغول کار بر روی آن هستیم و اگر به نتیجه قطعی برسیم اعلام خواهیم کرد.
لازم به یادآوری است حملات روز شنبه به تاسیسات نفت عربستان عرضه بیش از ۵ درصد نفت جهانی را مختل کرده و در آغاز معاملات روز دوشنبه، بهای نفت خام برنت بیش از ۲۰ درصد جهش داشت؛ هرچند با بهره گیری از راهکارهایی، از شتاب این جهش کاسته شد.
امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا در گفتگو با دیدارنیوز در خصوص اختلاف نظر در مواضع ترامپ و پمپئو درباره حمله به تاسیسات نفتی عربستان و اتهامزنی به ایران گفت: ترامپ در حال خویشتنداری است. به این معنا در صورتی که رئیسجمهور آمریکا به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح اعلام کند که ایران پشت حمله به پالایشگاه قرار دارد، انتظار میرود که دست به اقدام عملی زند و فرمان شلیک موشکها را صادر کند، یعنی همان کاری که درباره سوریه صورت گرفت.
وی در ادامه ابراز داشت: ترامپ به خوبی میداند که جایگاهش به عنوان رئیسجمهور و فرمانده کل نیروهای مسلح با وزیر خارجه تفاوت دارد، برهمین اساس وقتی وزیرخارجه، موضعگیری صریحتری را اتخاذ میکند و در آن اتهام بزرگی را متوجه ایران میسازد، آقای ترامپ در این رابطه به صورت مستقیم، ایران را مقصر اعلام نمی کند. این مسئله نشان میدهد رئیسجمهور آمریکا هنوز دچار تردید است و در حال سنجش وضعیت به سر میبرد یا در نهایت قصد دارد مسئولیت هرگونه وخامت اوضاع و وقوع یک جنگ احتمالی را متوجه عربستان کند.
این کارشناس مسائل آمریکا در این خصوص یادآور شد: بدون تردید آمریکاییها به دلیل در اختیار داشتن امکانات بسیار پیشرفته مخابراتی و جاسوسی و با رصد فعالیتهای نظامی ایران و برخی از کشورهای منطقه، اشراف کامل دارند، بنابراین دچار فقدان اطلاعات نیستند که منتظر تحقیقات و گزارش عربستان باشند، به این دلیل آقای ترامپ توپ را در زمین عربستان انداخته تا آنان خود تصمیم ورود به جنگ با ایران یا عدم آن را بگیرند. بدین معنا آمریکا درصدد است تا به دنبال عربستان حرکت کند نه اینکه خود را قربانی این کشور سازد.
ابوالفتح در ادامه تصریح کرد: مسئله فوق از این جهت حائز اهمیت است که شاید عربستان، خطرات ناشی از برخورد نظامی با ایران که شامل لطماتی به اقتصاد کشورش به لحاظ نیروی انسانی و سرمایه خواهد شد را مورد سنجش قرار دهد، از سوی دیگر تهدیدات و مخاطراتی که توسط ایران متوجه این کشور میشود تنها شامل عربستان نخواهد شد، بلکه متحدان آن در منطقه مانند امارات را هم دربرمیگیرد و ممکن است پای آنها نیز به این مناقشه کشیده شود، از این جهت احتمال دارد که عربستان دست به مصلحت سنجی زند و در نهایت توسط مقامات بالای حکومتی اعلام نکند که ایران مسئول بوده و در پشت این قضیه قرار داشته و مانند وقایعی که در خلیج فارس رخ داد و اماراتیها هیچ زمانی ایران را به عنوان مسئول حمله به نفتکشها معرفی نکردند، عمل کند.
وی در این خصوص اظهار داشت: ترامپ از این جهت فرصتی را ایجاد میکند تا اختیار عمل در دست عربستان باشد و در صورتی که این کشور به هر دلیلی مصلحت سنجی کند و وارد جنگ نشود، این اتهام متوجه رئیسجمهور آمریکا نباشد که دچار ضعف بوده و اگرهم عربستان به هر دلیلی تصمیم گرفت مسئولیت این موضوع را متوجه ایران سازد و وارد جنگ شود، در حقیقت تاوان آن را خود پس دهد.
