در پی پیام‌های جنجالی دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه که خشم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا را برانگیخت، نام مدودف بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده؛ مدودف مامور جنگ روانی کرملین است یا فقط قصد دارد غربی‌ها را تحریک کند؟
دیدارنیوز: دیمیتری مدودف از زمانی که رئیس‌جمهور روسیه بود، راهی طولانی را طی کرده است. زمانی که در کنار باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت آمریکا ایستاده بود و اعلام می‌کرد: «حل بسیاری از مشکلات جهانی به اراده مشترک آمریکا و روسیه بستگی دارد.»
این هفته، در نقش نیمه‌رسمی‌اش به‌عنوان «مامور جنگ روانی کرملین»، مدودف دو بار ادعا کرد که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، این کشور و روسیه را به‌سوی جنگ سوق می‌دهد، و درباره توان هسته‌ای روسیه هشدار داد. این اظهارات پس از آن مطرح شد که ترامپ تهدید به اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه کرد.
مدودف اگرچه معاون رئیس شورای امنیت روسیه است، هیچ قدرت اجرایی ندارد. با این حال، اظهارات تحریک‌آمیز او در این هفته بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد. مدودف روز پنج‌شنبه در کانال تلگرام خود نوشت ترامپ باید مجموعه تلویزیونی آخرالزمانی «مردگان متحرک» را تصور کند و به توانایی شوروی برای انجام حملات هسته‌ای خودکار اشاره کرد.
رئیس‌جمهور آمریکا نیز روز جمعه واکنش نشان داد و دستور داد دو زیردریایی هسته‌ای آمریکا به «مناطق مناسب» منتقل شوند.
این رویارویی پس از آن رخ داد که ترامپ ضرب‌الاجل جدیدی برای پوتین تعیین کرد تا به جنگ اوکراین پایان دهد، و تهدید کرد در صورت عدم توافق بر سر آتش‌بس، تحریم‌های آمریکا اعمال خواهد شد، اولتیماتومی که بعید است کرملین آن را بپذیرد.
مدودف امروز چهره‌ای متفاوت با زمانی دارد که در ۴۲ سالگی رئیس‌جمهور روسیه شد. او حقوقدانی بود که برخلاف ولادیمیر پوتین، رهبر فعلی روسیه و افسر سابق سازمان اطلاعاتی KGB، هیچ‌گونه ارتباطی با نهاد‌های امنیتی نداشت. او با اینترنت راحت بود، باز هم بر خلاف پوتین، و مشتاق بود اقتصاد روسیه را مدرن کرده و با فساد مبارزه کند.
با این حال، دوران ریاست‌جمهوری او بیشتر به‌عنوان یک دوره موقت دیده می‌شد؛ راهی برای پوتین تا از محدودیت‌های قانونی عبور کرده و همچنان قدرت را حفظ کند. از زمان کناره‌گیری از ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۱۲ و بازگشت پوتین به این سمت، مدودف خود را از یک تکنوکرات نسبتاً لیبرال به یک ناسیونالیست افراطی تبدیل کرده و با پست‌های تحریک‌آمیز در شبکه‌های اجتماعی، دشمنان روسیه را به تمسخر گرفته است.
فقط کافی است گفته‌های او در مصاحبه با سی‌ان‌ان در سال ۲۰۰۹، جایی که گفت «روسیه باید در همه ابعاد روابط خوب و توسعه‌یافته‌ای با غرب داشته باشد»، با گفته‌اش در ماه مه گذشته مقایسه کنیم: «در مورد حرف‌های ترامپ درباره اینکه پوتین با آتش بازی می‌کند و اتفاقات بسیار بدی برای روسیه خواهد افتاد، فقط یک اتفاق واقعاً بسیار بد را می‌شناسم، جنگ جهانی سوم. امیدوارم ترامپ این را درک کند!»
این تغییر جهت ظاهراً پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش آغاز شد، زمانی که مدودف شروع به بازتعریف خود کرد تا اعتماد حزب حاکم روسیه متحد را حفظ کند. او در سال ۲۰۱۲ به قانون‌گذاران گفت: «خیلی‌ها به من می‌گویند “تو یک لیبرال هستی. ” صادقانه بگویم: من هرگز اعتقادات لیبرالی نداشته‌ام.»
