دیدارنیوز-محمد منصورنژاد* : نخست. رهبر کاتولیکهای جهان (با جمعیت حدود ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر)، پاپ فرانسیس، آرژانتینی، در سن ۸۸ سالگی و پس از حدود ۱۳ سال زعامت بر واتیکان، چشم از جهان فروبست. میدانیم پاپ، بالاترین مرجع اقتدار معنوی مسیحیان کاتولیک بوده و واتیکان، که در میانه شهر رم واقع شده (با وسعت ۴۴ هکتار و جمعیت کمتر از ۱۰۰۰ نفر) و کوچکترین کشور جهان قلمداد میگردد، دارای دولت و ولایت مطلقه پاپ است. درامد پاپ بخشی از گردشگری مدهبی توریستهایی است که برای دیدن بناهای تاریخی و هنری واتیکان به ان کشور سفر میکنند و در کنار حمایت برخی دولتها، رسانههای واتیکان نیز از منابع قدرت مادی این نهاد مذهبیاند. گرچه اماکن مذهبی این شهر قدمت زیاد دارند، اما دولت واتیکان، در زمان موسولینی در سال ۱۹۲۹ تاسیس شده است و کمتر از یک قرن قدمت دارد.
دو. اما این عزیز تازه سفر کرده، از بین بالای ۲۶۰ پاپی که در جهان مسیحیت، تا کنون به قدرت و اقتدار رسیدند، صلح جوترین، مداراورزترین و نواندیشترین پاپ بود. او لقبش فرانسیس را از پاپ ایمان گرای قرن ۱۳ میلادی، به امانت گرفت. در عهد این روحانی، ایدههای علمی شایع، مثل تکامل و یا بیگ بنگ و... سازگار با دین تشخیص داده شدند. فرانسیس با سوء استفاده جنسی کشیشان مقابله کرد. او بود که در دفاع از اقلیتهای همه ادیان (مثلا مسلمانان در میانمار، غزه و حتی مسلمانان چین) بیانیه میداد.
این بزرگمرد بود که علی رغم سن بالا، به اقصی نقاط دنیا سفر میکرد و پیام آور صلح بود. دیدار حدود ۵ سال پیشش با آیه الله سیستانی در عراق، بسیار انسانی، اخلاقی و ماندگار بود. فرانسیس در اهل سنت با رئیس الازهر مصر، احمدالطیب، بارها دیدار داشت. (با اینکه احمدالطیب با پاپ پیش از او، بندیکت، به جهت مواضع خصمانه اش علیه اسلام، قطع ارتباط کرده بود.) هم او بود که در دفاع از حقوق زنان نیز نوآوری داشت و جای پای زنان را برای پذیرش همه مقامات معنوی کلیسا (غیر از پاپ) گشود. اقدام سال پیشش در شستن پای ۱۲ زن زندانی در رم، بسیار متواضعانه، معنوی و تاثیرگزار بود. او حامی فقرا، مهاجران و مدافع صیانت از محیط زیست بود و صلح دوستی و مهربانی اش زبانزد بود. پاپ فرانسیس، برای تحقق صلح و دوستی با سیاستمداران نیز در تماس بود، گرچه در مواردی سخنانش باب طبع اصحاب قدرت نمیافتاد (مثلا ایده آشتی اش برای جنگ روسیه و اکراین) و.
سه. با توجه به ویژگیهای ممتاز یاد شده، هم با رفتن این پاپ، شکافی عمیق در جهان به ویژه دینی حس میشود و هم این نکته که چه کسی به جای او از سوی کاردینالها برگزیده شود، بسیار مهم است. دنیای خشن و دور از معنویت روزگار ما، به شخصیتهایی از جنس پاپ فرانسیس، بسیار نیاز دارد. روحش قرین رحمت و رضوان الهی باد، انشاالله.
*استاد دانشگاه