این کارشناس مسائل آمریکا در این خصوص که عربستان تا به امروز نشان داده که تمایل به پیشتازی در این زمینه ندارد، بیان کرد: دولت عربستان منتظر است تا امریکا به عنوان کشور و متحد پیشرو وارد میدان و مناقشات منطقهای شود و آنها هم کمکهای لجستیکی و مالی انجام دهند. در مورد جنگ اول خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ آمریکاییها ابتکار عمل را در دست گرفتند و عربستان پیرو آن، وارد جنگ با عراق شد. در سال ۲۰۰۳ هم به همین شکل رفتار کرد، اما آقای ترامپ بنا به دلایل متعددی خیلی این وضعیت را نمیپسندد، آنها مسئول تامین امنیت خود هستند و شاید در نهایت به حمایتهای لجستیکی دست زنند. عربستان هم قطعا موازنه قدرت را به نفع خود نمیداند و بابت اینکه در یک مواجهه نظامی با ایران تنها بماند و در یک رویارویی نابرابر، متحمل شکست سنگینی از ایران شود، نگرانی دارد. ترامپ به مسائل انتخابات، مالی و کسب درآمد توجه بیشتری دارد و بارها گفته است که تامین امنیت منطقه برعهده کسانی است که از آن منفعت میبرند و آمریکا به نفت منطقه نیازی ندارد و کشورهایی مانند چین، ژاپن، کره و اروپا که منابع انرژی شان از خلیج فارس تامین میشود، باید برای آن سرمایهگذاری کنند و درصورت وقوع جنگ هزینه آن را بپذیرند.
ابوالفتح در ادامه توضیح داد: با این رویکرد ترامپ، به نظر میرسد در ابتدا سیاست در پیش گرفته شده خویشتنداری است. همین رفتار را درباره سرنگونی پهپاد آمریکایی هم شاهد بودیم و یکی از دلایلی که بولتون برکنار شد، عدم واکنش نظامی ترامپ در برابر مسئله پهپاد بود، بنابراین دور از انتظار است او که برای پهپاد خود وارد جنگ نشد، بابت پالایشگاه عربستان به جنگ ورود پیدا کند. ضمن آنکه به هر حال درگیری بین ایران و عربستان نوعی جنگ نفتی بین این دو کشور محسوب میشود و این مسئله، آمریکا را برنده میدان خواهد بود، زیرا ایران و عربستان تحتعنوان دو کشور تولید کننده اصلی نفت از چرخه تولید خارج میشوند و توجهها به سمت امریکا به عنوان کشوری که جدیدا به صادرکنندگان نفت پیوسته، جلب خواهد شد و این کشور می تواند در حوزه بازار انرژی، دست بالا را داشته باشد.
وی در این خصوص اضافه کرد: آمریکا از این جهت نگران اوضاع نفتی عربستان نیست، زیرا بدینوسیله میتواند بازارها را بیشتر تحت کنترل داشته باشد و مشتریهایی که پیش از این از عربستان نفت خریداری میکردند به سمت شرکتهای نفتی که امریکاییها در آنجا مشغول هستند یا خود کشور امریکا جهت داده شوند و اینگونه سهم امریکا در بازار نفت افزایش پیدا خواهد کرد.
این کارشناس مسائل امریکا در خصوص مانع بودن ایران برای برنامهریزیهای عربستان و امریکا در منطقه اظهار داشت: مشکل ایران و امریکا این است که امریکاییها احساس میکنند ایران به مانع اصلی تبدیل شده و در برنامههای آنان به هر شکلی که بتواند اخلال به وجود میآورد. از نظر امریکا ایرانیها یک بازیگر برهم زننده نظم امریکایی هستند و در هرجا که دستشان برسد، مانع ایجاد میکنند. این شیوه تفکر، اتفاق جدیدی نیست و سابقه چهل ساله دارد و همین امر یکی از مسائلی است که سبب شده تا مشکل ایران و امریکا حل نشود.