ایران و آمریکا به یک سیستم ارتباطی نیاز دارند

دیدارنیوزـ یک روز پس از آنکه خالد جارالله، معاون وزیر امور خارجه کویت مطرح کرد شرایط متشنج منطقه‌ای، نگران‌کننده است و این امر ایجاب می‌کند که بسیار مراقب باشیم و احتیاط کنیم، روزنامه الشرق الاوسط به نقل از منابع مطلع در کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس مدعی شد عربستان و تعدادی از کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس روز شنبه با درخواست آمریکا برای استقرار مجدد نیرو‌های نظامی‌اش در آب‌های خلیج فارس و خاک این کشور‌ها موافقت کرده‌اند.

منابع مطلع در کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس به این روزنامه سعودی گفتند: این موافقت بنا بر توافقات دو جانبه بین آمریکا و برخی کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس صورت گرفته و بهانه این توافق، بازدارندگی در برابر هرگونه حمله احتمالی از جانب ایران است.

پیش از این، جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید ۱۵ اردیبهشت ماه اعلام کرده بود که ایالات متحده، ناو هواپیمابر و بمب‌افکن به خاورمیانه اعزام می‌کند تا پیامی «روشن و عاری از سوءتفاهم» به ایران داده باشد. برهمین اساس آمریکا پس از افزایش فشار و تحریم‌ها علیه ایران، در اقدامی تنش زا و با ادعای ممانعت از صادرات نفت ایران، ناو جنگی «آبراهام لینکن» را راهی خلیج فارس کرد و بمب افکن‌های «بی ۵۲» را به پایگاه‌های هوایی مستقر در منطقه اعزام و قایق‌های نظامی خود را در آب‌های خلیج فارس مستقر ساخت.

این برای اولین بار نیست که آمریکا به بهانه‌ای نیرو‌های نظامی خود را راهی خلیج فارس می‌کند، پیش از این و در هنگام حمله نظامی عراق به ایران نیز درگیری های مستقیم میان ایران و آمریکا در قالب جنگ نفتکش ها رخ داده بود. جنگ نفت‌کش‌ها به مجموعه عملیات نظامی (هوا- دریا) بین سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۸ در خلیج فارس و در طول جنگ ایران و عراق می‌گویند که طرفین درگیر جنگ و نیروی دریایی آمریکا علیه کشتی‌های تجاری و نظامی یکدیگر به کار‌بستند. هدف عراق از به‌راه انداختن این جنگ، جلوگیری از صادرات نفت ایران بود اما در این کار، شکست خورد. آمریکا نیز در طی آن، عملیاتی را در راستای ضربه زدن به ایران و کمک به پیروزی عراق انجام داد. کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس نیز سعی کردند با در انزوا قرار دادن اقتصادی و سیاسی ایران، به کشورمان فشار وارد کنند.

در صورتی که این ادعای روزنامه الشرق الاوسط، واقعیت داشته باشد، به نظر می‌رسد که قرار بر آن است تا تاریخ جنگ به تکرار درآید.

قاسم محبعلی، مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت امورخارجه در گفتگو با دیدارنیوز درباره موضوع احتمال حضور آمریکایی‌ها درخلیج‌فارس گفت: آمریکایی‌ها در گذشته هم درخلیج‌فارس حضور داشتند اما تجدید آرایش کنونی می‌تواند حاصل تحولاتی باشد که در هفته‌های اخیر روی داده است. قضایایی مانند انفجار کشتی‌های نفتی دربندر فجیره، انفجار خط لوله نفت عربستان یا شایعات و تبلیغاتی که طی این چند روز صورت گرفته که ایران در عراق موشک‌های دور برد نصب کرده، از جمله این موارد است.

وی در ادامه اضافه کرد: این موارد سبب شده آمریکایی‌ها از این فرصت استفاده کنند و کاری شبیه آنچه در جریان جنگ عراق علیه ایران روی داد را به تکرار درآورند. بعد از جنگ نفت‌کش‌ها آمریکایی‌ها در خلیج فارس مستقر شدند و نقل و انتقال نفت و عبور کشتی‎ها را به عهده گرفتند.

مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت امور خارجه دراین خصوص یادآور شد: به نظر می‌رسد فرصتی برای کشور‌های کوچک خلیج فارس که توانایی حفظ امنیت خود را ندارند، به وجود آمده تا برای حفظ امنیت‌شان به یک قدرت بزرگتر روی آورند و در حال حاضر تنها کشوری که قدرت انجام این کار را دارد آمریکا است زیرا کشور‌های اروپایی فاقد توانایی سابق خود هستند.

