غـرب پیام واضحی از طرف ایـران دریافت نمی‌کند

دیدارنیوز: با تشکیل دولت هنوز معلوم نبود که قرار است چه اتفاقی رخ دهد.برخی از جمله اصلاح‌طلبان به دولت رئیسی امیدوار بودند که او تصمیم بزرگی بگیرد و ایران را به میز مذاکرات هسته‌ای بازگرداند.اما حالا با گذشت چند ماه ظاهرا  هیچ اتفاق خاصی رخ نداده است و همین سکوت تهران بسیاری را نگران کرده که برجام برای همیشه از دست می‌‌رود. بخصوص آن که به نظر می‌‌رسد کشورهایی مانند روسیه و چین هم خیلی تمایلی به بازگشت ایران به برجام ندارند و برای حمایت از این تصمیم سلبی تهران، بالاخره با عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای هم موافقت کردند. 

ابتدای شروع به کار دولت رئیسی امیدها درباره برجام بیشتر بود. رئیس دولت کمتر درباره نفی برجام و مذاکرات سخنی می‌‌گفت و بیشتر تأکید داشت که باید در مذاکرات اقتدار ملی حفظ شود. این از همان عبارت‌هایی است که معمولا بسیط است و می‌‌توان برداشت‌های زیادی از آن داشت. به همین خاطر برخی آن را این گونه تفسیر می‌‌کردند که رئیسی تنها می‌‌خواهد حمایت ‌اصول‌گرایان حامی خود را داشته باشد وگرنه راهی جز هرآنچه از قبل بوده را برای مذاکرات هسته‌‌ای ندارد.
جوزپ بورل: اروپا به «پِلَـن بـی» علیه ایران فکر نمی کندگزینه‌ نظامی علیه ایران روی میز آمریکا؟

ضمن این که در مقطعی هم برخی نمایندگان که از مخالفان سر سخت برجام بودند موضعشان را تغییر دادند. در کنار این وضعیت اقتصادی نگران‌کننده کشور و مشکلات در هم تنیده تصورات را به این سمت می‌‌برد که احتمالا رئیسی می‌‌خواهد تصمیمی بگیرد که هم اعتبار دولتش را نزد مردم افزایش دهد و هم بالاخره مشکلات را حل کند. همزمان هم امیرعبدالهیان وزیر امورخارجه جدید چندبار اعلام کرد که به زودی به مذاکرات بر می‌‌گردیم، اما تاکنون نشانه‌ای از بازگشت به مذاکرات از سوی تهران دیده نمی‌شود. به نظر می‌‌رسد که اگر حتی دولت هم خواهان بازگشت به میز مذاکره باشد ولی این تصمیم با مخالفت‌هایی همراه است که دولت را وادار می‌‌کند از آن منصرف شود. به هرحال این رفتار تهران طرف غربی را کم کم به این نتیجه می‌‌رساند که مذاکراتی قرار نیست انجام شود.

به گزارش شفقنا، یک دیپلمات اروپایی به پولیتیکو گفته: «به نظر می‌‌رسد (در زمینه از سرگیری گفتگوهای هسته‌‌ای با ایران) به بن بست رسیده‌ایم و من بسیار نگرانم. امیدوارم اشتباه کنم ولی اگر کارها بر همین منوال پیش برود، به هیچ جا نمی‌رسیم.این دیپلمات اروپایی که نخواست نامش فاش شود مدعی شد ایران فقط به دنبال وقت تلف کردن است.» او گفت:«من بدبینم که ایده گفت‌وگو در بروکسل هم می‌‌تواند تنها یک مسیر انحرافی باشد. ایرانی‌ها آماده حضور در وین و آغاز گفت‌وگوهای برجام نیستند؛ این ایده بدی نیست که ما با مذاکره‌کنندگان جدیدی از سوی ایران مواجه باشیم و خط به خط به جلو برویم و در مورد سوالاتی که آنها احتمالاً دارند، شفاف سازی کنیم.»

این سخن در حالی مطرح می‌‌شود که موضع‌گیری‌های مختلف سیاسی در تهران نشان می‌‌دهد گروه‌های مختلفی می‌‌خواهند این بار بر جریان مذاکرات اثر بگذارند، اثری که باعث می‌‌شود یا مذاکره‌‌ای صورت نگیرد یا اگر هم انجام شود به نتیجه خاصی نرسد. 

سیدنظام‌الدین موسوی سخنگوی هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی، دیروز در نشست خبری خود با اشاره به اظهارات وزیر امور خارجه در نشست غیرعلنی دیروز مجلس تاکید کرد: «درخصوص مسئله هسته‌‌ای راهبردهای مختلفی تاکنون توسط جمهوری اسلامی ایران دنبال شده، ابتدا ما از طریق ۳ کشور اروپایی به عنوان کشورهای واسط این مسیر را پیش بردیم، سپس با گروه ۱+۵ وارد گفت و گو شدیم که منجر به توافق برنامه جامع اقدام راهبردی شد و حالا اینکه ما در دور جدید مذاکرات چه مدلی را برگزینیم نیازمند بررسی و اعتبارسنجی مسیر گذشته است تا بهترین مدل با همکاری دستگاه‌های ذی ربط از جمله شورای عالی امنیت ملی و براساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، انتخاب شود.» این اظهارات موسوی نشان می‌‌دهد که احتمالا تهران عجله‌ای چندانی برای احیای برجام ندارد و موضوع زمان را هم از دستور کار خارج کرده است. 

