رسانه خبری آکسیوس در گزارشی به نقل از ۲ منبع دیپلماتیک اروپایی از فعال شدن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی ایران خبر داد.
دیدارنیوز: رسانه آکسیوس اعلام کرد که سه کشور اروپایی مکانیسم ماشه را علیه جمهوری اسلامی ایران فعال کرده‌اند.
رسانه آمریکایی آکسیوس در گزارشی به قلم خبرنگار اسرائیلی باراک روید مدعی شد: فرانسه، آلمان و بریتانیا صبح پنجشنبه نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که «مکانیسم ماشه» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران - که در چارچوب توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ تعلیق شده بودند - فعال می‌کنند.
خبرگزاری رویترز نوشت: فرانسه، بریتانیا و آلمان فرآیند بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را فعال کردند. فرانسه، بریتانیا و آلمان در تلاش هستند تا از ۳۰ روز آینده برای حل مسائل با ایران استفاده کنند.
پوشش خبرهای مربوط به فعال شدن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی:
ساعت: ۱۹:۴۶/ نمایندگی ایران: اعضای شورای امنیت در لحظه‌ای سرنوشت‌ساز قرار دارند
نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل روز پنجشنبه در پیامی نوشت: «واکنش تروئیکای اروپایی به پیش‌نویس قطعنامه روسیه-چین نشان خواهد داد که آیا واقعا به دیپلماسی متعهد هستند یا بحران را بیشتر می‌کنند.»
نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل روز پنجشنبه و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اعضای شورای امنیت سازمان ملل در لحظه‌ای سرنوشت‌ساز قرار دارند: یا از پیش‌نویس قطعنامه روسیه-چین برای تمدید فنی و تداوم دیپلماسی حمایت کنند یا با فعال کردن مکانیسم ماشه، پیامد‌های سنگینی را رقم بزنند».
در ادامه این پیام آمده است: «واکنش تروئیکای اروپایی به این پیش‌نویس در نهایت نشان خواهد داد که آیا واقعا به دیپلماسی متعهد هستند یا بحران را بیشتر می‌کنند.»
این موضع‌گیری درحالی است که سه کشور اروپایی عضو برجام شامل آلمان، انگلیس و فرانسه موسوم به تروئیکای اروپایی، روز پنجشنبه نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال و اعلام کردند که روند سازوکار اسنپ‌بک را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کرده‌اند.
سازوکار ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گنجانده شده و به اعضای توافق اجازه می‌دهد در صورت ادعای «عدم پایبندی» یکی از طرف‌ها، تحریم‌های بین‌المللی علیه آن کشور را بازگردانند. این سازوکار طبق متن برجام، تنها در صورتی معتبر است که طرف‌های مقابل نیز به تعهدات خود پایبند باشند. مقامات ایرانی تاکید دارند که سه کشور اروپایی با عدم اجرای تعهدات اقتصادی و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، صلاحیت استفاده از این سازوکار را از دست داده‌اند.
مقامات ایران نیز تاکید کرده‌اند اروپا به دلیل پایبند نبودن به تعهداتش در توافق هسته‌ای فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی برای فعالسازی این سازوکار مقرر در این توافق علیه ایران است.
ایران اعلام کرده است به اقدام اروپا در بازگردانی تحریم‌ها پاسخ خواهد داد.
ساعت: ۱۸:۵۱/ روسیه و چین پیش‌نویس تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ را نهایی کردند
دیپلمات‌ها اعلام کردند روسیه و چین پیش‌نویس یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ یا همان برجام را به مدت ۶ ماه نهایی کرده‌اند.
به نقل از ایسنا، دیپلمات‌ها اعلام کردند روسیه و چین پیش‌نویس یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید توافق هسته‌ای ایران یا همان برجام را به مدت ۶ ماه نهایی کرده‌اند.
طبق این گزارش، متن پیش‌نویس که توسط خبرگزاری انگلیسی «رویترز» مشاهده شده است، از تمامی طرف‌های توافق هسته‌ای ایران خواسته است تا فوراً گفت‌و‌گو‌ها و اجرای تعهدات خود را از سر بگیرند.
ساعت: ۱۸:۴۴/ شورای امنیت جمعه درباره ایران نشست برگزار می‌کند
شورای امنیت به درخواست فرانسه و انگلیس روز جمعه جلسه مشورتی غیرعلنی برای بررسی موضوع هسته‌ای ایران برگزار خواهد کرد.
منابع دیپلماتیک به الجزیره گفتند شورای امنیت به درخواست فرانسه و انگلیس فردا (جمعه) جلسه مشورتی غیرعلنی برای بررسی موضوع هسته‌ای ایران برگزار خواهد کرد.
