هم ما و هم امریکا باید تکلیفمان را با خودمان روشن کنیم. آیا ما دوباره میخواهیم منافع ملی را فدای ژست انقلابی کنیم و اینطور جلوه دهیم که ورود شرکتهای امریکایی به بازار ایران یعنی مماشات با امریکا و پایان انقلاب و قراردادهایی با قیمتهای بسیار بالاتر با سایر شرکتها منعقد کنیم و امریکا هم احساس کند که فقط چین و روسیه و اروپا از برجام منتفع میشوند و خودش محروم است و در نتیجه رییسجمهور بیاخلاقی مثل ترامپ نقض پیمان کند؟ یا اینبار تصمیم داریم عاقلانه رفتار کنیم و پیشرفت و توسعه کشور و منافع و رفاه ملت را بر ژست انقلابی ترجیح دهیم؟
دیدارنیوز: برای رسیدن به توافق هستهای نیاز به صراحت از طرف ایران و امریکاست. ایران باید روشن کند که بعد از توافق آیا مانند توافق قبلی، ورود شرکتهای امریکایی به بازار ایران را ممنوع میکند تا احتمالا رییسجمهوری مثل ترامپ از برجام خارج شود یا نه. امریکا هم باید روشن کند که اگر ایران بعد از توافق مانع ورود شرکتهای امریکایی به بازار ایران شد آیا از برجام خارج میشود یا نه.
اگر پاسخ هر دو کشور مثبت است باید برجام را ببوسیم و روی طاقچه بگذاریم، اما اگر پاسخ هر دو منفی است برجام میتواند احیا شود. این صراحت و شفافیت، بنبست مذاکرات را میشکند زیرا آنچه مذاکرات را به بنبست کشانده نگرانی دو طرف است، نگرانی ایران از اینکه امریکا از برجام خارج شود و نگرانی امریکا از اینکه پس از توافق از مواهب آن برخوردار نباشد. اگر ایران به گونهای نشان دهد که پس از توافق، شرکتهای امریکایی میتوانند در سرمایهگذاری و قراردادهای اقتصادی با ایران وارد رقابت با سایر شرکتها شوند، این امر بهترین تضمین برای پایداری توافق است و نیازی به تصویب برجام در کنگره امریکا نیست.
ایران اینبار باید به شرکتهای امریکایی اجازه ورود به بازار ایران را بدهد. این امر از طرفی باعث رقابت شرکتهای امریکایی و اروپایی و روسی و چینی میشود و ایران بهترین گزینه را از نظر منافع ملی انتخاب میکند و از طرف دیگر باعث خارج نشدن امریکا از برجام میشود. در واقع، هم ما و هم امریکا باید تکلیفمان را با خودمان روشن کنیم. آیا ما دوباره میخواهیم منافع ملی را فدای ژست انقلابی کنیم و اینطور جلوه دهیم که ورود شرکتهای امریکایی به بازار ایران یعنی مماشات با امریکا و پایان انقلاب و قراردادهایی با قیمتهای بسیار بالاتر با سایر شرکتها منعقد کنیم و امریکا هم احساس کند که فقط چین و روسیه و اروپا از برجام منتفع میشوند و خودش محروم است و در نتیجه رییسجمهور بیاخلاقی مثل ترامپ نقض پیمان کند؟ یا اینبار تصمیم داریم عاقلانه رفتار کنیم و پیشرفت و توسعه کشور و منافع و رفاه ملت را بر ژست انقلابی ترجیح دهیم؟
ما باید راه دوم را انتخاب کنیم. امریکا هم باید تکلیفش را با خودش روشن کند، اگر میخواهد در صورت محروم شدن از بازار ایران از برجام خارج شود بهتر است با توجه به احتمال این محرومیت در سایه حاکمیت شعار در ایران، همین حالا مذاکرات را رها کند و همچنان در هراس سلاح هستهای ایران بماند هرچند ایران گفته است که ما سلاح هستهای تولید نمیکنیم.
به نظر من برای شکسته شدن بنبست مذاکرات، باید اولین دستور جلسه مذاکرهکنندگان این دو سوال باشد:
۱- آیا بعد از توافق، ایران به شرکتهای امریکایی اجازه رقابت با شرکتهای دیگر در بازار خود را میدهد؟
۲- آیا اگر ایران اجازه ندهد امریکا بار دیگر از برجام خارج میشود یا نه؟
این نقطه، همان نقطه کور مذاکرات احیای برجام و عامل اصلی توقف آن است.
علی مطهری - اعتماد
