شینا انصاری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید که بسیاری از تکالیف قانون هوای پاک پس از هفت سال همچنان محقق نشده است.
دیدارنیوز: رییس سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر اینکه رویکرد دولت چهاردهم کتمان مشکلات نبوده، می‌گوید بسیاری از تکالیف قانون هوای پاک پس از هفت سال همچنان محقق نشده است. به نظر می‌رسد معاون رییس جمهوری ایجاد گفتمان زیست محیطی را نقطه قوت اقدامات انجام شده در سال گذشته می‌داند و معتقد است با تداوم مسیر فعلی می‌توان به ادامه راه امیدوار بود.
شینا انصاری در گفتوگو با ایسنا، در خصوص اجرای قانون هوای پاک و میزان پیشرفت در این زمینه را شرح داد و در این‌باره گفت: به منظور اجرای قانون هوای پاک اقداماتی در چارچوب این قانون انجام شده است. به عنوان مثال آیین‌نامه‌های اجرایی پیگیری شده و جلسات متعددی برگزار شده است؛ اما در پاسخ اینکه آیا همه تکالیف، با وجود گذشت هفت یا هشت سال از ابلاغ قانون، به طور کامل محقق شده است؟ باید گفت خیر؛ طبیعتا بسیاری از تکالیف انجام نشده است.
هفت سال بعد ابلاغ قانون هوای پاک؛ مازوت‌سوزی کتمان نشد
وی شرایط سیاسی کشور، تحریم‌ها و محدودیت‌ها را بخشی از دلایل عدم اجرای کامل قانون هوای پاک عنوان کرد و با بیان اینکه برخی از این موارد مانع پیگیری به‌موقع بسیاری از موضوعات شده است، بر رویکرد دولت چهاردهم در خصوص بیان صریح مشکلات، تاکید کرد و افزود: دولت چهاردهم تلاش کرد تا مسائل و مشکلات را کتمان نکند؛ اگر مازوت‌سوزی رخ می‌دهد، صریح بگوییم مازوت‌سوزی اتفاق افتاده است. در همین راستا کارگروه ملی آلودگی هوا نیز به‌عنوان یکی از اولین کارگروه‌ها فعال شد و معاون اجرایی رئیس‌جمهور در تمام جلسات حضور دارد. در جریان این جلسات تلاش شده است که همه دستگاه‌ها در سطح وزیر یا معاون وزیر پای کار باشند تا بتوان تصمیمات اصولی اتخاذ کرد.
مازوت کم‌گوگرد؛ دستاورد مقطعی در شازند
انصاری با اشاره به محدودیت‌های تأمین سوخت و مشکلات موجود در نیروگاه‌ها گفت: با این وجود که در سال گذشته نتوانستیم موضوع سوخت مازوت را به‌صورت اساسی حل کنیم؛ اما با برگزاری جلسات منظم، پیگیری و همکاری با وزارت نفت و وزارت نیرو در نیروگاه شازند که مطالبه اجتماعی مردم بود و موجب آلودگی می‌شد، در مقاطعی از زمستان سال گذشته سوخت مازوتِ کم‌گوگرد در اختیار گذاشته شد که همین امر باعث شد میزان آلودگی ناشی از دی‌اکسید گوگرد در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ کاهش قابل‌توجهی داشته باشد.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با این حال تأکید کرد: این قطعا کافی نیست؛ حتماً باید تلاش کنیم حتی‌المقدور، خصوصاً در نیروگاه‌هایی که در مناطق سکونتی و جمعیتی قرار دارند سوخت مناسب استفاده شود چرا که سلامت انسان‌ها باید در اولویت باشد.