ساعت: ۱۸:۱۸/ رئیس شورای امنیت دریافت نامه تروئیکای اروپایی را تایید کرد
رئیس شورای امنیت سازمان ملل تأیید کرد که سه کشور اروپایی درخواست فرآیند بازگرداندن تحریم‌های ایران را داده‌اند.
به نقل از ایسنا، نمایندگی پاناما روز پنجشنبه اعلام کرد که فرانسه، بریتانیا و آلمان، معروف به تروئیکای اروپایی درخواست خود را برای احیای سازوکار بازگرداندن تحریم‌های ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد ابلاغ کرده‌اند.
این نمایندگی به خبرنگاران گفت: «بله، آنها نامه‌ای را به طور رسمی ارسال کردند و درخواست خود را برای فعال کردن اسنپ‌بک اعلام کردند.»
پاناما ریاست شورای امنیت سازمان ملل متحد را در ماه اوت بر عهده دارد.
ساعت: ۱۸:۰۳/ مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) چیست؟
به نقل از بی بی سی، مکانیسم ماشه، که در متن برجام با عنوان «سازوکار حل‌وفصل اختلاف» آمده، ابزاری است که به کشور‌های عضو توافق اجازه می‌دهد در صورت نقض تعهدات از سوی ایران، روندی رسمی را برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی آغاز کنند.
این روند در بند‌های ۳۶ و ۳۷ برجام توضیح داده شده و به این صورت عمل می‌کند:
اگر یکی از طرف‌های برجام احساس کند که طرف دیگر به تعهداتش پایبند نیست، می‌تواند شکایت خود را به «کمیسیون مشترک» (نهاد نظارتی بر اجرای برجام) ارائه دهد.
کمیسیون ۱۵ روز فرصت دارد تا موضوع را بررسی و حل‌وفصل کند. اگر اختلاف حل نشد، موضوع به سطح وزیران خارجه ارجاع می‌شود که آنها نیز ۱۵ روز دیگر فرصت دارند.
در صورت ادامه اختلاف، کمیسیون ۵ روز دیگر برای تلاش نهایی فرصت دارد.
اگر پس از این ۳۵ روز، کشور شاکی همچنان قانع نشد، می‌تواند موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد.
در این مرحله، شورای امنیت باید ظرف ۳۰ روز درباره ادامه تعلیق تحریم‌ها رای‌گیری کند. اما نکته مهم اینجاست که اگر حتی یکی از اعضای دائم شورای امنیت (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه یا بریتانیا) این قطعنامه را وتو کند، تحریم‌های سازمان ملل به‌طور خودکار و بدون نیاز به رای‌گیری جدید بازمی‌گردند. به همین دلیل، این سازوکار به نام «مکانیسم ماشه» یا «بازگشت خودکار تحریم‌ها» شناخته می‌شود.
همچنین در پیوست اول برجام، سازوکاری برای دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سایت‌های مشکوک ظرف ۲۴ روز پیش‌بینی شده است. اگر ایران همکاری نکند، این موضوع نیز می‌تواند در نهایت به فعالسازی مکانیسم ماشه منجر شود.
در سال ۲۰۲۰، آمریکا تلاش کرد از مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده کند، اما اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت، از جمله متحدان نزدیک واشنگتن مانند فرانسه و بریتانیا، اعلام کردند که آمریکا با خروج رسمی‌اش از برجام در سال ۲۰۱۸، دیگر «عضو مشارکت‌کننده» در این توافق محسوب نمی‌شود و بنابراین از نظر حقوقی حق استفاده از این سازوکار را ندارد.
ساعت: ۱۷:۴۲/ واکنش فرانسه و آلمان
«ژان-نوئل بارو» وزیر خارجه فرانسه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس»، نوشت: «من به همراه همکارانم، یوهان واده‌فول (وزیر خارجه آلمان) و دیوید لمی (وزیر خارجه انگلیس)، رسماً به شورای امنیت سازمان ملل متحد عدم پایبندی قابل توجه ایران به تعهداتش ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اطلاع داده‌ایم و روند موسوم به اسنپ‌بک را فعال کرده‌ایم. تشدید تنش‌های هسته‌ای ایران نباید بیشتر از این ادامه یابد.»
او مدعی شد: «این اقدام به معنای پایان دیپلماسی نیست: ما مصمم هستیم از دوره ۳۰ روزه که اکنون برای گفت‌و‌گو با ایران آغاز شده است، نهایت استفاده را ببریم. ما همچنان به دیپلماسی متعهد هستیم تا اطمینان حاصل کنیم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند.»