این کارشناس روابط بین‌الملل درباره تبعات حضور آمریکایی‌ها در خلیج فارس تصریح کرد: حضور آمریکایی‎ها تهدیداتی را متوجه ایران می‌کند. در صورتی که حادثه‌ای خواسته یا ناخواسته اتفاق افتد، شبیه آنچه که در طول جنگ تحمیلی صورت گرفت و آمریکایی‌ها از آن سوءاستفاده کردند و به برخی از سکو‌های نفتی ما حمله کردند یا برخی از ناو‌های جنگی را مورد هدف قرار دادند، ممکن است به تکرار درآید.

محبعلی درباره ادعای آمریکایی‌ها درباره صفر کردن صادرات نفت ایران توضیح داد: فروش نفت ایران به صورت رسمی تنها از سوی دو کشور هند و چین مورد استقبال قرار خواهد گرفت و آن‎ها تنها کشور‌هایی به شمار می‌آیند که حاضر به پذیرش هزینه در این رابطه هستند اما با این وجود، در حد محدودی این کار را انجام خواهند داد، در غیراین‌صورت به نظر نمی‌رسد که ایران به صورت رسمی قادر باشد به شرکت‌ها یا کشور‌های مشخصی نفت صادر کند.

وی در ادامه بیان کرد: صفر شدن فروش نفت ایران یک بحث است و فروش آن به صورت رسمی و در قرارداد‌های شش ماهه یا یکساله، بحث دیگری است که تحقق آن ممکن به نظر نمی‌رسد. ایران باید یا از طریق بازار سیاه یا آن‌طور که معاون وزیر نفت مطرح کرد بازار خاکستری، نفت را به فروش برساند که در این شرایط بین ۱۰ تا ۱۵ درصد ارزان‌تربه فروش می‌رسد.

مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت امور خارجه درباره بهترین سیاست ایران در برابر استقرار نیرو‌های نظامی آمریکا در خلیج فارس اظهار داشت: مناقشه موجود بین ایران و آمریکا است و کشور ثالثی قادر به حل آن نیست، علاوه براین گرایش این مناقشه به سمت درگیری نظامی، به نفع هیچیک از این دو کشور نیست، لذا برای کنترل بحران مانند آنچه که شوروی سابق و آمریکا در طول جنگ سرد داشتند که ارتباطاتی را در شرایط حساس با هم برقرار می‌کردند تا یک محاسبه اشتباه، دو کشور را وارد جنگ نکند، در درجه اول باید یک سیستم ارتباطی بین ایران و آمریکا برقرار شود، در ثانی برای کاهش بحران و برگشت به شرایط عادی باید به سمت مذاکره حرکت کنند، به این معنا که دیپلماسی را برتر قرار دهند، در غیر این صورت ممکن است حادثه‌ای سبب یک درگیری ناخواسته در منطقه شود.

این کارشناس روابط بین الملل بیان کرد: ایران درعین حال باید در حوزه همسایگان خود، سیاست اعتمادسازی را در پیش گیرد که کشور‌های کوچکتر مانند کویت، بحرین، امارات، عمان و حتی عربستان سعودی تحت تاثیر تبلیغات ایران هراسی قرار نگیرند و احساس نکنند که امنیت آن‌ها از سوی ایران (نه اسرائیل و آمریکا) در خطر است.

محبعلی در ادامه افزود: هر اتفاقی که در منطقه روی دهد، ایران و کشور‌های همسایه در نهایت خسارت آن را متحمل می‌شوند. هزینه‌های سنگین وضعیت موجود را کشور‌های عربی پرداخت می‌کنند و استفاده آن را صنایع نظامی آمریکا با فروش سلاح، مهمات و تقویت سیستم‌های امنیتی این کشور‌ها می‌برند. درحالی‌که سرمایه‌های کشور‌های اسلامی در اثر اختلافات به وجود آمده، از بین می‌رود و سرمایه‌هایی که می‌توانست در خدمت توسعه و مردم منطقه قرار گیرد از این طریق تلف می‌شود.

سیاستمداران و صاحبان تصمیم در کشورها نباید فراموش کنند دنیای پرتلاطمی که هر روز در آن خبر از جنگ، تحریم، فشار‌های اقتصادی، اقدامات پرمخاطره، یکجانبه‌گرایی، خروج از معاهدات بین‌المللی و این قبیل اتفاقات ناخوشایند از آن به گوش می‌رسد، تحمل حوادثی بیش از این را ندارد و در صورت احتمال وقوع درگیری، زمان اتمام آن و هزینه‌ای که در این رابطه باید پرداخت شود، مشخص نخواهد بود.