همین رفتار کم کم واکنش‌های مثبت غربی‌ها را به یک بدبینی تبدیل کرده است. هرچند که در این امر آمریکا پیشتازتر است. «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به اظهارات مقام‌های آمریکایی مبنی بر این‌که همه گزینه‌ها درخصوص ایران روی میز است، گفت که اتحادیه اروپا در صورت شکست دیپلماسی حول برجام، در مورد «نقشه دوم» فکر نمی‌کند.

به گزارش فارس، بورل روز جمعه طی نشست خبری در واشنگتن درباره لزوم ازسرگیری مذاکرات وین توضیح داد: «زمان بازگشت به میز مذاکره فرا رسیده است. من نمی‌خواهم به نقشه دوم فکر کنم زیرا هیچ نقشه دومی که من می‌توانستم تصور کنم، طرح خوبی نخواهد بود».

اما به هرحال اروپایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که احتمالا اگر تهران بخواهد به مذاکره برگردد، با خواسته‌های جدیدی می‌‌آید.خواسته‌هایی که سرنوشت مذاکرات را به سمت جدیدی می‌‌برد و حتی ممکن است از ابتدا محکوم به شکست باشد. به نوشته روزنامه «جروزالم پست»، دیپلمات‌های غربی از این موضوع ابراز نگرانی کرده‌اند که تیم مذاکره کننده جدید تهران ممکن است خواسته‌های جدیدی را خارج از محدوده آنچه قبلاً توافق شده است، مطرح کند. اظهارات بورل درباره نبود نقشه دوم درخصوص برجام، در تضاد با اظهارات «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا بود که دو روز پیش از آن مدعی شده بود واشنگتن «برای مقابله با چالش‌های ناشی از ایران به هر گزینه‌ای نگاه خواهد کرد».
بر اساس این گزارش، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این نشست خبری اظهار داشت: «زمان برای بازگشت ایران به مذاکرات محدود است و دولت جدید جمهوری اسلامی وقت کافی برای مطالعه پرونده و آموزش تیم مذاکره کننده خود داشته است». این نشان می‌‌دهد آن‌ها دریافته‌اند که مطالبه مجدد پرونده هسته‌‌ای تنها یک بهانه سیاسی برای تعویق در بازگشت به مذاکرات است. بورل در ادامه مدعی شد تهران نه تنها در مورد این که چه زمانی مذاکرات غیرمستقیم خود را با آمریکا از سر می‌گیرد مبهم است، بلکه حتی به بازه زمانی مورد درخواست آمریکا برای مذاکرات مقدماتی در بروکسل، پایبند نبوده است. وی همچنین افزود:«من آماده ملاقات با آنها در صورت نیاز هستم. فکر نمی‌کنم مذاکرات در بروکسل کاملاً ضرورت داشته باشد، اما تا حدی در این مورد صبور هستیم زیرا ما نمی‌توانیم شکست بخوریم».

به هرحال هنوز هم ایران می‌‌گوید که به مذاکره بر می‌‌گردیم، اما رفته رفته روشن می‌‌شود که این تنها یک ژست سیاسی برای کاهش فشارهاست، چرا که هیچ اراده‌‌ای برای بازگشت به مذاکره حداقل از طرف تهران دیده نمی‌شود. امیر عبداللهیان وزیر امورخارجه در گفت‌وگو با شبکه ان‌بی‌سی آمریکا اظهار کرد: «ما دراین‌که مذاکره را ابزار مهم دیپلماسی می‌‌دانیم تردیدی نداریم. تصمیم ما این است که به مذاکرات برگردیم و به طور فشرده درحال بررسی نتایج مذاکرات وین هستیم. فکر می‌‌کنم به زودی به مذاکره برگردیم. یکی از ویژگی‌های دولت جدید ایران اینست که ما عمل گرا هستیم. ما درچارچوب رفتار عمل گرایانه پای میز مذاکره خواهیم رفت. هدف قهوه نوشیدن را در میز مذاکره نداریم. نتیجه ملموس برای ما مهم است. نتیجه‌‌ای که حقوق و منافع ملت ایران را تامین کند و این بستگی به نیت، اراده و رفتار طرف‌های مقابل دارد.»

به نظر می‌‌رسید دستگاه دیپلماسی کنونی با محوریت امیرعبداللهیان فعلا ترجیح داده داده است که فرستنده‌ها را خاموش کند و اگر هم پیام‌هایی برای طرف غربی ارسال می‌کند هیچ معنای خاصی نداشته باشد تا زمان مناسب برای ارسال پیام روشن فراهم شود.