مرگ مرسی؛ بهار عربی خزان شد

مرسی بعد از جریانات بهار عربی که در بسیاری از کشور‌های منطقه رخ داد به قدرت رسید و رئیس جمهور مصر شد. در همان دوران بود که در سفری یک روزه در جریان اجلاس دوره‌ای جنبش عدم تعهد به ایران سفر کرد و این سفر نیز حواشی گوناگونی داشت. در نهایت، اما با کودتایی که در سال ۲۰۱۳ علیه دولت او به وجود آمد از سمت خود برکنار شد. این بار قدرت در دستان عبدالرحمن السیسی قرار گرفت. فیلم و عکس‌های مختلفی از دادگاه مرسی در رسانه‌های مختلف جهان پخش شد و در نهایت در همین دادگاه بود که مرسی به دیار باقی شتافت.

 

محمد مرسی متولد سال ۱۹۵۱ بود و در ۶۸ سالگی در دادگاه خود غش کرد و بعد از انتقال به بیمارستان، جان خود را از دست داد. تحصیلات او هیچ ارتباطی به سیاست ندارد، اما سال‌های زیادی در اخوان المسلمین، فعالیت سیاسی می‌کرد. او در آمریکا دکترای محافظت از موتور‌های فضاپیما گرفت و سه سال نیز در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا تدریس کرد. این سابقه زندگی در آمریکا باعث شد دو فرزند او در کالیفرنیا به دنیا آمده باشند و شهروند آمریکا محسوب شوند.

مرسی از سال ۱۹۹۲ به عضویت اخوان المسلمین درآمد و در سال ۲۰۰۰ عضو پارلمان مصر شد. او تا سال ۲۰۰۵ نماینده پارلمان بود و به دلیل فعالیت‌های گسترده خود، شهرتی جهانی پیدا کرد.

همچنین او رئیس حزب آزادی و عدالت از احزاب وابسته به اخوان المسلمین نیز بود. مرسی از مؤسسین «الجبهة الوطنیة للتغییر» همراه دکتر عزیز صدقی سال ۲۰۰۴، «الجمعیة الوطنیة للتغییر» همراه دکتر محمد البرادعی سال ۲۰۱۰، و همچنین از موسسین «التحالف الدیمقراطی من اجل مصر» که شامل ۴۰ حزب و گروه سیاسی بود در سال ۲۰۱۱ است.

زندان رفتن البته امری تازه برای مرسی نیست. او در سال ۲۰۰۶ به همراه ۵۰۰ تن از اعضای اخوان در جلو دادگاه شمال قاهره دستگیر شدند و او را به ۷ ماه زندان محکوم کردند. در سال ۲۰۱۱ در جریانات اعتراضات علیه دیکتاتوری حسنی مبارک نیز دستگیر و زندانی شد.

در جریانات انقلاب مصر، گروه‌های مختلف سیاسی حضور داشتند که اخوان المسلمین که در ادامه توضیحاتی درباره این گروه ارائه خواهد شد نیز از جمله گروه‌های تاثیرگذار محسوب می‌شد. در ژوئن سال ۲۰۱۲ انتخابات مصر برگزار شد و محمد مرسی در رقابت با احمد شفیق توانست پیروز شود و اولین رئیس جمهور بعد از انقلاب مصر و پنجمین رئیس جمهور تاریخ مصر نام گرفت.

ماجرا‌های دادگاه او نیز خواندنی است. پوشیدن لباس اعدام در دادگاه و طرح اتهامات عجیب و غریب به او از نکات قابل ذکر است. عکس‌های مرسی در دادگاه آن هم در قفسی آهنی یا در اتاقکی شیشه‌ای توجه همگان را به خود جلب کرده بود. حسنی مبارک دیکتاتور مصر از بسیاری از اتهامات تبرئه شد، ولی محمد مرسی در حکم‌هایی جداگانه به ۲۰ سال زندان و اعدام محکوم شد. در نهایت همین دادگاه‌ها کارش را ساخت.

طبق آن چیزی که در رسانه‌ها آمده دیروز محمد مرسی بعد از حاضر شدن در دادگاه، حدود ۲۰ دقیقه در مقابل قاضی صحبت کرده و به قاضی گفته که راز‌هایی می‌داند که اگر آن‌ها را فاش کند، موجب آزادی وی خواهد شد، اما به جهت حفظ مصالح کشور چنین نخواهد کرد که پس از مطرح شدن این موضوع، وی در حالیکه در یک محفظه شیشه‌ای قرار داشته، از حال رفته‌است که بعد از انتقال به بیمارستان، جان خود را از دست می‌دهد. دولت مصر اعلام کرده که آثار شکنجه روی بدن مرسی نبوده و این یک حمله قلبی بوده است. اما نزدیکان و خانواده او این ادعا را مطرح می‌کنند که او ۶ سال انفرادی کشیده است و همین مساله باعث مشکلات روحی و فیزیکی زیادی برای او شده و عدم رسیدگی به وضعیت سلامتی او نیز از دیگر مسائلی است که منجر به مرگ وی شده است.

این گروه فراز و فرود مختلفی در جهان عرب داشته که پرداختن به آن از حوصله این نوشتار خارج است. اما در نهایت امروز آن‌ها پس از سرنگونی مرسی در سال ۲۰۱۳ در ضعیفترین وضعیت خود بسر می‌برند. فعالیت آن‌ها در مصر، غیرقانونی و تمام اموال و املاک وابسته به آن‌ها مصادره شده است. در سال ۲۰۱۴ دادگاهی در مصر برای محمد بدیع رهبر اخوان المسلمین و ۶۸۲ نفر دیگر از اعضا و هواداران اخوان در مصر حکم اعدام صادر کرد.