دیدارنیوز - وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش در این متن بعد از آوردن چکیده سوابق آموزشی، پژوهشی و اجرایی، عمده فعالیت‌های خود در مجامع، شوراها و کارگروه‌های تخصصی مختلف را اعلام و رویکردها و باورهای خود را در حوزه آموزش و پرورش تشریح کرده است.
این برنامه در محورهای بهبود کیفیت راهبری و مدیریت در آموزش‌وپرورش، ایجاد تحول در اقتصاد آموزش و پرورش، ساماندهی فضاهای آموزشی، پرورشی و فرهنگی، توسعه و ترویج فرهنگ پژوهشگری و پرسشگری، توسعه و ترویج فعالیت‌های پرورشی و فرهنگی در راستای تحکیم و تحقق اهداف ساحت‌های اعتقادی، عبادی، اخلاقی، سیاسی و هنری؛ ارتقای سطح سلامت، بهداشت و ایمنی دانش‌آموزان و توسعه و ترویج فعالیت‌های تربیت‌بدنی و ورزش در جهت تحقق ساحت زیست بدنی، توسعه عدالت آموزشی و پرورشی، طراحی، تدوین و اجرای برنامه‌ها بر مبنای زیرنظام‌های سند تحول بنیادین، بازمهندسی برنامه درسی، تدوین برنامه جامع، تامین و بهسازی منابع انسانی اعلام شده است.
برنامه‌های محسن حاجی‌میرزایی به شرح زیر است:
«نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی یکی از مهم‌ترین نظامات جامعه‌ساز در چهارچوب ساختار سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران است. این نظام که ریشه درآموزه‌های و مبانی دین مبین اسلام و مبانی نظری تشکیل جامعه اسلامی دارد و از آبشخور اسناد بالادسـتی مانند قانون اساسی جمهوری اسلامی ایـران، سـند چشم انداز نظام جمهوری اسلامی و سیاست‌های کلی ایجاد تحول درنظام آموزش و پرورش و در نتیجه از راهبردها، اهداف و راه کارهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش سیراب می‌گردد.
بنیانگذار جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری همواره براهمیت تقویت و ارتقای نظام تعلیم و تربیت تأکید ورزیده‌اند و دولت جمهوری اسلامی ایران نیزسیاست‌های روشن و امیدبخشی را در جهت تحقق اهداف سند تحول بنیادیـن اتخاذ کرده‌اند. خوشبختانه در طی سالیانی که از طراحی و اجرای سند تحول مـی‌گذرد زیرنظام‌های این سند تدوین و به تصویب شورای عالـی آموزش و پرورش رسیده است و برنامـه های ذیل هر زیرنظام نیز تدوین و عملیاتی شده و امید است در فرصت پیش رو تا پایان دولت دوازدهـم بخـش عمـده ای از راه کارهای ایـن سند بـه طـورکامل اجرایـی و عملیاتی شود و همه امکانات و توانمندی های انسانی و فیزیکی نظام آموزش و پرورش و اقتضائات و امکانات ملی درتحقق اهداف این سند به خدمت گرفته شود بـه نحوی که چرخش‌های تحولی زیرنظـام های سند بـه انجام رسیده و زمینه های تحقق تعلیم و تربیت جامع فرزندان عزیز ایران در هر شـش سال سند تحول بنیادیـن بـه نحو کامل فراهم شود. بدیهی است تحقق این اهداف بدون همراهی و مساعدت همه ارکان نظام اسلامی، خانواده های دانش آموزان و نهادهای فرهنگی و اجتماعی و خیرین عملاً ناممکن خواهد بود. مدیران و معلمان با اتـکا بـه پشتوانه ملی و مردمی و با تکیه بـراجماع ملی خواهند توانست اهداف تحول را در مدارس جامعه تحقق بپوشانند.
بنا به اعلام معاونت روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت آموزش و پرورش، بی شک بـرای تحقــق تحول همه جانبه در نظام تعلیم و تربیت، پس از اتکال به خداوند متعال چشم امید به همراهی همه دلسوزان و دغدغه مندان سرنوشت نسل های آتی ایران اسلامی داریـم.
