دیدارنیوزـ
مرضیه حسینی: گزارش سازمان‌های بین المللی از جمله صلیب سرخ جهانی، نشان‌دهنده استثمار گسترده شمار روبه‌افزون کودکانی است که به تنهایی در مسیر مهاجرت قرار گرفته‌اند یا در اردوگاه‌های پناهجویان زندگی می‌کنند. براساس این گزارش ها، کودکان پناهجویی که برای گریز از خشونت در کشورشان، بدون والدین و خانواده مهاجرت کرده‌اند در حین انتقال به کشورهای مقصد و در کشور مقصد، مورد تبعیض، آزار، استثمار جنسی و خشونت قرار می‌گیرند. بسیاری «برای زنده‌ماندن» وادار به رابطه جنسی شده یا به‌اجبار وارد بازار کار می‌شوند.
خطرناکترین کشورهای جهان برای کودکان
کودکان، بی‌دفاع‌ترین قربانیان جنگ هستند. بیش از یک پنجم کودکان در جهان، کودکی‌شان را با شب‌های گلوله باران و زیر سقف‌های آوار شده سپری می‌کنند. بسیاری از آن‌ها به دلیل گرسنگی، فقدان بهداشت و مسکن می‌میرند.
آتش افروز این جنگ‌های ضدبشری و مسئول مرگ و آواره شدن هزاران کودک، همان‌هایی هستند که در مقام حرف، ژست حقوق بشری می‌گیرند و ادعا می‌کنند از متمدن‌ترین ملل جهان هستند، در حالیکه تنها توحشی بی رحم می‌تواند سقف خانه‌های ۴۲۰ میلیون کودک را در سال ۲۰۱۷ در مناطق جنگ زده بر سرشان خراب کند.
این ۴۲۰ میلیون بنا به گزارش سازمان نجات کودک، از ۱۰ کشور خطرناک دنیا بوده اند. این ۱۰ کشور خطرناک برای کودکان عبارتند از: افغانستان، یمن، سودان جنوبی، جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری دموکراتیک کنگو، سوریه، عراق، نیجریه، سومالی و مالی. در این کشور‌ها از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، دست‌کم ۵۵۰ هزار نوزاد به‌دلیل جنگ و درگیری، جان خود را از دست داده‌اند.
در افغانستان نیز در ۹ ماهه نخست سال ۲۰۱۸ حدود ۵ هزار کودک و نوجوان کشته یا زخمی شده‌اند و این تعداد به میزان شمار کودکان قربانی در تمام طول سال ۲۰۱۷ است. در افغانستان ۸۹ درصد قربانیانِ غیرنظامیِِ انفجار مین‌ها و بمب‌های عمل‌نکرده را کودکان تشکیل می‌دهند. آمار صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) نشان می‌دهند که در حملات هوایی به یمن، دست‌کم یک هزار و ۴۲۷ کودک کشته یا زخمی شده‌اند.
تجاوزات جنسی بی رحمانه به کودکان پناهجو
گزارش اخیر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نشان می‌دهد که نزدیک به ۱۴۰ هزار نفر پناهجو در جستجوی «امنیت» به یونان، ایتالیا و اسپانیا رسیده‌اند که از این رقم تقریبا ۱۱ هزار نفر کودکان بدون خانواده بوده‌اند. نیمی از کودکان پناهجو در اروپا از سه کشور سوریه، عراق و افغانستان می‌آیند.
براساس اعلام صلیب سرخ جهانی، بیش از ۳۰۰ هزار کودک مهاجر بدون سرپرست، حین انتقال به کشور مقصد در معرض خطر خشونت جنسی و خشونت بر مبنای جنسیت قرار دارند. مسیر مهاجرت، روز به روز برای پناهجویان و به‌ویژه کودکان خطرناک‌تر می‌شود و مسافرت بدون همراهی یک بزرگسال، آن‌ها را در برابر خشونت، آزار جنسی، تجاوز، ورود به بازار قاچاق انسان یا اجبار به «رابطه جنسی در قبال زنده ماندن» آسیب پذیر می‌کند.
