دیدارنیوز: در ایران هیچ آمار ملی در حوزه اقتصاد گردشگری وجود ندارد و این مساله فضای این صنعت را مبهم کرده است. تهیه و انتشار حساب اقماری گردشگری سهم این صنعت را در اقتصاد ایران نشان می‌دهد و فضای گردشگری را از ابهام خارج می‌کند. این حساب از سال ۲۰۰۰ در جهان مطرح شد، اما با اینکه بار‌ها افرادی در پی تهیه این حساب بودند، در ایران تهیه نشده است. گفته شده تا پایان سال ۱۴۰۱ برای اولین بار در ایران این حساب منتشر خواهد شد.
حساب اقماری گردشگری در قالب ۱۰ جدول ۱۲ فعالیت مربوط به گردشگری را احصا کرده و برای آن ارزش افزوده در نظر گرفته است. این ارزش افزوده در این صنعت میزان اشتغال را بررسی می‌کند. این حساب تا زمانی که تغییرات ساختاری در کشور ایجاد شود یا سرمایه‌گذاری بزرگی در این حوزه صورت گیرد، معتبر است و به سیاست‌های کلان کشور و برنامه‌های خرد جهت می‌بخشد.
جواد براتی، عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، اظهار کرد: پیش‌بینی می‌کنم سهم گردشگری در اقتصاد ایران از نظر اشتغال، سرمایه‌گذاری و مصرف از حد انتظار بالاتر باشد. طبق آمار پیشین سهم گردشگری در اقتصاد ایران بین ۰.۵ تا یک است. این آمار واقعی نیست چرا که تنها بر اساس ارزش افزوده هتل‌ها و رستوران‌ها تهیه شده است.
وی ادامه داد: از جایی که این حساب ۱۲ فعالیت را بررسی می‌کند، سهم صنعت گردشگری در اقتصاد بسیار بیشتر از این‌ها باید باشد که در مجموع به نفع صنعت گردشگری است و وزرات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قدرت بیشتری برای دریافت بودجه خواهد داشت.
حساب اقماری گردشگری در سرمایه‌گذاری خارجی موثر است
عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: حساب اقماری گردشگری روی سرمایه‌گذاری خارجی موثر خواهد بود. سرمایه‌گذاران در حیطه کاری خود بسیار باهوش هستند و پیش از سرمایه‌گذاری بسیار تحقیق و داده جمع می‌کنند و همچنین وضعیت رقبا و فضای سرمایه‌گذاری را می‌سنجند.
وی عنوان کرد: در حال حاضر میزان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران قابل توجه نیست. فضای گردشگری در ایران مبهم است چرا که آماری از آن وجود ندارد و میزان سرمایه‌گذاری‌ها شفاف نیست. با شفاف شدن وضعیت اعتماد سرمایه‌گذاران بیشتر خواهد شد.
حساب اقماری گردشگری راهی برای تحلیل تغییرات این صنعت
براتی در خصوص کاربرد حساب اقماری در پیش‌بینی وضعیت گردشگری گفت: می‌توان تاثیر یک مورد را در شرایط عادی سنجید؛ برای مثال بررسی کنیم که با افزایش سرمایه‌گذاری خارجی چه میزان درآمد ایجاد می‌شود یا افزایش پرواز‌ها چه اثری بر این صنعت می‌گذارد. به این ترتیب می‌شود از این حساب برای برنامه‌ریزی بهره برد.
وی افزود: در شرایطی مانند اپیدمی کرونا نمی‌توان با حساب اقماری گردشگری که فقط آمار آن مربوط به سال ۱۴۰۰ است، به نتیجه رسید. در صورتی می‌توان به نتیجه رسید که آمار دقیق مربوط به سال‌هایی که گردشگری در شرایط عادی بوده نیز موجود باشد و با مقایسه ۲ دسته آمار تغییر شرایط، رشد و آسیب کسب و کار‌ها را سنجید.
حساب اقماری نشان می‌دهد صنعت گردشگری به کدام بخش وابستگی بیشتری دارد
براتی عنوان کرد: حساب اقماری گردشگری نشان می‌دهد صنعت گردشگری به کدام بخش وابستگی بیشتری دارد. اگر گردشگران کم شوند، کدام بخش بیشترین آسیب را می‌بیند و تعطیلی و محدودیت در کدام بخش باعث آسیب دیدن تمام صنعت گردشگری خواهد شد. برای مثال در ایران حدود ۸۰ درصد سفر‌ها با خودروی شخصی انجام می‌شود. در دوران کرونا که این بخش با محدودیت مواجه بود، تعداد زیادی از مسافران حذف شدند.
وی گفت: حساب اقماری گردشگری نیاز به رهبری دارد و فرد یا تیمی که این مسیر را رهبری می‌کند، باید در حوزه اقتصاد گردشگری به صورت علمی و تجربی تخصص داشته باشد. در ایران تعداد انگشت‌شماری در این حوزه فعال هستند. در تمام کشور گروه پژوهشی اقتصاد گردشگری جهاد دانشگاهی تنها گروه تخصصی در این حوزه است. پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ظرفیت حضور در تیم راهبری تهیه حساب اقماری گردشگری را دارد.
عضو پژوهشکده جهاد دانشگاهی تصریح کرد: برای استفاده کاربردی از حساب اقماری گردشگری باید داده‌ها تحلیل شوند. در همین راستا فردی می‌تواند به تحلیل داده‌ها بپردازد که در پژوهشکده وجود دارد که بنا بر سفارش هر ارگان و نهاد دولتی یا خصوصی نتایج علمی تهیه شود.