رویکردها و باورها
■سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مبنای سیاست ها، راهبردها و برنامه های وزارت آموزش و پرورش اســت که مسـیر تحولات وچرخش های اساسی را در نهاد تعلیم و تربیت ترسیم نموده است. زیرنظام های این سند چارچوب قابل اعتمادی برای جاری سازی واسـتقرار برنامه های تحولی فراهم نموده و لازم است کلیه فرایندها،اقدامات و تأمین و تخصیص منابع در نظام آموزش و پرورش در راستای اجرای برنامه های زیرنظام های سند تحول بنیادین باشد.
■آموزش و پرورش به عنوان مهم ترین نهاد تربیت نیروی انســانی و مولد سرمایه انسانی و اجتماعی امری حاکمیتی تلقی می شود که اداره کارا و اثربخـش آن منوط به ایجاد عزم ملی جلب مشارکت و همکاری هدفمند و گسترده مردم، سازمان ها و ارکان حاکمیت در تمام سطوح و بهره مندی سنجیده از ظرفیت های بخش خصوصی است.
■مؤثرترین عامل ایجاد، استقرار و پایدارسازی تحول در نظام تعلیم و تربیت معلمان هسـتند و توجه عمیق و راهبردی به فرایندهای جذب، آموزش، نگهداشت، ارتقا، افزایش رضایت شـغلی، ارتقای منزلت، ســطح انگیزش و بهبود شرایط معیشتی آنان از اولویت های اصلی نظام تعلیم و تربیت است.
■نظام مدیریت در آموزش و پرورش باید مبتنی بر شایسته سالاری باشــد زیرا بهبود کیفیت نظام آموزشی و ارتقای بهره وری منابع درآن، منوط به بهره گیری از مدیران ارزش گــرا، توانمند و با انگیزه است و لذا انتخاب آنان باید فارغ از دســته بندی ها و جناح بندی های رایج در درون نظام سیاســی بوده و براساس مهارت های حرفه ای و صالحیت های شخصیتی مبتنی بر معیارهای مرجع اخلاقی ودینی باشد.
■تربیت متوازن و رشد شایستگی‌های پایه و تربیت جامع درابعاد اعتقادی، عبادت اخلاقی، اجتماعی و سیاسی، علمی و فناورانه، هنری، زیستی و بدنی زمینه ساز دستیابی به مراتبی از حیات طیبه است. بر همین مبنا تحکیم و تقویت عوامل مؤثر تربیت و تعدیل و رفع موانع آن باید مد نظر قرار گیرد.
■تأمین و بسط عدالت در بهره‌مندی از فرصت‌ها و امکانات تعلیم و تربیت باکیفیت به ویـژه در مناطق محروم و مرزی، روستاها، حاشیه شهرها و مناطق عشایری در راســتای تأکیدات سند تحول بنیادین ضروری است.
■ارتقای کیفیت مدارس دولتی و حرکت به سمت کاهش تنوع مدارس در راستای عدالت آموزشی و تربیتی از اهمیت اساسی برخوردار است.
■لزوم توجه به شکل گیری هویت دینی و ملی از دوران کودکی بر مبنای آموزه های دینی و براســاس مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، دوره ابتدایی و به ویژه دوره پیش دبستانی را از اهمیتی اساسی برخوردار می سازد. بر همین اساس، تعلیم و تربیت متناسب با اقتضائات روانشناسی رشد کودکی و نوجوانی و ایجاد شادابی و نشاط در برنامه های آموزشی و تربیتی این دوره بنیادین ضرورتی اساسی است.
■حرکت از سمت حافظه‌محوری به مهارت‌آموزی رویکردی اصلی در آموزش و پرورش است که باید در کلیه برنامه های درسی و فعالیت‌های آموزشی و تربیتی پیگیری شود. برداشتن دیوار میان جامعه و مدرسه و پیوند آموزه‌های آموزشی با زندگی واقعی از اولویت‌های اساسی آموزش و پرورش است.
■اتخاذ رویکردهای تمرکززدایی و مدرسه‌محوری به افزایش توانمندی و اختیارات ارکان مدرسه و بهبود نظام تصمیم‌گیری و مشارکت فکری و خالقیت مدیران و معلمان مدارس می‌انجامد که باعث بالندگی هرچه بیشتر مدارس می‌شود و مدارس بالنده و توانمند، پیشران آموزش و پرورش کیفی و کانون پیشرفت محلی محسوب می‌شوند.