گزارش صلیب سرخ جهانی و جمعیت هلال احمر با عنوان «تنها و ناامن» نشان می‌دهد که شمار کودکان مهاجر بدون سرپرست در ۵ سال، ۵ برابر شده است و بیش از نیمی از این کودکان در سال ۲۰۱۷ به اروپا وارد شده‌اند که شمار ورودی‌های ۹ ماه اول سال به ۱۵۸ هزار نفر می‌رسد.
رسانه صدای مردم در همین رابطه نوشت: در حال حاضر حدود ۳۰ درصد کل پناهجویان اروپا را کودکان تشکیل می‌دهند که نیمی از آن‌ها از سه کشور سوریه، عراق و افغانستان می‌آیند. افشان خان، مدیر منطقه‌ای صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) و هماهنگ‌کننده ویژه «بحران پناهجویان و مهاجران در اروپا» گفته است: «واقعیت خشن امروز این است که آزار، قاچاق، ضرب و شتم و تبعیض علیه کودکانی که از طریق آب‌های مدیترانه سفر می‌کنند به روند استاندارد مسیر‌های مهاجرتی تبدیل شده است».
در همین موضوع، رادیو زمانه با انتشار گزارش مشترکی از یونیسف و «سازمان بین‌المللی مهاجران» فاش کرد که کودکانی که از جنوب صحرای آفریقا به سمت اروپا مهاجرت می‌کنند بیشتر از همه هدف این آزارها قرار می‌گیرند و در مسیرها با تبعیض و نژادپرستی روبه رو هستند. به گفته فرانچسکو روکا، رئیس سازمان صلیب سرخ جهانی، دلایل مهاجرت در این کودکان و نوجوانان از خشونت دیدن در خانه تا فشار همسالان برای اعمال خشونت علیه دیگران متغیر است. او از کشورهای عضو سازمان ملل خواست تا دلایل ریشه‌ای مهاجرت این کودکان را مورد توجه قرار دهند. روکا به خبرگزاری الجزیره گفته است: «به‌عنوان مثال در “بازار کاکس” بنگلادش بسیاری از کودکان با همسایگان خود هستند زیرا والدین آن‌ها کشته شده‌اند. در نیجر دختران جوانی که از نیجریه آمده بودند، با قیمت کمتر از ۳ دلار تن‌فروشی می‌کردند. در آمریکای مرکزی، خشونت باعث رانده شدن کودکان از آنجا می‌شود و شرایط بسیار سختی را برای زندگی ساخته است».
سال گذشته یک نظرسنجی توسط یونیسف نشان داد که بیش از ۴۰ درصد کودکان پناهجو، دختر هستند. تقریبا نیمی از ۴۰۰۰ پناهجو و مهاجر بین ۱۴ تا ۲۴ سال به اجبار کشور خود را ترک کرده‌اند و ۴۴ درصد از آن‌ها به تنهایی این کار را انجام داده‌اند. حدود ۳۸ درصد گفته‌اند که هیچ کمکی، حتی از خانواده، دوستان یا نزدیکانشان دریافت نکرده‌اند و تقریبا نیمی از آن‌ها گفته اند که زمان احتیاج، به پزشک دسترسی نداشتند.
لاورنس چاندی، مدیر بخش «داده، پژوهش و سیاست‌گذاری» یونیسف در گفتگو با رادیو زمانه در این‌باره می‌گوید: «در حالیکه سیاستمداران بر سر مسائل مرتبط با مهاجران ستیز می‌کنند، ۴۰۰۰ کودک و نوجوانی که خانه‌های خود را ترک کرده‌اند به ما می‌گویند که به حمایت و کمک بیشتری احتیاج دارند. اگر بخواهیم صدای آن‌ها را بشنویم، کودکان مهاجر می‌توانند ما را از نیازها و آسیب‌پذیری‌هایشان مطلع کنند. مهاجرت مسئله‌ای اجتناب‌ناپذیر است اما خطرها و تبعیض‌هایی که کودکان پناهجو و مهاجر تجربه می‌کنند اجتناب‌ناپذیر نیست».
