ویتامین B ۱۲ و ضرورت آن برای سلامت بدن

دیدارنیوز ـ بدن انسان برای سوخت‌و‌ساز و عملکرد مناسب اندام‌ها به انواع ویتامین‌ها و پروتئین‌هایی نیاز دارد که غالبا از موادغذایی دریافت می‌کند. درست است که مصرف انواع دارو‌های مکمل هم می‌توانند نیاز بدن را جبران کنند، اما هیچ‌کدام به اندازه مصرف موادغذایی نمی‌تواند کمبود بدن را جبران کند. یکی از ویتامین‌های ضروری برای سلامت بدن کمبود ویتامین B ۱۲ است که علائم هشداردهنده‌ای از نظر جسمی دارد.

کمبود ویتامین B ۱۲ معمولا در سالمندان و به‌ویژه افرادی که از نقص خودایمنی رنج می‌برند بیشتر دیده می‌شود. باکتری‌های روده نقش مهمی در این میان ایفا می‌کنند. تظاهر جسمی بدن به کمبود این ویتامین زمانی اتفاق می‌افتد که از کمبود این ماده حیاتی در بدن مدتی سپری شده باشد. اما در بسیاری از موارد، کمبود این ویتامین در بدن به راحتی تشخیص داده نمی‌شود. ویتامین B ۱۲ از مقابله با خستگی گرفته تا حفظ سلامت اعصاب و سلول‌های خونی مؤثر است. کمبود این ویتامین باعث بروز درد‌های ناگهانی و غیرعادی می‌شود.

شوک‌های عصبی

شوک‌های عصبی در یک سمت بدن یکی از علائم کمبود ویتامین B ۱۲ به شمار می‌رود. این شوک‌ها طی چند ثانیه مانند شوک خفیف، اما عمیق الکتریکی بروز و به سرعت فروکش می‌کند. این اتفاق در یک طرف بدن از لگن تا قسمت‌های فوقانی بدن و حتی روی دنده‌ها بروز می‌کند. افرادی که دچار کمبود ویتامین B ۱۲ هستند، میلین کافی برای پوشش رشته‌های عصبی تولید نمی‌کند. بدون این پوشش، رشته‌های عصبی در معرض آسیب هستند.

کم‌خونی و رنگ‌پریدگی

کم‌خونی از جمله مشکلاتی است که در شماری از بیماری‌ها خودنمایی می‌کند. با افزایش کمبود ویتامین B ۱۲، فرد دچار کم‌خونی می‌شود. یکی از علائم هشداردهنده کم‌خونی، زردشدن پوست است طوری که رنگ پوست بدن فرد رنگ پریده یا زرد می‌شود. البته باید به رنگ طبیعی پوست برخی افراد زردپوست یا رنگ‌پریده هم توجه کرد و رنگ طبیعی آن‌ها را با علائم کم‌خونی و کمبود ویتامین B ۱۲ اشتباه نگرفت.

کاهش وزن

نوع دیگری از تظاهرات کم‌خونی که به دنبال کمبود ویتامین B ۱۲ در بدن رخ می‌دهد، کاهش وزن است. این کاهش وزن بدون تغییر در الگوی رژیم‌غذایی یا فعالیت بدنی اتفاق می‌افتد. در حالت کلی، افراد با مصرف کالری کمتر و فعالیت بدنی بیشتر دچار کاهش وزن می‌شوند. اما اگر بدون تغییر در این دو مورد، کاهش وزنی اتفاق بیفتد، به طور قطع باید به دنبال علت اصلی آن بود.

از دیگر علائم کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B ۱۲ می‌توان به خستگی، کوتاهی نفس، سرگیجه، نامنظمی ضربان قلب، بی‌حسی و سوزن‌سوزن‌شدن دست‌ها و پاها، ضعف عضلانی، تغییرات شخصیتی، حرکات ناپایدار و فراموشی اشاره کرد. ویتامین B ۱۲ به تولید سلول‌های قرمز خونی سالم کمک می‌کند. سلول‌های قرمز خونی، اکسیژن را از ریه‌ها در کل بدن حمل می‌کنند.

زمانی که بدن دچار کمبود این ویتامین می‌شود، شکل این سلول‌ها غیرعادی شده و اکسیژن آن گونه که باید در بدن منتقل نمی‌شود و دلیل بروز علائم کم‌خونی در کمبود ویتامین B ۱۲ به همین دلیل است. التهاب و تورم زبان، سختی در راه‌رفتن و مشکل برقراری تعادل از دیگر علائم کمبود این ویتامین در بدن هستند.

صدا‌های زنگ گوش

پایین بودن میزان ویتامین B ۱۲ با ایجاد برخی علائم در گوش، ایجاد صدا‌های غیرمعمول و دائمی می‌کند. زنگ گوش و صدا‌هایی از این قبیل، حالتی آزاردهنده است که در یک یا هر دو گوش اتفاق می‌افتد. این صدای ایجاد شده به‌دلیل صدایی خارجی ایجاد نمی‌شود و اطرافیان شما قادر به شنیدن این صدا نیستند. حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد مردم جهان از مشکل زنگ گوش رنج می‌برند که گروهی زیادی از آن‌ها را سالمندان تشکیل می‌دهند.

چرا این ویتامین در بدن کم می‌شود؟

نوعی فاکتور داخلی که نوعی پروتئین است، داخل معده تولید می‌شود که به جذب بیشتر ویتامین B ۱۲ کمک می‌کند. زمانی که سیستم ایمنی به سلول‌های دیواره‌ای پوشش‌دهنده معده حمله می‌کند، دیگر این فاکتور داخلی تولید نمی‌شود. بدون وجود این فاکتور، بدن نمی‌تواند ویتامین B ۱۲ را از روده کوچک که جذب در آن اتفاق می‌افتد، حرکت دهد.

ویتامین B ۱۲ از کجا می‌آید؟

ویتامین B ۱۲ در انواعی از موادغذایی شامل تخم مرغ، گوشت گاو، جوجه، پنیر، ماست، صدف و ماهی یافت می‌شود. گاهی به دلیل وجود انواعی از باکتری‌ها در روده کوچک، روده قادر به جذب ویتامین B ۱۲ نیست. باکتری‌ها قبل از جذب روده کوچک از ویتامین B ۱۲ موجود استفاده می‌کند. پزشکان توصیه می‌کنند که مبتلایان به کمبود ویتامین B ۱۲ روزانه دو میلی‌گرم و به مدت سه ماه مصرف آن را ادامه دهند.