مدودف در دوران ریاست‌جمهوری به سی‌ان‌ان گفته بود: «سطح فساد کاملاً غیرقابل‌قبول است.»، اما بعدها، زمانی که نخست‌وزیر بود، هدف یک تحقیق توسط بنیاد مبارزه با فساد به رهبری آلکسی ناوالنی، چهره اپوزیسیون روسیه قرار گرفت. در این تحقیق ادعا شد که او یک «امپراتوری فساد» شامل املاک مجلل، قایق‌های لوکس و تاکستان‌هایی در سراسر روسیه به دست آورده است.
سخنگوی مدودف، ناتالیا تیماکووا، این تحقیقات را که به‌سرعت در یوتیوب ۱۴ میلیون بازدید گرفت، «پروپاگاندا» خواند، اما مدودف هدف اعتراضات خیابانی قرار گرفت.
در سال ۲۰۲۰، او به‌طور ناگهانی از سمت نخست‌وزیری استعفا داد، درست زمانی که پوتین اصلاحات قانون اساسی را برای تثبیت قدرت خود آغاز کرده بود.
از آن زمان، مدودف از جایگاهش در شورای امنیت روسیه، موجی از حملات نژادپرستانه و توهین‌آمیز را علیه اوکراینی‌ها و رهبران غربی آغاز کرده است. او در تلگرام ۱.۷ میلیون دنبال‌کننده دارد و در شبکه اجتماعی ایکس به دو زبان روسی و انگلیسی نزدیک به ۷ میلیون دنبال‌کننده دارد.
پس از آغاز تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین، مدودف رهبری کی‌یف را «سوسک‌هایی که در یک شیشه زاد و ولد می‌کنند» توصیف کرد.
اوایل امسال، در یک سخنرانی تصویری، تصویری از ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، به‌صورت شخصیت‌های ماپت نمایش داد و خواستار «نابودی رژیم نئونازی کی‌یف» شد. او اغلب از شبح نازیسم برای تحریک استفاده می‌کند. امسال گفت که فریدریش مرتز، صدراعظم جدید آلمان، «حمله به پل کریمه را پیشنهاد داده. دوبار فکر کن، نازی!»
او همچنین از تهدیدات هسته‌ای ابایی ندارد. مدودف در سال ۲۰۲۲ گفت: «ایدهٔ مجازات کشوری که یکی از بزرگ‌ترین زرادخانه‌های هسته‌ای جهان را دارد، مضحک است و بالقوه می‌تواند تهدیدی برای بقای بشریت باشد.»
مدودف همچنین در حملات شخصی (ad hominem) لذت می‌برد. ماه گذشته، در پستی در شبکه‌های اجتماعی، ترامپ را با لحنی طعنه‌آمیز خطاب قرار داد و هشدار داد: «راه جو خواب‌آلود را نرو!»، اشاره به لقبی که خود ترامپ برای جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، استفاده می‌کرد.
با وجود لحن تند و اغراق‌آمیزش، تحلیل‌گران معتقدند که مدودف نقشی حساب‌شده در پیام‌رسانی رسمی کرملین ایفا می‌کند.
مؤسسه مطالعات جنگ می‌گوید که از مدودف برای «تقویت گفتمان آتش‌افروزانه و ترساننده‌ای استفاده می‌شود که هدفش ایجاد وحشت و هراس در میان تصمیم‌گیرندگان غربی است»، و این بخشی از «استراتژی اطلاع‌رسانی هدایت‌شده و سازمان‌یافته کرملین از بالا به پایین» است. با این حال، تحلیل‌گران معتقدند که حرف‌های او را نباید جدی گرفت.
آناتول لیون از مؤسسه کوئینسی برای سیاست‌گذاری مسئولانه، در اشاره به رویارویی اخیر بین مدودف و ترامپ، گفت: «این اظهارات کاملاً نمایشی‌اند، چه از سوی مدودف و چه از طرف ترامپ». او افزود: «با توجه به اینکه روسیه در سه سال گذشته از استفاده از سلاح هسته‌ای خودداری کرده، مشخص است که در واکنش به دور جدیدی از تحریم‌های آمریکا، این سلاح‌ها را به کار نخواهد گرفت.»
در آن کنفرانس خبری با اوباما در سال ۲۰۰۹، مدودف رئیس‌جمهوری تازه‌نفس و بااعتمادبه‌نفسی بود که خود را بسیار فراتر از یک چهره موقتی برای پوتین می‌دید. او آن روز گفت: «ما دارای زرادخانه‌های عظیم هسته‌ای هستیم و مسئولیت کامل آنها بر عهده ماست.»، اما شانزده سال بعد، او آزادی عمل یک سخنگوی جنجالی را دارد.