صلیب سرخ در آماری اعلام کرده است خطرهای پیش روی کودکان پناهجو از جمله خشونت جنسی و خشونت بر مبنای جنسیت با ورود آن‌ها به کشور مقصد پایان نمی‌یابد. نتایج یک پژوهش که براساس مصاحبه با کودکانی که بدون همراه از کشورهای شاخ آفریقا به بریتانیا سفر کرده‌اند انجام شده است نشان می‌دهد که ۷۲ درصد مصاحبه‌شوندگان، خشونت جنسی را بیش از یک بار در بدو ورود تجربه کرده‌اند که بیشتر این موارد به سال اول اقامت آن‌ها در بریتانیا مربوط می‌شود. رئیس سازمان صلیب سرخ جهانی می‌گوید این آمار نشان‌دهنده این است که تضمینی بر تامین امنیت آن‌ها حتی بعد از ورود به کشور مقصد وجود ندارد: «اگر در کشور مقصد از آن‌ها مراقبت و حمایت نشود، خطر بزرگ استثمار و خشونت، آن‌ها را تهدید می‌کند. آسیب‌پذیری آن‌ها حتی ممکن است منجر به ورود اجباری به بازار کار شود».
به نوشته اندیشه نو، یکی از دلایل ریشه‌ای مهاجرت در کودکان و بزرگسالان، وقوع جنگ و درگیری‌های خشونت‌بار در مناطق مختلف جهان است. صندوق کودکان ملل متحد نسبت به وضعیت کودکانی که به تصمیم خود یا خانواده در مناطق درگیری باقی می‌مانند نیز هشدار داده است. بر اساس آمارها حدود یک پنجم جمعیت کودکان جهان در مناطق جنگی و پرتنش زندگی می‌کنند.
خشونت جنسی در اردوگاه پناهجویان در یونان
بنابر گزارش گروه‌های حقوق بشر و موسسات خیریه، کودکانی که در اردوگاه‌های ظاهرا امن در یونان سرگردان هستند، اغلب مورد تعرض جنسی قرار می گیرند.
به گفته امداد رسانان، در یکی از اردوگاه‌ها در حومه سالونیک، دومین شهر بزرگ یونان، سطح خشونت جنسی به قدری بالاست که زنان و کودکان جرات نمی کنند حتی در شب برای استفاده از سرویس‌های بهداشتی، اردوگاه را ترک کنند.
رادیو زمانه در گزارشی می‌نویسد: به گفته یکی از داوطلبان در اردوگاه سافتکس که حدود یک هزار و ۴۰۰ پناهجوی سوری در آن سکونت دارند، تعدادی از دختران کم سن و سال در این اردوگاه مورد تعرض قرار گرفته اند. وی می‌گوید، یک خانواده عراقی نیز پس از تعرض دخترشان بالاجبار به اردوگاهی دیگر نقل مکان کردند. به گفته وی، خانواده‌های پناهجو به قدری روحیه خود را از دست داده‌اند که قصد دارند رویای اقامت در اروپا را رها کرده و به کشور‌هایی که از آن‌ها متواری شده‌اند، باز گردند.
در همین رابطه، تی پرس می‌نویسد: روزنامه آلمانی «فونکه مدین‌گروپه» گزارش داد ۵ هزار و ۸۳۵ کودک پناهجو از کشورهای آفریقایی، خاورمیانه و آسیای مرکزی در سال گذشته میلادی در آلمان ناپدید شدند که از این تعداد ۵۵۵ نفر، زیر سن ۱۴ سال بوده‌اند و این احتمال که به دام تبهکاران و قاچاقچیان انسان افتاده باشند، بالاست.
این کودکان بی گناه، قربانی جنگ و سیاست‌های توسعه طلبانه در جهان هستند. سیاستمدارانی که منفعت خود را در ناامن کردن خاورمیانه می دانند با افروختن آتش دشمنی و کینه، سالانه هزاران زن و کودک را آواره کرده و در معرض انواع آسیب ها قرار می‌دهند.
