برداشت بی رویه از آب‌های سطحی و سدسازی در ایران و کشور‌های همسایه به ویژه عراق و ترکیه سبب شده منطقه میزبان پدیده‌ای به نام ریزگرد باشد که هر سال شدت آن بیشتر هم می‌شود.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: چند سالی است استان‌های جنوبی به ویژه خوزستان و سیستان و بلوچستان در ماه‌های پایانی فصل بهار و شروع گرما با پدیده جدی به نام ریزگرد درگیر می‌شوند تا جاییکه اداره‌ها و مدارس تعطیل و زندگی در آنجا مختل می‌شود.
بروز و ظهور ریزگرد‌ها وابستگی زیادی به کاهش منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی، عدم اختصاص حقابه تالاب‌ها و استفاده بی رویه از ذخایر آبی برای مصارف صنعتی و کشاورزی دارد، اما مسئولان ایران و کشور‌های مذکور علیرغم آگاهی از این موضوع به جای پیدا کردن راه حل، صورت مساله پاک می‌کنند؛ یکی در ترکیه سد می‌سازد و سرشاخه آب‌های مهم را می‌بندد و یکی هم در عراق تمام حقابه هورالعظیم را سهم خود می‌داند و با خشک‌تر کردن بخش این تالاب در ایران حیات گونه‌های گیاهی و جانوری این منطقه را دستخوش تغییر کرده و در نهایت همه شهر‌های استان خوزستان میزبان ریزگرد می‌شوند.
حالا خبر رسیده که یک کانون ریزگرد پرواز‌های عراق را کنسل و مدارس و ادارات دولتی تعطیل کرده است و بنابر اعلام منابع پزشکی، صد‌ها نفر در سراسر پایتخت عراق و در شهر‌های جنوبی به دلیل مشکلات تنفسی ناشی از خیزش گرد و خاک، روانه بیمارستان‌ها شده‌اند؛ طی چند هفته گذشته حداقل یک مورد طوفان گرد و غبار در هفته عراق را درنوردیده که به گفته مردم این کشور بدترین طوفان در طول تاریخ است.
روز گذشته اداره کل هواشناسی خوزستان در اطلاعیه‌ای نسبت به ورود توده گرد و خاک از عراق هشدار سطح نارنجی صادر کرد و پیش بینی‌ها نشان از آن دارد که این توده تا چهارشنبه در این استان باقی می‌ماند؛ ورود این توده ریزگرد سبب شد که اداره کل مدیریت بحران خوزستان در حالت آماده باش قرار گیرد و از سوی دیگر به سایر دستگاه‌های مرتبط شهر‌های خوزستان برای اتخاذ تدابیر و تمهیدات لازم، تداوم آماده باش و انجام اقدامات موردنیاز جهت پیشگیری، آمادگی و مقابله با حوادث احتمالی ابلاغ شده است.
بیشتر بخوانید: حمله مجدد ریزگرد به اهواز؛ ۲۲ برابر حد مجاز! +ویدیو
بحرانی شدن وضعیت ذخایر آبی در کشور سبب شده که ریزگرد‌ها مسیر خود را به سمت سایر استان‌ها تغییر دهند و یکی از شهر‌های مقصد خود را هم تهران برگزیدند، شهری که به گفته میرزایی قمی، معاون حمل ونقل شهرداری تهران، تحریم‌های بین‌المللی منجر به عدم تأمین قطعات یدکی اندازه‌گیری آلودگی صوت و تجهیزات مورد نیاز برای سنجش آلودگی هوا شده است و با وجود سعی و تلاش مداوم در عقد برخی قرارداد‌ها به‌منظور تأمین تجهیزات مورد نیاز، امکان تحویل تجهیزات از شرکت‌های سازنده خارجی وجود ندارد، اما واقعیت این است که آویزان شدن به موضوع تحریم‌ها و عدم تامین قطعات یدکی و استاندارد نبودن خودرو‌ها و بنزین بهانه‌ای شده تا واقعیت در لایه‌های زیرین ریزگرد‌ها باقی بماند و همچنان نه مردم و نه مسوولان بحران آب و خشکسالی را جدی نگیرند.
البته این تحریم‌ها یک دستاورد مطلوب هم برای ایران داشته و آن هم تاسیس نخستین آزمایشگاه مرجع کیفیت هوا در کشور است که با همکاری دانشگاه صنعتی شریف محقق شده است و و بیش از ۱۲۰ تست کالیبراسیون در هر دو هفته در ایستگاه‌های سنجش انجام شده و مستندسازی نتایج صورت می‌گیرد. همچنین تعمیرات پیشرفته توسط شرکت‌های داخلی انجام می‌شود و وابستگی خارجی به شرکت‌های سازنده تجهیزات نداریم.
میرزایی قمی که روز گذشته در مجمع عمومی عادی سالانه شرکت کنترل کیفیت هوا صحبت می‌کرد با اشاره به استفاده از به‌روزترین تکنیک‌های پردازش تصاویر ماهواره‌ای در این شرکت گفت: توانایی تعیین کانون‌های ریزگرد و پیش‌بینی توده‌های ریزگرد و غلظت ذرات معلق حاصل از آن‌ها در هوای شهر تهران را داریم و ورود اولین توده‌های ریزگرد از سوی مرز‌های غربی کشور را شناسایی کردیم.
به نظر می‌رسد دست و پنجه نرم کردن با پدیده ریزگرد در تهران را باید به سایر معضلات روزانه این شهر اضافه کرد و آن را پذیرفت و در این میان وظیفه سازمان‌های مرتبط مانند شهرداری، محیط زیست و ستاد بحران روز به روز بیشتر می‌شود و اگر آن‌ها بخواهند به درستی و دقیق به وظایف خود عمل می‌کنند می‌توان امیدوار بود که حداقل این پدیده برای همیشه در تهران سکنی نگزیند و به سایر معضلات کلان شهر تهران ارزش افزوده ناکارآمدی اضافه نکند.
البته که پیش بینی ها حاکی از آن است که ریزگردهای ناخوانده روز سه شنبه از تهران و روز چهارشنبه از کشور خارج می شود و دوباره هوای پاک به کشور برمی گردد.