همچنین آلمان اعلام کرد: «مکانیسم ماشه» می‌تواند روشی جدید برای مذاکرات با ایران باشد. از ایران انتظار داریم تعهدی روشن به مذاکرات نشان دهد.
ساعت: ۱۷:۲۵/ آغاز روند فعالسازی مکانیسم ماشه برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران
به نقل از بی بی سی فارسی، بریتانیا، فرانسه و آلمان روند فعالسازی مکانیسم ماشه برای بازگرداندن خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را آغاز کرده‌اند.
این سه کشور اروپایی که از امضاکنندگان «برنامه جامع اقدام مشترک» موسوم به برجام هستند، با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل روند فعال سازی مکانیسم ماشه را آغاز کردند.
پیشتر گزارش شده بود که این سه کشور روز چهارشنبه مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، را از تصمیم خود مطلع کرده‌اند.
اقدام این سه امضا کننده برجام برای فعالسازی مکانیسم ماشه دو روز پس از نشستشان با ایران در ژنو صورت می‌گیرد که بنابر گزارش‌ها نتیجه ملموسی نداشت.
بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشتر تا پایان ماه اوت (سه روز دیگر) به ایران مهلت داده بودند که راه حل دیپلماتیکی برای پرونده هسته‌ای خود پیدا کند وگرنه مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد.
این مکانیسم برای بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد گنجانده شده است؛ قطعنامه‌ای که ۱۰ سال پیش به تصویب رسید و کشور‌های عضو سازمان ملل متحد را به اجرای مفاد «برنامه جامع اقدام مشترک» موسوم به برجام، متعهد می‌کند.
ایران برنامه هسته‌ای خود را صلح‌آمیز می‌خواند و قبلا هشدار داده بود که چنانچه کشور‌های غربی برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه این کشور در شورای امنیت سازمان ملل متحد اقدام کنند، ممکن است همکاری‌های خود با آژانس را به طور کامل متوقف کند.
این درحالی است که دیروز گزارش شد که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در جریان جنگ دوازده روزه با اسرائیل ایران را ترک کرده بودند، دوباره در این کشور مستقر شده‌اند و از نیروگاه هسته‌ای بوشهر هم بازدید کردند.
این جنگ منجر به تصویب قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مجلس ایران شد که براساس آن ورود بازرسان آژانس تا زمان «تضمین امنیت مراکز و دانشمندان هسته‌ای» ممنوع شده و فقط با اجازه شورای امنیت ملی امکان‌پذیر است.
همین امر دیروز باعث اعتراض شدید شماری از نمایندگان مجلس ایران شد که قانونی بودن حضور و فعالیت بازرسان آژانس در ایران را زیر سوال بردند؛ هرچند در پی این انتقادات، وزیر خارجه و رئیس مجلس ایران هر دو اطمینان دادند که این کار با اجازه شورای عالی امنیت ملی صورت گرفته است.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، گفت: «ورود بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران با تصمیم شورای عالی امنیت ملی و برای نظارت بر تعویض سوخت نیروگاه بوشهر انجام شده است.»
او همچنین تاکید کرد که «هنوز هیچ متن نهایی درباره چارچوب همکاری جدید با آژانس تأیید نشده و دیدگاه‌ها در حال تبادل هستند.»
ساعت: ۱۷:۲۱/ نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت درباره فعالسازی اسنپ‌بک
طبق گزارش‌ها، تروئیکای اروپایی نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که سازوکار «اسنپ‌بک» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کرده‌اند.
به نقل از ایسنا، سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، انگلیس و فرانسه) موسوم به تروئیکای اروپایی، روز پنجشنبه نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که سازوکار «اسنپ‌بک» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کرده‌اند.
خبرگزاری آلمان این گزارش را به نقل از منابع آگاه منتشر کرده است.
سازوکار ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گنجانده شده و به اعضای توافق اجازه می‌دهد در صورت ادعای «عدم پایبندی» یکی از طرف‌ها، تحریم‌های بین‌المللی علیه آن کشور را بازگردانند. این سازوکار طبق متن برجام، تنها در صورتی معتبر است که طرف‌های مقابل نیز به تعهدات خود پایبند باشند. به اذعان مقامات غربی و دیگر کشور‌های عضو برجام، سه کشور اروپایی با عدم اجرای تعهدات اقتصادی و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، صلاحیت استفاده از این سازوکار را از دست داده‌اند.
مقامات ایران نیز تاکید کرده‌اند اروپا به دلیل پایبند نبودن به تعهداتش در توافق هسته‌ای فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی برای فعالسازی این سازوکار مقرر در این توافق علیه ایران است.
ایران اعلام کرده است پاسخ آن به بازگردانی تحریم‌ها «شدید» خواهد بود.
