اگر بیشتر اوقات به خودتان توانمندی‌هایتان و حتی موفقیت‌هایتان شک دارید، همانند ۷۰ درصد مردم جهان به سندروم ایمپاستر مبتلا شده‌اید.
دیدارنیوز ـ سندروم «ایمپاستر» که به آن کلاهبرداری ادراک شده هم گفته می‌شود، شامل احساس شک، تردید و حس بی‌کفایتی شخصی است که به رغم تحصیلات، تجربه و دستاورد‌ها همچنان برای بعضی افراد دردسرساز می‌شود.
تخمین زده می‌شود که ۷۰ درصد از مردم جهان حداقل یک بار این اختلال را در زندگی خود تجربه می‌کنند. این سندروم به تجربه درونی این باور اشاره دارد که شما آن قدر که دیگران شما را دارای صلاحیت می‌دانند، خوب نیستید و می‌تواند هرکسی را بدون توجه به موقعیت اجتماعی، سابقه کاری، سطح مهارت یا درجه تخصص‌اش تحت تأثیر قرار دهد.
این اصطلاح برای اولین بار توسط روان شناسان «سوزانا ایمز و پائولین رز کلنس» در دهه ۱۹۷۰ استفاده شد. در ادامه بیشتر با این سندروم آشنا خواهید شد.
۱- ناتوانی در ارزیابی واقعی شایستگی و مهارت‌های خود.
۲- نسبت دادن موفقیت خود به عوامل خارجی.
۳- تحقیر عملکرد خود.
۴-ترس از برآورده نکردن انتظارات.
۵- دست کم گرفتن موفقیت‌های خود. ۶
در حالی که برای برخی از افراد، این سندروم می‌تواند انگیزه برای رسیدن به هدف را تقویت کند، اما معمولاً به شکل اضطراب دایمی برای افراد دردسرساز می‌شود. مشکل این سندروم فریبنده این است که تجربه خوب انجام دادن کاری، هیچ تغییری در باور‌های شما ایجاد نمی‌کند.
مثلا ممکن است با همکاران‌تان ناهار بخورید، اما این فکر همچنان در ذهن آزارتان دهد که چه چیزی به من این حق را می‌دهد که این جا و در این موقعیت باشم؟ در نهایت، این احساسات، اضطراب را بدتر می‌کند و ممکن است به افسردگی منجر شود. افرادی که سندروم فریبکاری را تجربه می‌کنند، تمایل دارند درباره احساس خود با کسی صحبت نکنند و در سکوت مبارزه کنند.
عوامل خاصی می‌تواند به تجربه سندروم ایمپاستر منجر شود. تحقیقات نشان داده که این پدیده در افراد با هر پیشینه، سن و جنسیت رخ می‌دهد. همچنین سبک‌های فرزندپروری که با کنترل یا محافظت بیش از حد است، ممکن است در ایجاد سندروم ایمپاستر در کودکان نقش داشته باشد.
برای مثال، شما ممکن است از خانواده‌ای باشید که برای موفقیت‌ها ارزش زیادی قائل هستند یا والدینی دارید که مدام دیگران را ستایش و از شما انتقاد می‌کنند. به طور کلی مطالعات نشان می‌دهد که افراد با خانواده‌هایی با سطوح بالای تعارض و حمایت‌های کم در معرض ابتلا به این سندروم هستند.
در ضمن برخی از ویژگی‌های شخصیتی هم با خطر بالاتر تجربه سندروم ایمپاستر مرتبط است؛ مانند کمال گرایی، روان رنجوری، اضطراب اجتماعی و...
برای غلبه بر سندروم فریبنده، باید شروع به پرسیدن چند سوال سخت از خود کنید: «چه باور‌های اصلی درباره خودم دارم؟»، «آیا معتقدم که لایق عشق ورزیدن هستم؟»، «آیا باید کامل باشم تا دیگران مرا تایید کنند؟» و ... برای پشت سر گذاشتن این احساسات، باید در مواجهه با برخی از آن باور‌های عمیقاً ریشه‌دار که درباره خود دارید، راحت باشید.
این تمرین می‌تواند سخت باشد، اما در ادامه چند تکنیک وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید:
احساسات خود را به اشتراک بگذارید| با دیگران درباره احساس خود صحبت کنید. باور‌های غیرمنطقی وقتی پنهان می‌شوند و درباره آن‌ها صحبت نمی‌شود، اضطراب می‌آفرینند.
توانایی‌های خود را ارزیابی کنید| اگر درباره بی‌کفایتی خود در موقعیت‌های اجتماعی و عملکردی باور‌های قدیمی دارید، یک ارزیابی واقع بینانه از توانایی‌های خود داشته باشید. دستاورد‌های خود و آن چه را در آن مهارت دارید، بنویسید و آن را با ارزیابی خود مقایسه کنید. آیا باز هم نا‌توانید؟
قدم‌های کوچک بردارید| بر انجام کامل کار‌ها تمرکز نکنید، بلکه سعی کنید با تقسیم آن‌ها به هدف‌های کوچک‌تر، آن‌ها را به خوبی انجام و سپس برای آن به خود پاداش دهید.
افکار خود را زیر سوال ببرید| همان‌طور که شروع به ارزیابی توانایی‌های خود می‌کنید و قدم‌های کوچکی برمی دارید، از منطقی بودن افکار خود سوال کنید.
دست از مقایسه بردارید| هر بار که در یک موقعیت اجتماعی خود را با دیگران مقایسه می‌کنید، ایرادی در خود پیدا می‌کنید که به احساس خوب نبودن یا تعلق نداشتن دامن می‌زند.
از رسانه‌های اجتماعی در حد اعتدال استفاده کنید| می‌دانیم که استفاده بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی ممکن است با احساس حقارت مرتبط باشد. اگر سعی کنید تصویری را در رسانه‌های اجتماعی از خود نشان دهید که با شخصیت واقعی شما مطابقت ندارد یا دستیابی به آن غیرممکن است، فقط احساس شما را بدتر می‌کند.
عقب‌نشینی نکنید| مهم نیست چقدر احساس می‌کنید که به جایی که هستید، تعلق ندارید، اما هرگز اجازه ندهید که این احساس شما را از پیگیری اهدافتان باز دارد. ادامه دهید و از متوقف شدن خودداری کنید.
به یاد داشته باشید که اگر احساس می‌کنید یک فرد ناموفق هستید، به این معنی است که درجاتی از موفقیت در زندگی خود دارید که آن را به شانس نسبت می‌دهید. پس سعی کنید این احساس را به احساس قدردانی از خود تبدیل کنید.
