اسرائیل بی «بی‌بی» شد؛ کابینه هفت رنگ آمد!

دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: بنیامین نتانیاهو از طریق یک ائتلاف شکننده، بعد از ۱۲ سال از سمت نخست‌وزیری اسرائیل برکنار شد. پارلمان اسرائیل با اکثریتی بسیار شکننده نفتالی بنت را به نخست‌وزیری برگزید و به کابینه او رأی اعتماد داد.

تشکیل دولت تازه به دو سال بن‌بست سیاسی در اسرائیل پایان داد و از انتخابات دور پنجم جلوگیری به عمل آورد. بنت با ۶۰ رای در مقابل ۵۹ رای اعضای کنست اسرائیل مامور تشکیل دولت جدید اسرائیل شد و دولت خود را «دولت تغییر» نامید. این جلسه از سوی اعضای لیکود که بنیامین نتانیاهو رهبر این حزب است، تحریم شد.

بیشتر بخوانید: نتانیاهو فتیله‌پیچ می‌شود؟

برای تشکیل دولت تغییر ائتلافی بین نفتالی بنت، رهبر حزب راست افراطی یامینا با یائیر لاپید رهبر حزب راست میانه یش عتید شکل گرفت. براساس این توافق بنت تا سپتامبر ۲۰۲۳ در قدرت خواهد بود و بعد از آن لاپید برای دو سال به نخست‌وزیری می‌رسد. لاپید در کابینه بنت سمت وزارت خارجه را بر عهده خواهد داشت.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل بعد از شکست به ائتلاف شکل گرفته به شدت تاخت و در سخنرانی خود در کنست وعده داد که به زودی این دولت را از بین می‌برد. همچنین او همانند دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا تصمیم گرفت مراسمی برای تحویل قدرت به جانشین خود برگزار نکند و در جریان نشستی که فقط نیم ساعت طول کشید، ماموریت خود را به نفتالی بنت واگذار کرد.

سرنوشت نتانیاهو چه می‌شود؟

بنیامین نتانیاهو رکورد طولانی‌ترین نخست‌وزیری تاریخ اسرائیل را از آن خود کرده بود. با شکست در تشکیل دولت، بی شک او در حالی که رهبری حزب راست‌گرای لیکود را دارا است، به رهبر اپوزیسیون مخالف دولت مستقر تبدیل می‌شود.

نتانیاهو تمام تلاش خود را کرد که در بحران جنگ با فلسطین و تنش با ایران در قدرت باقی بماند. اما تنش سیاسی داخلی، فساد حاکمیتی و تغییر نگاه آمریکا به اسرائیل باعث شکست او شد.

البته بعد از اینکه نتانیاهو خیابان بالفور را ترک کند، محاکمه‌اش در پرونده‌های فساد ادامه خواهد داشت. او از ۲۰۲۰ در سه پرونده فساد به اتهام گرفتن رشوه، خیانت در امانت و حیله گری محاکمه می‌شود، اما او تمام این اتهامات را رد کرده است. با این حال بسیاری معتقد هستند که زین پس رسیدگی به پرونده او سرعت بیشتری خواهد گرفت. نتانیاهو در طی ۱۲ سال گذشته تلاش داشته که از منصب نخست‌وزیری به عنوان یک سپر محافظتی در برابر پیگرد‌های قضایی بهره ببرد، اما با کنار رفتن از سمت نخست‌وزیری او و همسرش احتمالاً در معرض پیگرد قضایی قرار گیرد.

نتانیاهو تلاش خواهد کرد تا به مرحله‌ بازداشت به دلیل پرونده‌های فساد نرسد. به همین دلیل سعی می‌کند یا دولت جدید را از بین ببرد یا کار را به انتخابات مجدد برساند. نتانیاهو از این مهارت برای رسیدن به اهدافش پیش از این استفاده خواهد کرد. حال باید دید این‌بار هم می‌تواند به نتیجه دلخواهش برسد یا خیر.

نفتالی بنت کیست؟

نفتالی بنت، سیاستمدار راستگرای افراطی است که ۴۹ سال دارد. او در خانواده مهاجر یهودی آمریکایی از کالیفرنیا در حیفا متولد شده است. در واقع بنت در خانه‌ای سکولار بزرگ شده، اما امروز او خود را به عنوان یک ارتدکس امروزی معرفی می‌کند. در دانشگاه عبری بیت المقدس در رشته حقوق تحصیل کرده است.

بنت چندین سال را در نیویورک گذرانده و زمانی که به اسرائیل برمی‌گردد وارد سیاست شده است. از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ به عنوان رئیس ستاد ارتش در دوره بنیامین نتانیاهو فعالیت کرده و سمت‌های وزیر آموزش و پرورش و دفاع را هم در دولت‌های اخیر نتانیاهو به عهده داشته است.

قبل از انتخابات مارس ۲۰۲۱، بنت از ملحق شدن به اردوگاه طرفدار نتانیاهو یا اردوگاه مخالفان او خودداری کرد و در نهایت به لاپید و دیگر احزاب میانه و چپ ملحق شد.

