انتخابات امروز در استانبول مهم است. تجربه سیاسی در ترکیه نشان می‌دهد که شهردار ترکیه در سطح ملی از جایگاه مهمی برخوردار است چرا که شهردار می‌تواند مراتب قدرت را تا نخست وزیری و ریاست جمهوری طی کند. نمونه آن هم رجب طیب اردوغان است که بزرگ شده استانبول و به نوعی فرزند استانبول است. وی در ابتدا شهردار استانبول بود و از آن جا توانست مراتب قدرت را طی کند.
دیدارنیوز – امیر دبیری‌مهر*: در ترکیه انتخابات شهرداری استانبول از دو جهت اهمیت فراوانی دارد. اول اینکه این شهر بزرگ‌ترین شهر کشور ترکیه با قدمت بسیار زیاد و مرکز اقتصاد، تجارت و گردشگری است و با هویت اروپایی و آسیایی، جایگاه خاصی در کشور ترکیه دارد و به گونه‌ای نماد آن محسوب می‌شود و البته میراث امپراطوری عثمانی است. از سوی دیگر تجربه سیاسی در ترکیه نشان می‌دهد که شهردار ترکیه در سطح ملی از جایگاه مهمی برخوردار است چرا که شهردار می‌تواند مراتب قدرت را تا نخست وزیری و ریاست جمهوری طی کند. نمونه آن هم رجب طیب اردوغان است که بزرگ شده استانبول و به نوعی فرزند استانبول است. وی در ابتدا شهردار استانبول بود و از آن جا توانست مراتب قدرت را طی کند.
انتخابات امروز در استانبول هم از این جهت مهم است؛ زیرا صحنه رویارویی لائیک‌هایی است که بالغ بر ۸۰ سال بر این کشور حکومت کردند؛ و از سوی دیگر حزب عدالت و توسعه و یا اسلام گرا‌ها به رهبری رجب طیب اردوغان است. این انتخابات و شهرداری استانبول آن قدر مهم است که سه ماه قبل رجب طیب اردوغان و حزب آک پارتی (AK Parti) که همان حزب عدالت و توسعه است، نتیجه انتخابات را از آن جایی که متناسب و هم سو با ذائقه حزب حاکم نبود ابطال کردند و اجازه ندادند آقای اکرم امام اوغلو از حزب جمهوری‌خواه خلق که با رأی مردم انتخاب شده بود، بر مسند شهرداری استانبول بنشیند و انتخابات تجدید شد. امروز این انتخابات برگزار می‌شود.
نظرسنجی‌ها از پیروزی اکرم امام اوغلو حکایت می‌کند، اما حجم تبلیغات بن‌علی ییلدیریم رئیس سابق مجلس ترکیه و نامزد مورد تأیید آک پارتی و رجب طیب اردوغان بسیار زیاد و سهمگین است و امکانات دولتی و حکومتی از ایشان حمایت می‌کند؛ لذا خیلی بعید است که اکرم امام اوغلو به راحتی بتواند پیروز انتخابات شود. اما به هر صورت رقابت تنگاتنگ و سنگینی بین این دو برقرار است. جدای از این که تکلیف شهردار حدود ۱۲ ساعت آینده مشخص خواهد شد، رویارویی دو جریان مهم سیاسی در ترکیه هم به صورت این که کدام یک می‌توانند رأی مردم را در یک هماورد سیاسی با خود همراه کنند واجد اهمیت است.
اما نکته دوم که نکته مهمی است و می‌خواهم به آن اشاره کنم، شور و نشاط بالای سیاسی در استانبول است که در این چند روز من با حضور مداوم در کمپین‌ها و کارزار‌های سیاسی دو جریان مشاهده می‌کنم و واقعاً مشارکت سیاسی و سیاست ورزی در استانبول منشأ نشاط و شادی و شور سیاسی در این شهر شده است. ما شاهد سطح بالایی از مدنیت و فرهنگ فعالیت‌های سیاسی هستیم. یعنی در یک چهارراه یا میدان، احزاب و گروه‌های مختلف چادرهای خود را به عنوان کمپین برپا کرده‌اند و برای نامزد خودشان تبلیغ می‌کنند. مضامین پیام‌های تبلیغاتی ضمن اینکه پاسخ به شبهات و کنایه به رقبا است، اما در کمال ادب و احترام و عایت قانون صورت می‌گیرد. این مسئله موجب شده شور و نشاط بالایی در بین شهروندان استانبول مشاهده شود که بسیار قابل توجه است و نشان می‌دهد که نظام حزبی در ترکیه به یک بلوغی رسیده و کارکردهای مختلف خود را انجام می‌دهد. یعنی علاوه بر این که نظام حزبی اجازه می‌دهد افراد بتوانند در سازو کارهای مشخص و قانونی به سلسله مراتب قدرت برسند، در کارکردهای اجتماعی و فرهنگی خودش هم که ایجاد انگیزه و نشاط و مسئولیت پذیری در بین شهروندان است، نقش خود را به خوبی ایفا می‌کند.
*مدرس و پژوهشگر توسعه