■طراحی مکانیسم‌های مبتنی بر «رقابت تنظیم شــده» در نظام آموزشی با محوریت نگاه به آموزش و پرورش به عنوان بازاری جورساز در تعالیم جدید علم اقتصاد از اصول این دوره مدیریت در آموزش و پرورش خواهد بود.
■نیاز به حرکت به سمت خانواده و والدین در کلیه شئونات مربوط به مدرسه خصوصا بازنمایی نظام تامین مالی آموزش و پرورش با استفاده از مدل‌های پیشرفته در این حوزه است.
■توسعه سوادآموزی از راهبردهای اساسی انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران است و بر همین اساس وزارت آموزش و پرورش همچنان راهبرد توسعه سوادآموزی را بــا هدف جلب بازماندگان از تحصیل و افزایش پوشش سوادآموزی در بازه‌های سنی مختلف به عنوان اولویتی اساسی پیگیری خواهد کرد.
اسناد بالادستی:
●سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور
● سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
●بیانیه گام دوم انقلاب
●قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
●سیاست‌ها و برنامه‌های دولت دوازدهم درخصوص آموزش و پرورش
بهبود کیفیت راهبری و مدیریت در آموزش و پرورش:
■ طراحی و استقرار استاندارد صلاحیت حرفه‌ای و شایستگی‌های تخصصی مدیران و اصلاح فرایند انتخاب و انتصاب آنان
■تفویض اختیار از ستاد به سطوح استانی، منطقه‌ای و مدرسه‌ای
■افزایش مشارکت معلمان و فرهنگیان در تصمیم‌سازی‌ها و تدوین برنامه‌ها
■افزایش مشارکت والدین و خانواده‌ها به عنوان رکن اصلی تعلیم و تربیت دانش‌آموزان
■تدوین نظام‌نامه تعامل و مشارکت با ارکان سهیم و مؤثر آموزش و پرورش به منظور دستیابی به ادراک مشترک، جلوگیری از اتلاف منابع و بهره‌مندی بهینه از ظرفیت آنان
■عملیاتی نمودن سیاست‌های دولت الکترونیک و زیرساخت فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش و مدارس
■ارتقای سلامت نظام اداری با استفاده از حکمرانی داده‌محور
■ترویج قانون‌گرایی و سنجش میزان آن براساس شاخص‌های به روز
■اشاعه فرهنگ مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی و تکریم ارباب رجوع در کلیه سطوح سازمانی وزارت آموزش و پرورش
■استقرار الگوی مدرسه‌محوری با تحکیم و تقویت مدیریت آموزشگاهی
ایجاد تحول در اقتصاد آموزش و پرورش:
●اصلاح ساختاری و جدی نظام بودجه‌ریزی با رویکرد بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد و استفاده از حکمرانی داده‌محور در این اصلاحات
●طراحی و استقرار نظام رفاه فرهنگیان در راستای ارتقای خدمات معیشتی، رفاهی، درمانی، مسکن و مصرف آنان
●توسعه مشارکت خیرین مدرسه‌ساز و مدرسه‌یار، جذب منابع مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، ترویج فرهنگ وقف در حوزه تعلیم و تربیت و تقویت نقش و اثربخشی شوراهای آموزش و پرورش استان‌ها و مناطق
●ایجاد شفافیت و پاسخگویی نسبت به عملکرد مالی در سطوح مختلف سازمانی از ستاد تا مدرسه (و ایجاد حساب یکپارچه و سامانه حسابداری مدارس و ارایه بیلان مالی سالانه به اولیاء مدارس و ذینفعان)
●بهره‌مندی از سازوکارهای تخصیص منابع و ارتقای بهره‌وری و مدیریت بهینه مصارف و منابع
●بازنگری اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان با تأکید بر نظارت و بهره‌مندی مستمر فرهنگیان از امکانات و منابع صندوق و نظارت دقیق و جامع بر عملکرد این صندوق برای بهره‌مندی بیشتر فرهنگیان و جلوگیری از بستریابی فساد
ساماندهی فضاهای آموزشی، پرورشی و ورزشی