۳۵۰ هزار خودروی فرسوده اسقاط شد/ پیگیری برای حرکت در مسیر برنامه هفتم
وی در ادامه به اسقاط خودرو‌های فرسوده نیز اشاره کرد و گفت: از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۲ مجموع خودرو‌های از رده خارج‌شده، برابر است با ۳۵۰ هزار خودروی فرسوده‌ای که فقط در سال گذشته اسقاط شد؛ البته طبق تکلیف برنامه هفتم توسعه، باید سالانه ۵۰۰ هزار خودروی فرسوده در کشور اسقاط شود که پیگیر این موضوع هستیم. در همین رابطه جلساتی نیز به‌صورت مستمر برگزار می‌شود و هم‌زمان در زمینه برقی‌سازی موتورسیکلت‌های کار نیز تلاش می‌کنیم.
پیگیری وضعیت منابع ثابت آلاینده
انصاری ضمن تاکید بر پیگیری صنایع الاینده و منابع ثابت آلاینده نیز توضیح داد: در برخی شهر‌ها مثل اراک و اهواز، عامل اصلی آلودگی منابع ثابت است. بر همین اساس شیوه فعالیت صنایعی که آلایندگی آنها موجب تشدید آلودگی می‌شود نیز در جلسات پیگیری می‌شود و برنامه‌ها را پایش و رصد و موضوع را دنبال می‌کنیم.
نتیجه مصرف مسکن برای آلودگی هوا
انصاری با انتقاد از رویکرد‌های مقطعی افزود: باید به این نکته اشاره داشت که موضوع آلودگی هوا باید در چارچوب برنامه پیش برود. معمولاً و به ویژه در فصل سرد و هنگام وارونگی دما به اقدامات ضربتی اکتفا می‌شود و اقداماتی مانند اجرای طرح‌های ترافیکی مانند زوج‌وفرد، تعطیلی مدارس و نهایتا توقف پروژه‌های عمرانی در دستور کار قرار می‌گیرد. اقداماتی که حکم مُسکن دارند و اگرچه در همان ایام شرایط را بهبود می‌بخشند، اما برای رسیدن به راهکار‌های پایدار، باید بهبود کیفیت سوخت، اسقاط خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده، توسعه حمل‌ونقل عمومی و کنترل آلودگیِ منابع ثابت مانند صنایع و نیروگاه‌ها را به‌صورت مستمر دنبال شود.
معاون رییس جمهوری تاکید کرد: کاهش تدریجی تعداد روز‌های ناسالم می‌تواند نشانه حرکت قدم به قدم در مسیر رشد باشد.
در مسیر اصلاح قوانین محیط زیستی
انصاری به پیشنهاداتی که در خصوص اصلاح قانون هوای پاک ارایه شده نیز اشاره کرد و درباره همکاری مجلس شورای اسلامی و نمایندگان نیز گفت: پیشنهاداتی در رابطه با اصلاح بعضی قوانین مطرح بوده است که در همین رابطه با مجلس و نمایندگان محترم برای بازنگری برخی قوانین در ارتباط هستیم. برای مثال، از تصویب قانون مدیریت پسماند زمان زیادی می‌گذرد و لازم بود ضمانت‌های اجرایی برخی مفاد آن اصلاح شود. این موضوع اکنون در دستور کار است و تقریباً به مراحل انتهایی رسیده تا قانون مدیریت پسماند اصلاح شود.
وی درباره قانون هوای پاک نیز افزود: در خصوص ماده ۱۱ قانون هوای پاک نیز نقطه‌نظراتی مطرح شده تا جایگاه حاکمیتی سازمان تقویت شود که این موضوع در حال بررسی است.
گفتمان محیط زیست اولویت ما بود
رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفتگوی خود درباره اقدامات زیست محیطی یک سال اخیر دولت چهاردهم نیز گفت: در این دوره تمام تلاشمان بر این بود که گفتمان محیط زیست را در بدنه دولت تقویت کنیم؛ به‌گونه‌ای که هر یک از اعضای دولت پای کار محیط زیست باشند. با توجه به بحران‌های زیست‌محیطی که با آنها روبه‌رو هستیم و دیگر قابل انکار نیستند، تلاش ما عمدتاً معطوف به این بوده که این موضوع در اولویت قرار گیرد.