کابینه هفت رنگ بنت

اجماعی برای ترک بنیامین نتانیاهو از سمت نخست‌وزیری اسرائیل شکل گرفت. در واقع اجماعی از راستگرا تا چپگرایان و حتی اسرائیل‌های عرب نیز برای شکست شاه بی بی بوجود آمد. یائیر لاپید از هفته‌های پیش در بوجود آمدن ائتلافی برای بیرون راندن نتانیاهو از قدرت با حضور احزاب سیاسی با گرایش‌های مختلف و متفاوت تلاش کرد. یامینا به رهبری نفتالی بنت با کسب فقط هفت کرسی در انتخابات پنجم، برای تشکیل یک ائتلاف اکثریت در پارلمان اولین گام را برداشت.

دولت بنت که برخی آن را دولت شکننده‌ای می‌دانند هیچ شباهتی به دولت‌هایی که در ۷۳ سال گذشته از بدو تشکیل اسرائیل سر کار آمده‌اند، ندارد. ائتلاف شکل گرفته شامل احزابی با تفاوت‌های بزرگ عقیدتی است که مهم‌ترین آن حضور اولین حزب مستقل عرب به نام «فهرست متحد عربی» در فهرست این ائتلاف بود. طبق اخبار نیز به نظر می‌رسد در این دولت هشت وزیر زن باشد. عضویت دو حزب متحد عربی و چپگرای اسرائیلی می‌تواند جنجال‌هایی نیز ایجاد کند، مثلاً در مورد مسائلی مانند سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینی‌ها یا به رسمیت شناختن ازدواج افراد همجنسگرا.

بنت گفته است که دولتش بر موضوع‌هایی مانند مسائل اقتصادی یا همه گیری کرونا که همه بر آن‌ها توافق دارند تمرکز خواهد کرد. همچنین گفته است: «هیچ کس مجبور نیست نظام عقیدتی خود را رها کند؛ اما ما باید تحقق بعضی از رویاهایمان را عقب بیندازیم. ما بر آنچه قابل دسترسی است تمرکز می‌کنیم، نه بحث و جدل بر سر چیزی که ممکن نیست.» در واقع بنت با شرایط پیچیده‌ای روبرو است که به نظر می‌رسد نتواند بیش از چند ماه دولت خود را ادامه دهد با این حال باید دید این سیاستمدار روند را به کدام سمت حرکت خواهد داد.

حمایت بایدن از دولت جدید اسرائیل

انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا پایانی بر ماه عسل دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو که رفیق گرمابه و گلستان هم بودند، شد. جو بایدن که جای دونالد ترامپ را در کاخ سفید گرفته است، چشم دیدن رفیق ترامپ را نداشت و به نظر می‌رسد از شرایط جدید در دولت اسرائیل خوشحال است.

جو بایدن با بنیامین نتانیاهو بعد از چند هفته که به کاخ سفید رفته بود، تماس گرفت. چنین اتفاقی نشانه خوبی برای اسرائیل و دولت نتانیاهو نبود. حال با تشکیل دولت بنت به سرعت بایدن بیانیه‌ای داد و در آن بیانیه بدون اشاره به نام نتانیاهو، از تشکیل دولت جدید استقبال و بر تداوم حمایت کشورش از اسرائیل تاکید کرد.

همچنین به گزارش رویترز، نفتالی بنت شب یکشنبه اولین تماس تلفنی خود را از زمان روی کار آمدن با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا برقرار کرده است. از سوی دیگر آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز با یائیر لاپید، همتای اسرائیلی خود در دولت بنت تماس برقرار کرده است.

در واقع به نظر می‌رسد آمریکایی که این بار لباس دموکرات‌ها را به تن دارد از رفتن نتانیاهو و دولت جدید اسرائیل خوشحال است و امکان این نیز وجود دارد که ردپای دولت بایدن در روند ائتلاف احزاب اسرائیل نیز دنبال شود.

بنت و رویکرد دولتش در مقابل ایران

اسرائیل در یک سال گذشته خرابکاری‌های بسیاری در ایران انجام داده و نتانیاهو عامل اصلی این شرایط پر تنش بوده است. برخی اعلام می‌کنند با رفتن بی بی از مسند قدرت، حجم تنش میان اسرائیل و ایران کاهش پیدا می‌کند. در واقع چنین موضوعی خیلی دور از انتظار نیست، زیرا در دو سال گذشته اسرائیل درگیری‌های سیاسی بسیاری داشته است و با ائتلاف شکل گرفته به نظر نمی‌رسد این مشکلات به همین راحتی حل شود.

با این حال نفتالی بنت گفته است که دولت او اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند و تلاش برای احیای برجام و احتمال بازگشت آمریکا به این توافق را اشتباه می‌داند. در واقع روند اسرائیل همان موضعی است که نتانیاهو دنبال می‌کرد با این تفاوت که به نظر نمی‌رسد قدرت نظامی و سیاسی لازم برای مقابله با ایران در این دولت جدید وجود داشته باشد.

مقابله با ایران در کنار تنش‌ها میان اسرائیل و فلسطینی‌ها از جمله چالش‌های عمده بنت در دولت ائتلافی اسرائیل است و باید منتظر باشیم که اسرائیل نتواند بیش از این در منطقه تنش ایجاد کند و درگیر مسائل داخلی خود شود.