سکوت خبری در مذاکرات وین؛ بن‌بست یا آستانه توافق؟

دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: جو مذاکرات وین روند آرامی را طی می‌کند. این موضوع می‌تواند نشانه دو چیز باشد. یا روند سازنده است و دو طرف اختلافات جزئی دارند؛ یا مذاکرات با مشکلات جدی روبرو شده است.

البته پیش از این مقامات غربی بار‌ها اعلام کرده بودند که روند مذاکرات طولانی خواهد بود. در واقع شرایط کلی مذاکرات هنوز پیچیده و زمان‌بر است. از سوی دیگر شاید سکوت خبری آرامشی مقدمه طوفان باشد، ممکن است هفته‌های آینده شاهد بمب خبری از در وین باشیم.

بیشتر بخوانید: شمارش معکوس برای توافق وین؛ احیای برجام بعد از انتخابات ۱۴۰۰؟

هنوز خبری مبنی بر احیای برجام و یا بن بست رسیدن مذاکرات مطرح نشده است. ولی با سخنان مقامات ایرانی و آمریکایی به نظر می‌رسد در خصوص لغو برخی تحریم‌ها اختلافات جدی وجود دارد و جلوی چرخیدن چرخ مذاکرات را به نحوی گرفته است. احتمالاً این اختلاف هم مربوط به لغو تحریم‌های اشخاص و برخی ارگان‌های نظامی ایران می‌شود. حال باید بررسی کرد که در این یک هفته که مذاکرات وین در سکوت خبری بوده، به کدام سمت حرکت کرده است.

سخنان ضد و نقیض

سخنان ضد و نقیض در خصوص مذاکرات وین بین مقامات ایرانی و دیگر طرف‌های مذاکره هنوز وجود دارد.

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارتخارجه ایران در نشست خبری خود به تازگی گفته است: «موضوعی به نام توافق اولیه وجود ندارد و هیچ توافقی صورت نمی‌گیرد مگر اینکه در مورد همه چیز توافق صورت گرفته باشد.» اما پیش از این عباس عراقچی، نماینده ایران در مذاکرات وین در مورد پیشنویس اولیه صحبت کرده بود و حالا میخائیل اولیانوف نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین گفته است که روند تهیه پیش نویس در جریان است.

قبل از این نیز اخباری مبنی برداشته شدن برخی از تحریم‌های از سوی آمریکا مطرح بود که ایران خواستار رفع تحریم‌های بیشتری شده بود. در واقع تیم ایرانی به مذاکرات وین خوشبین‌تر از تیم آمریکایی است. آمریکایی‌ها این دور از مذاکرات را زمینه خوبی برای ادامه حل مشکلات غرب با ایران می‌دانند و سعی دارند روند مذاکرات را به سمتی ببرند که ایران علاوه بر ماندن در مذاکرات به خواسته‌های خود تا حدودی برسد. به نظر دو طرف مایل به سرانجام رسیدن مذاکرات هستند که تا به امروز پای میز نشسته اند، اما به نظر می‌رسد قفل‌هایی بر سر راه دو طرف وجود دارد که نمی‌گذارد روند به تندی جلو برود.

در وین چه می‌گذرد؟

مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای برجام از اواخر فروردین آغاز شده است و تا به امروز ادامه داشته است. با اینکه چندین بار اعلام شده است که توافقاتی تا اینجای مذاکرات شکل گرفته و روند رو به جلو است، اما خبر قطعی در خصوص بازگشت آمریکا به برجام و یا برگشت ایران به تعهدات برجامی خود مطرح نشده است.

آنچه تا به امروز مشخص است تداوم برخی اختلافات جدی در موضوعات تحریم‌ها و چگونگی بازگشت دو طرف به برجام است. آمریکایی‌ها می‌خواهند تحریم‌های ناسازگار با برجام را لغو کنند تا ایران را بر سر میز مذاکرات نگه دارند، اما به نظر نمی‌رسد ایران به همین موضوع قانع باشد. بی شک اختلافات در وین در هفته اخیر به اوج خود رسیده است و اگر قرار بر نوشتن یک پیشنویس است باید دید روند به کدام سمت پیش رفته است.

بی شک آمریکایی‌ها برخی تحریم‌ها را در این مرحله لغو نخواهند کرد و در واقع خط قرمز خود به حساب می‌آورد تا از آن‌ها به عنوان اهرمی برای ادامه مذاکرات با ایران در خصوص مسائل بعدی از جمله موشکی و حضور منطقه‌ای ایران استفاده کند. از سوی دیگر ایران نیز خواستار لغو تحریم‌های مشخص شده است و به نظر می‌رسد تیم ایرانی با لیستی از تحریم‌ها که خواستار لغو آن‌ها است در وین حضور پیدا کرده است.

اما باید دید لیست لغو تحریم‌های تیم آمریکایی چقدر با لیست لغو تحریم‌های ایرانی تطبیق دارد یا خیر؟ و آیا اخبار خوشی از مذاکرات وین در هفته‌های آینده به گوش می‌رسد یا باید منتظر به بن بست رسیدن مذاکرات بود.