●مکان‌یابی فضاهای آموزشی، تربیتی و ورزشی با توجه به تحولات جمعیتی، پراکنش فضاهای موجود و شعاع دسترسی
●رعایت استاندارد سرانه زمین و فضا در ساخت مدارس جدید الاحداث
●کاهش تعداد مدارس کوچک و ایجاد مدارس متوسط و بزرگ و ایجاد امکان تعلیم و تربیت تمام ساحتی در راستای تحقق اهداف سند تحول بنیادین
●طراحی، ساخت و تجهیز مدارس با رعایت الزامات بهداشــتی، ایمنی و استانداردها
●طراحی، ساخت و متناسب‌یسازی مجتمع‌های آموزشی و تربیتی دختران با الزامات فنی و فرهنگی
●اولویت‌دهی به محصولات داخلی در ساخت و تجهیز مدارس
●متناسب‌سازی مدارس با الزامات مربوط به دانش‌آموزان با نیازهای ویژه
●استانداردسازی تأسیسات و وسایل گرمایشی مدارس با توجه به اقتضائات و شرایط جغرافیایی
توسعه و ترویج فرهنگ پژوهشگری و پرسشگری
■کاربست یافته‌های پژوهشی و ارزشیابی در فرایند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در سطوح ستادی و صفی نظام تعلیم و تربیت
■بهره‌مندی مؤثر از ظرفیت دانشگاهی و مراکز علمی کشور در مرتفع نمودن نیازهای پژوهشی حوزه های مختلف آموزش و پرورش کشور
■ارتقای شایستگی‌های پژوهشی معلمان در زمینه اقدام پژوهی و درس پژوهی
■تحکیم و تقویت پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی به منظور پرورش دانش‌آموز پژوهنده
■رصد و پایش مستمر تحولات آموزش و پرورش در عرصه‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی
■تدوین و ابلاغ آیین‌نامه، مستندسازی، انتشار و اشاعه یافته‌های پژوهشی و نوآوری‌های بومی در آموزش و پرورش
■ایجاد سازوکارهای قانونی و ساختار مناسب برای سنجش، ارزشیابی و پایش ملی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
■ استقرار ارزشیابی شایستگی محور در سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیت دانش‌آموزان
■توسعه منابع و پایگاه‌های اطلاعات علمی و پژوهشی
توسعه و ترویج فعالیت‌های پرورشی و فرهنگی در راستای تحکیم و تحقق اهداف ساحت‌های اعتقـادی، عبـادی، اخلاقـی، اجتماعی، سیاسی و هنری
●تعمیق تربیت و آداب اسلامی و تقویت التزام و اعتقاد به ارزش‌های انقلاب اسلامی با هدف زمینه‌سازی برای دستیابی متربیان به مراتبی از حیات طیبه
●ارتقای نقش و افزایش مشارکت نهاد خانواده در فرایند تعلیم و تربیت تمام ساحتی با تأکید بر توسعه مهارت‌ها و آداب زندگی اسلامی – ایرانی، تحکیم بنیان خانواده و تعمیق و اعتلای تربیت دینی و اخلاقی
●ساماندهی، تأمین نیروی انسانی و ارتقای مستمر دانش و شایستگی‌های حرفه‌ای مربیان، معلمان، کارشناسان و مدیران درحوزه پرورشی مطابق با قانون احیاء معاونت پرورشی
●استقرار نظام فراگیر ارایه خدمات مشاوره، راهنمایی و هدایت تحصیلی، تربیتی، شغلی و تحکیم نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان در راستای مقابله با آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی و تقویت سلامت روانی برای دانش‌آموزان تمامی دوره‌های تحصیلی با همکاری سازمان‌ها، نهادها، دانشگاه‌ها، مؤسسات و مراکز آموزش عالی و حوزه‌های علمیه
●ترویج و توسعه فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در دوره‌های تحصیلی و کمک به افزایش مهارت‌های هنری و خلاقیت فکری دانش‌آموزان
●تقویت فعالیت‌های تشکل‌های دانش‌آموزی به منظور تحقق تربیت متوازن و متعادل، تقویت و تعمیق فرهنگ اقامه نماز و کسب شایستگی‌ها و مهارت‌های شهروندی
ارتقای سطح سلامت، بهداشت و ایمنی دانش‌آموزان و توسعه و ترویج فعالیت‌های تربیت‌بدنی و ورزش در جهت تحقق ساحت زیستی بدنی
