وزیر آموزش و پرورش چگونه باید انتخاب شود؟

دیدارنیوز – رسول شکوهی: قصه دراماتیک وزارت آموزش و پرورش در دولت ابراهیم رئیسی همچنان ادامه دارد و این وزارتخانه با مسعود فیاضی نیز سر و سامان نگرفت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی به فیاضی وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش رای اعتماد ندادند. نمایندگان مجلس با ۱۱۵ رای موافق، ۱۴۰ رای مخالف و ۵ رای ممتنع از مجموع ۲۶۰ آرای مأخوذه، تصدی وزارت آموزش و پرورش را به فیاضی نسپردند.

حال باید منتظر نفر بعدی بود که سیدابراهیم رئیسی روانه بهارستان می‌کند. مسیر بهارستان تا تقاطع سمیه و قرنی آنقدر آشفته و شلوغ و جنجالی شده که هیچ کس باور نمی‌کرد دولت ابراهیم رئیسی در این مورد دچار چالش شود. برای بهتر طی کردن این مسیر باید به چند نکته اشاره کرد، چون احتمالا ابراهیم رئیسی از مسیر اشتباهی می‌خواهد وزیر را به وزارتخانه برساند.

یک. آموزش و پرورش جای هیچ دعوای سیاسی نیست. هیچ کس حق ندارد مسائل بزرگترین وزارتخانه کشور را درگیر مسائل سیاسی کند. یکی از مسائلی که در معرفی این دو نفر یعنی حسین باغگلی و مسعود فیاضی به گوش می‌رسید این بود که عده‌ای مخالف حضور چهره‌های جدید و جوان در آموزش و پرورش هستند و باید با این جریان که مسئول وضعیت فعلی آموزش و پرورش هستند و مقابل جریان تحولی ایستاده اند برخورد شود.

مشخص نشد که منظور از این جریان چه کسی یا چه گروهی است و هیچ وقت از طرف گروهی که این ادعا را مطرح می‌کردند توضیح روشنی ارائه نشد. اما شایعاتی که نه می‌توان آن‌ها را رد یا تایید کرد به نکات مهمی اشاره می‌کنند. این شایعات از اختلاف نظر حمیدرضا حاجی بابایی از نمایندگان با نفوذ مجلس و وزیر پیشین آموزش و پرورش و جمیله علم الهدی همسر رئیس جمهور و از اساتید حوزه تعلیم و تربیت در رابطه با وزیر آموزش و پرورش سخن می‌گویند.

وقتی نمی‌توان شایعه‌ای را رد یا تایید کرد بهتر است از کنار آن بگذریم، ولی نباید این واقعیت را فراموش کنیم که در شرایطی که مجلس و دولت همسو هستند و در موارد مختلفی این همسو بودن را نشان داده اند برای انتخاب وزیر آموزش و پرورش هم می‌توانند همکاری و تعامل داشته باشند تا این وزارتخانه بلاتکلیف نماند. این انتقاد به صورت جدی به دولت وارد است که وقتی این همسو بودن وجود دارد بهتر نیست به جای مجادله سیاسی به سمت تعامل با مجلس حرکت کنند و وزیری را معرفی کنند که با دیدگاه‌های نمایندگان مجلس نزدیک باشد؟

دو. یکی از راه‌هایی که می‌توان وزیر پیشنهادی را از بهارستان به خیابان قرنی رساند استفاده از نیرو‌های مقبول در آموزش و پرورش است. نیرو‌هایی که از دل این وزارتخانه آمده باشند و سابقه کار در مدرسه و ستاد را در کنار هم داشته باشند. برای این مساله می‌توان به سراغ نظرسنجی از فرهنگیان رفت. گزینه‌های مد نظر دولت به فرهنگیان معرفی شوند و از آن‌ها در رابطه با وزیر نظرسنجی شود.

اگر این کار هم برای دولت مطلوب نیست می‌توان از ظرفیت‌های تشکل‌های فرهنگیان استفاده کرد. فرهنگیان جزو معدود اقشار جامعه هستند که تشکل‌های هر چند محدودی دارند، ولی این تشکل‌ها ظرفیت‌های بالایی دارند و می‌توانند به کمک دولت بیایند. هنوز کسی نمی‌داند که سازوکار انتخاب وزیر برای وزارت آموزش و پرورش در دولت ابراهیم رئیسی چگونه است و چه افرادی به رئیس جمهور در این زمینه مشورت می‌دهند و همین مساله به شایعاتی که گفته شد دامن می‌زند، ولی بهتر است رئیس جمهور از ظرفیت تشکل‌های فرهنگیان استفاده کند تا هم فردی انتخاب شود که از دل آموزش و پرورش بیرون آمده و هم شاهد شایعات نباشیم.

سه. وزارت آموزش و پرورش درگیر مسائل مختلفی است، ولی چند مورد مشخص در وضعیت این روز‌های این وزارتخانه بیش از باقی مسائل خود را نشان می‌دهد. بازگشایی مدارس، رتبه بندی معلمان، محرومیت از تحصیل و عدم دسترسی به آموزش، کمبود معلم. این چهار موضوع از اساسی‌ترین مسائل امروز کشور محسوب می‌شود. سلامت دانش آموزان و فرهنگیان و خانواده هایشان نباید درگیر ماجرا‌های سیاسی و جناحی شود و نیاز به فردی دارد که توان مدیریت این مساله را داشته باشد.

رتبه بندی و مشکلات و مسائلی که در این زمینه به وجود آمده و اختلاف نظر وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه نیاز به فردی دارد که حداقل در حد و اندازه‌های رئیس سازمان و برنامه و بودجه باشد تا در اختلافات احتمالی توان مقاومت و پیگیری مطالبات را داشته باشد. در رابطه با عدالت آموزشی وضعیت این روز‌های آموزش و پرورش نیاز به اقدامی فوری دارد. طبق گفته‌های سرپرست فعلی آموزش و پرورش ۹۷۰ هزار دانش آموز تارک تحصیل داریم و طبق گفته‌های وزیر آموزش و پرورش در دولت قبل حدود سه و نیم میلیون دانش آموز هیچ دسترسی به آموزش مجازی نداشتند. فردی نیاز امروز آموزش و پرورش است که به عدالت آموزشی اعتقاد داشته باشد.

کمبود معلمان نیز می‌تواند به کل ساختار آموزش و پرورش ضربه بزند، چون مدرسه با هر شرایطی می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد، ولی بدون معلم مدرسه معنا ندارد. استفاده از ظرفیت دانشگاه فرهنگیان، ظرفیت نیرو‌های حال حاضر و بازنشستگان و بهینه کردن نیروی انسانی ستادی می‌تواند بخشی از این مسائل را حل کند، ولی در کوتاه مدت.

با رعایت همه این مسائل در انتخاب وزیر آموزش و پرورش می‌تواند مسیر بسیاری از مسائل در آموزش و پرورش را تسهیل کرد و بدون مشکل از بهارستان به قرنی رسید. ولی در غیر این صورت شاید مجلس کوتاه بیاید، اما مسائل آموزش و پرورش به قوت خود باقی است. گزینه‌های احتمالی در سه ماه گذشته بسیار نا امید کننده بودند و بهتر است ابراهیم رئیسی بیشتر از امروز فرهنگیان را ناامید نکند.