دیدارنیوز ـ ساختمان تجاری غریب در سال ۱۳۱۸ خورشیدی در خیابان لالهزار بنا شد که سالها بعد (در برخی منابع به سال ۱۳۴۶ اشاره شده است) یکی از اولین کافههای این خیابان به نام «آیبتا» که مدیریت آن را خانمی روس با همین نام به عهده داشت، در این ساختمان راهاندازی شد. این کافه محل آمد و شد بسیاری از هنرمندان و روشنفکرانی، چون ملکالشعرای بهار بود. ساختمان غریب یا کافه آیبتا در ۲۸ اسفندماه سال ۱۳۸۵ به شماره ۱۸۶۷۵ در فهرست آثار ملی ثبت شد.
کمیته خانههای تاریخی تهران که آتشسوزی در این ساختمان تاریخی واقع در تقاطع خیابان لالهزار نو و جمهوری را در ساعت ۱۶:۵۰ تایید کرده بود، اشاره کرده این ساختمان اکنون کاربری انبار و فروش لوازم الکتریکی پیدا کرده است.
با وجود آتشسوزیای که دود آن روز گذشته آسمان خیابان لالهزار را فراگرفته بود، اما مرتضی ادیبزاده ـ معاون میراثفرهنگی استان تهران ـ میگوید: حریق در بنای تاریخی غریب (کافه آیبتا) که با حضور بهموقع عوامل امدادی در کمترین زمان ممکن خاموش شد، خوشبختانه آسیب جدی به این بنای تاریخی وارد نکرده است. البته اعلام نظر قطعی در این زمینه نیازمند بازدید و بررسی کارشناسی بنا است.
او که خود پس از آتشسوزی در محل حاضر شده بود، اضافه میکند: سقف چوبی این بنا به دلیل نزدیکی با کانون اصلی آتش، دچار حریق شد که با حضور تیمهای آتشنشانی، عملیات اطفاء حریق بدون آسیب به سازه این بنای تاریخی انجام شد.
نمایی از خیابان لالهزار و کافه آیبتا در دهه چهل
معاون میراثفرهنگی استان تهران همچنین اظهار میکند: اقدامات مرمتی، حفاظتی و ایمنسازی در بناهای تاریخی خیابانلالهزار برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی ضروری است و این مهم نیازمند یک همکاری چندجانبه با مالکین و شهرداری است.
خیابان لالهزار که نماد نوگرایی و هنر تهران به شمار میآید، در اواخر دوره قاجار در هسته مرکزی شهر تهران بنا شد و زمانی یکی از بهترین خیابانهای پایتخت بود، اما در دهههای اخیر این خیابان با تغییر چهره و تخریب شدید روبهرو شده است که بسیاری از ساختمانهای آن نقص ایمنی هم دارند.
لالهزار که هنوز گرد گذشته روی معدود ساختمانهای آن دیده میشود، در فهرست آثار ملی کشور ثبت نشده و خطر تخریبهای زیرپوستی، آتشسوزی و سوانح دیگر آن را تهدید میکند. شهرداری تهران در سالهای گذشته مکرر درباره مرمت و بازسازی ساختمانهای تاریخی خیابان لالهزار وعده داده است و با اینکه ساختمانهای لالهزار بارها و بارها طعمه حریق شدهاند، اما هنوز برای محافظت، مرمت، نگهداری و ایمنسازی این خیابان و ساختمانهای باقیمانده از گذشته هیچ اقدام جدی صورت نگرفته است.