■تأمین، حفظ و ارتقای سلامت دانش‌آموزان از طریق توسعه نظام مراقبت از سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی با هدف ترویج سبک زندگی اسلامی – ایرانی
■ارتقای سطح آگاهی و مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی دانش‌آموزان نسبت به محیط زیست به عنوان امانت الهی و افزایش مشارکت اجتماعی آنان در حفظ و نگهداری از محیط زیست
■بهره‌مندی از ظرفیت‌های تربیت‌بدنی مدارس و ورزش مدارس در ترویج رفتار و منش پهلوانی و اخلاقی و ارتقای سطح مهارت‌های اجتماعی و روانشناختی دانش‌آموزان
توسعه عدالت آموزشی و پرورشی
●توسعه فرصت‌های دسترسی به آموزش‌های باکیفیت مطلوب و کارآمدسازی مدارس اعم از دولتی و غیردولتی
●حرکت به سمت رقابت تنظیم شده برای بهبود کیفیت مدارس با عملکرد ضعیف‌تر
●افزایش پوشش دوره پیش دبستانی در برنامه ششم توسعه، در مناطق محروم و دو زبانه با استفاده از منابع دولتی و در سایر مناطق با مشارکت و سرمایه‌گذاری مردم و سایر نهادها
●توانبخشی و کیفیت‌بخشی تعلیم و تربیت دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و سرآمد، در دوره‌های مختلف تحصیلی، با تأکید بر استقرار و توسعه الگوی تلفیقی
طراحی، تدوین و اجرای برنامه‌ها بر مبنای زیرنظام‌های سند تحول بنیادین
■تحکیم نظام راهبردی سند تحول بنیادین به منظور ایجاد هماهنگی، یکپارچگی و تعامل نظام‌مند و مؤثر درون و برون سازمانی در راستای اجرایی نمودن سند تحول بنیادین
■همسوسازی تخصیص منابع مالی و انسانی و مدیریتی، قوانین ومقررات، وظایف، فرایندها و رویه‌های وزارت آموزش و پرورش با زیرنظام های سند تحول به منظور ارتقای اثربخشی و کارایی سیستم
■متوازن‌سازی محتوا، برنامه‌ها، فعالیت‌ها و فرایندها در ساحت‌های شش‌گانه تعلیم و تربیت
بازمهندسی برنامه درسی
■تولید بسته‌های آموزشی در راستای توسعه شایستگی‌های مورد تأکید سند تحول بنیادین و سند برنامه درسی ملی
■تولید مواد و رسانه‌های آموزشی با اولویت حوزه‌های آداب و مهارت‌های زندگی، رفع نیازهای زیستن در عصر اطلاعات و ارتباطات و توجه به مسائل زیست محیطی
■تصویب استانداردهای حوزه‌های تربیت و یادگیری مطابق برنامه درسی ملی
■تحکیم تفکر، تحقیق، خلاقیــت و نوآوری و تحول در روش‌های یاددهی و یادگیری
■ ایجاد انعطاف در برنامه‌های درسی
■متناسب‌سازی حجم و تعداد دروس برای ارتقای کیفیت یادگیری
■اشاعه و پایش برنامه درسی ملی در قالب شاخص‌های مندرج در اسناد تحولی
تدوین برنامه جامع، تأمین و بهسازی منابع انسانی
● اصلاح نظام پرداخت براساس شایستگی‌ها، صلاحیت‌ها و ویژگی‌های شغلی معلمان
●متناسب‌ســازی منابع انسانی در چارچوب برنامه درس ملی و شرایط اقلیمی و اهداف سند تحول بنیادین
●بازآموزی معلمان از طریق توسعه شبکه مدیریت دانش و استفاده بهینه از فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی
●تأمین و تربیت سـرمایه انسانی کیفی با محوریت دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی و بهره‌مندی از ظرفیت سایر دانشگاه‌ها و نهادهای ذی صلاح به عنوان یک رویکرد تکمیلی
●متناسب‌سازی عناوین و محتوای رشته‌های تحصیلی نظام تربیت معلم با نیازهای جاری و آتی تعلیم و تربیت و تأکید بر راه‌اندازی رشته‌های تلفیقی و چند مهارتی
●تحکیم و ارتقای منزلت اجتماعی و فرهنگی معلمان و افزایش انگیزه و رضایت شغلی آنان و بزرگداشت سرمایه‌های نمادین و مفاخر تعلیم و تربیت و تکریم بازنشستگان