ضرورت توسعه محیط زیست محور
او ادامه داد: هفته گذشته نیز گزارشی را در هیئت دولت ارائه کردیم که در خصوص گزارش سال ۲۰۲۴ برنامه محیط زیست ملل متحد درباره وضعیت محیط زیست جهان و سناریو‌های پیش‌رو بود. سپس تلاش کردیم مصادیق مشابهی که در کشورمان وجود دارد را نیز نشان دهیم؛ مصادیقی که بیانگر ناپایداری توسعه است. در دهه‌های گذشته متأسفانه به ظرفیت‌های زیست‌محیطی و اکولوژیک توجه کافی نشده و نتیجه آن بروز مشکلات در بخش‌های مختلفی، چون مدیریت منابع آب، پسماندها، انرژی، آلودگی‌ها و گرد و غبار بوده است.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: باید نگاه توسعه پایدار در همه ابعاد توسعه کشور محور قرار گیرد که در غیر این صورت، روند توسعه ناپایدار خواهد بود.
انصاری با اشاره به بازخورد مثبت این گزارش در دولت گفت: گزارش ارائه‌شده با استقبال اعضای دولت مواجه شد و حتی دکتر پزشکیان تأکید کردند که این گزارش برای استانداران نیز ارائه شود. موضوع اصلی این است که گفتمان محیط زیست باید ترویج و نهادینه شود که در این دوره عمده تمرکز بر همین موضوع بوده است.
وی در ادامه به اقدامات مشخص دولت در حوزه محیط زیست اشاره کرد و گفت: در زمینه سیاستگذاری‌های کلان تلاش شد که موضوعات محیط زیستی پررنگ شود و به عنوان مثال یکی از حوزه‌های مهم، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است. در ایران با بحران انرژی مواجه هستیم و در عین حال ازظرفیت خدادادی قابل‌توجهی در کشور برخورداریم به طوری که در بسیاری از مناطق ایران بیش از ۳۰۰ روز در سال آفتابیست؛ اما تاکنون از این ظرفیت استفاده کافی نشده است.
توسعه ۱۳۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی
رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: طی یک‌سال گذشته بیش از ۱۳۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی توسعه پیدا کرده است؛ در حالی که این رقم با مجموع ظرفیت انرژی خورشیدی ایجاد شده طی چند دهه گذشته برابر است. البته ظرفیت افزایش و توسعه در این بخش بسیار بیشتر است.
محیط زیست ایران در منطقه
وی همچنین به حوزه دیپلماسی محیط زیست اشاره کرد و گفت: تلاش ما بر این است که دیپلماسی محیط زیست با همکاری وزارت امور خارجه، به ویژه در سطح کشور‌های منطقه موضوعات زیست‌محیطی دنبال شود.
وی گفت: مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی و برنامه‌های پیش‌بینی‌شده در حوزه حفاظت از تنوع زیستی، با اولویت گونه‌های در معرض خطر انقراض نیز از محور‌های اصلی کار در سال گذشته بوده است. همچنین موضوعات دیگری مانند آلودگی هوا و گردوغبار نیز همچنان از تکالیف اصلی سازمان حفاظت محیط زیست است که باید با اقتدار و قوت بیشتری پیگیری شوند.
کاهش چالش‌های محیط زیستی در گرو اعتبارات
انصاری در پایان به مسائل مرتبط با معیشت پرسنل سازمان محیط زیست، منابع مالی و اعتباری نیز اشاره داشت و در این رابطه گفت: این مسایل نیز مورد توجه قرار گرفت و در سال گذشته از رشد مناسبی برخوردار شد، هرچند که از سال‌های گذشته عقب‌ماندگی‌هایی وجود داشت و طبیعتا این میزان همچنان کافی نیست؛ بنابراین این مسیر باید با تلاش‌های افزون‌تر و حرکات جدی‌تر در چارچوب وظایف محوله ادامه پیدا کند تا چالش‌های محیط زیستی کاهش یابد.
