آزمون وفاق در مجلس

دیدارنیوز _ عباس عبدی*: وفاق و توافق از نوع کنش‌های دوسویه و نسبی است. به عبارت دیگر نوعی از توافق طرفینی بر آن حاکم است و الا اگر غیر از این باشد، به معنای کوتاه آمدن و بدتر از آن تسلیم شدن است. وفاق نوعی آتش‌بس و حرکت به سوی صلح دایمی است و واقعیتی دو و حتی چندجانبه و محصول نهایی توافق و تفاهم و سازش است. به همین علت نیز تندرو‌ها در آن جایی ندارند، چون ذهنیت آنان صفر و یک؛ همه یا هیچ است. درکی از توافق و وفاق ندارند. هر گامی به سوی وفاق را به منزله گامی برای تسلیم نهایی طرف مقابل یا سلطه خود تلقی می‌کنند. به همین علت آنان از دایره راهبرد وفاق خارج هستند و باید آنان را چنان منزوی کرد تا راهبرد وفاق عینیت پیدا کند.

متاسفانه ساختار انتخاباتی در ایران به گونه‌ای است که موجب تعارض شدید میان نتایج انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری می‌شود. بدون تردید آرای واقعی تندرو‌ها در کشور و در بالاترین اندازه خود، حدود ۱۰ درصد است. با این حجم از آرا، امکان اینکه بتوانند در مجلس تعدادی نماینده داشته باشند، وجود ندارد. برای نمونه کافی است به انتخابات تهران نگاه کنیم که با حدود ۱۰ درصد مشارکت‌کنندگان آرای تندرو‌ها تا ۳ درصد و کمتر از کل واجدین حق رای و اکثریت راه‌یافتگان به مجلس از آنان بود، در حالی که رفتار و نتیجه حوزه انتخابیه تهران در ریاست‌جمهوری به کلی متفاوت بود. علت اصلی در رقابتی نبودن انتخابات مجلس و رقابتی شدن (نسبی) انتخابات ریاست‌جمهوری بود که ساختار مشارکت‌کنندگان به کلی تغییر کردند. این وضعی است که اکنون با آن مواجه هستیم. پزشکیان برای حل این تنش‌ها کوشیده‌ که سیاست وفاق را پیشه کند و آن را شعار انتخاباتی خود قرار دهد و اتفاقا مورد حمایت مردم نیز هست.

نظرسنجی‌های معتبر نشان می‌دهد که اکثریت قاطع مردم با اولویت قرار گرفتن شعار افزایش وحدت توسط پزشکیان به میزان زیادی موافق هستند و آن را تایید می‌کنند و دارای اولویت می‌دانند. تکیه کلام وی در انتخابات پرهیز از دعوا کردن بود. به همین علت صلاح دانستند که فهرستی از وزرا را به مجلس ارایه دهند که برخلاف انتظار طرفداران‌شان تعدادی از وزرای منسوب به جناح مقابل نیز در آن حضور دارد و همین امر موجب اعتراضاتی شده است. اکنون که وزرای پیشنهادی در کمیسیون‌های مجلس حاضر شده‌اند، شواهد نشان می‌دهد که برخلاف انتظار، بخشی از نمایندگان به جای پرداختن به کارایی و صلاحیت حرفه‌ای وزرای پیشنهادی، به صورت جناحی و آن هم در قالب ضد وفاق رای داده‌اند. چرا چنین ادعایی می‌شود؟ چون برخی وزرای پیشنهادی که در کمیسیون‌های مجلس آرای کمتری از دیگران آورده‌اند، به لحاظ حرفه‌ای و صلاحیت عمومی از خبره‌ترین افراد در کار خود هستند و اگر قرار بود که از منظر کارایی ارزیابی شوند، آنان قطعا در بالای فهرست آرای داده شده قرار می‌گرفتند.

در حالی که اغلب کارشناسان به توانایی‌های آنان اذعان دارند و در حوزه خود صاحب سبک و نظر و اعتبار هستند، ولی اکنون در بخشی از مجلس با عدم اقبال مواجه شده‌اند. به عبارت دیگر واکنش مجلس به شعار مورد تایید مردم و نیاز جامعه، یعنی وفاق منفی بوده است. البته این رفتار‌ها در جمع‌های محدود بوده است و احتمال دارد که در روز رای اعتماد و صحن علنی اصلاح شود ولی پزشکیان باید این مساله را به خوبی شرح دهد، در صورتی که مجلس بخواهد برخلاف صلاحیت‌های حرفه‌ای وارد مسائل خطی و سیاسی شود، ایده وفاق شکست یا حداقل ترک خورده تلقی می‌شود و مسوولیت آن با مجلس و نمایندگان است. مجلس و زعمای آن به ویژه ریاست مجلس باید به رای و شعار ملت احترام بگذارند. فراموش نکنیم؛ «آن که خانه نیین (ساخته شده از نی) است، بازی (بازی آتش‌اندازی) نه این است.» به این فرصت بی‌نظیری که بر اثر انتخاب پزشکیان به وجود آمده احترام بگذاریم و آن را قدر بدانیم و الا امروز تحت مدیریت کسانی می‌بودید که هیچ اعتبار و احترامی برای شما قائل نبودند. این فرصت‌ها تکرار شدنی نیست. برنامه پزشکیان بسنده کردن به مطالبات ۵۰ درصد آمده پای صندوق نیست، باید آنانی که نیامدند را نیز نمایندگی کند، در حالی که این کابینه در بهترین حالت حتی نمی‌تواند همه کسانی که پای صندوق آمدند را نیز راضی کند. ولی برای گام برداشتن در مسیر وفاق و پرهیز از دعوا ضروری است.

به شعار وفاق ملی پزشکیان باید لبیک گفت و اجازه نداد یک اقلیت شناخته شده که نابودی خود را در تحقق این شعار می‌بینند، علامت سوال بزرگی جلوی مجلس قرار دهند. مجلس تازه آغاز به کار کرده و نمایندگان هنوز جا نیفتاده‌اند. رییس مجلس نقش تعیین‌کننده‌ای برای عبور از این وضع دارد، نباید اجازه دهد که گروه اندک و پر سر و صدای تندرو با مخالفت خود با کابینه رهبری و اقتدار خود را به جای رییس بر مجلس تحمیل کنند.

*فعال سیاسی - اجتماعی، پژوهشگر اجتماعی و روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب