کم‌کم بازار فروش پوشال و پمپ کولر‌های آبی داغ می‌شود؛ کولر‌هایی که سال‌هاست انتخاب اول مردم در بسیاری از نقاط خشک و گرمسیر کشور است.
دیدارنیوز: سرویس و تعمیرات سالانه‌شان کمی دنگ و فنگ دارد و پیچیدن صدای تسمه در کانال کولر هم گاهی آزاردهنده می‌شود، اما باز بهترین انتخاب برای فرار از گرمای هوا همین کولر‌های آبی است و مهم‌ترین مزیتش این‌که، قبض برق خانه‌هایمان سر به فلک نمی‌کشد.
یک ذهنیت قدیمی
اگر از همه ما بپرسند چرا کولر آبی را به کولر گازی ترجیح می‌دهیم، بعد از ارزان‌تربودن قیمت آن، پاسخ حتمی‌مان این است که مصرف برق کولر‌های گازی زیاد است و قبض‌ها را نجومی می‌کند. اما بعید است تا به حال به ذهنمان خطور کرده باشد که همین کولر‌های آبی با وجود مصرف کمتر برق، می‌تواند وضعیت آبی کشور را بحرانی‌تر از آن چیزی کند که با آن مواجه‌ایم.
خطر کم آبی برای نیروگاه‌ها
نکته دیگر این‌که شاید بحران برق نتواند چندان برای آب مشکل‌ساز شود، اما بحران آب، نیروگاه‌های برق-آبی را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. این موضوعی است که رئیس‌جمهور هم به آن اشاره کرده و این نکته را گفته است که به دلیل مواجهه با خشکسالی، بسیاری از ظرفیت سد‌های ما خالی است و مسلما نیروگاه‌های برق-آبی کشور هم امسال با مشکلاتی مواجه خواهند شد. آن‌طور که شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور اعلام کرده است، بیش از ۱۶ میلیون کولر آبی در کشور داریم که ۱۵ درصد از کل تولیدات آبی را مصرف می‌کند و باید مصرف آب و برق آن‌ها بهینهسازی شود.
توضیحات معاون وزیر نیرو به خراسان
جزئیات بیشتر دراینباره را از «قاسم تقیزادهخامسی» معاون آب و آبفای وزارت نیرو جویا میشویم. تقیزاده در پاسخ به پیگیری خراسان، اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می‌دهد که قابلتوجه است. طبق این اطلاعات علاوه بر ۱۶ میلیون کولر آبی موجود در کشور، سالانه ۵۰۰ هزار کولر آبی جدید هم تولید می‌شود. نکته قابلتامل این‌که این کولر‌ها با توجه به کاربرد زیاد و وسیع آن‌ها، بهخصوص در فصل گرم سال، بخش نسبتا زیادی از آب تولیدی در کشور را مصرف می کند.
مصرف ۱۵ درصد آب تولیدی در ۱۶۰ روز
طبق تحقیقی که به صورت نمونه در استان یزد انجام شده است و معاون وزیر نیرو آن را در اختیار ما قرار می‌دهد، ۴۰۰ هزار کولر آبی در این استان وجود دارد که برآورد مصرف سالانه هر یک از آن‌ها ۴۰ مترمکعب آب است؛ این یعنی ۴۰۰ هزار کولر آبی استان یزد سالیانه ۱۶ میلیون مترمکعب آب، معادل ۱۵ درصد آب تولیدی کل استان را مصرف می‌کند، آن هم فقط در طول ۱۶۰ روز. نتیجه دیگر این تحقیق این‌که، دمای بدنه کولر‌های آبی با رنگ‌های فعلی سبز و آبی، به ۷۰ درجه میرسد.
چه باید کرد؟
طبیعتا در شرایط بحرانی وضعیت آبی کشور، باید جلوی این هدررفت آب در کولر‌های آبی را گرفت. اما نمیشود به مردم گفت، از کولر‌های گازی بهخاطر مصرف بالای برق استفاده نکنید و از کولر‌های آبی بهخاطر مصرف بالای آب! «حمیدرضا کشفی» معاون راهبری و نظارت و بهره‌برداری آبفای کشور در پاسخ به این سوال خراسان که در این شرایط چه باید کرد، می‌گوید: نمیتوان نسخه واحدی برای نقاط مختلف کشور ارائه کرد، اما باید نگرش سازندگان کولر‌ها برای بهینهسازی مصارف آب و برق این محصول تغییر کند».
تغییر نگرش در برخی شرکت ها
البته طی سال های اخیر برخی شرکت های سازنده کولر آبی هم متوجه مصرف بالای آب در محصولات خود شدهاند و تلاش کردهاند آن را بهینه کنند. مدیرفنی یکی از این شرکت ها در گفتگو با خراسان به تغییرات انجام‌شده در کولر‌های آبی جدید اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از طرح‌های اجراشده برای بهینهسازی، استفاده از پد‌های سلولزی و نانوسلولزی به جای پوشال در کولرهاست که در کنار به کارگیری ترموستات، هوای خنکتری را ایجاد می کند. وی می افزاید: در ارزیابی اولیه طبیعتا مصرف آب پد‌های سلولزی و نانوسلولزی بیشتر از پوشال است، اما به دلیل تولید هوای خنکتر و قطع کردن موتور دستگاه با عملکرد ترموستات، مدت زمان روشن ماندن کولر کمتر می شود و در مجموع مصرف آن هم کاهش می یابد.
ضرورت ارتقای کولر‌ها
هرچند به نظر میرسد با به روزشدن فناوری کولر‌های آبی در کشور، بتوان به کاهش مصرف آب در آن‌ها امیدوار بود، اما دو موضوع این امیدواری را کمرنگ می کند؛ اول این‌که فعلا ما در سخت ترین سال های آبی کشور، با میلیونها کولر پوشالی قدیمی مواجه ایم و باید برای آن‌ها فکری کرد و دوم این‌که ارتقای کولر‌های قدیمی به کولر‌های جدید از توان مالی خیلی از خانواده ها خارج است و شاید لازم باشد یارانه و تسهیلاتی برای آن پیشبینی شود.
با میلیونها کولر پوشالی چه کنیم؟
با این حال برای کاهش مصرف آب کولر‌های پوشالی هم راهکار‌هایی وجود دارد:
* نصب ترموستات برای کاهش مصرف آب و برق
* نصب سایه بان، با تاثیر حدود ۳۰ درصدی در کاهش مصرف آب و برق کولر‌های آبی
* سرویس فنی شامل تعویض پوشال، روغنکاری، قراردادن رسوبگیر، تنظیم شناور و رفع نشتی احتمالی کولر
* انتخاب محل مناسب برای نصب کولر، از جمله دوربودن از دودکشها و نزدیکترین مسیر برای کوتاه شدن طول کانال
* و ....
عبدالهی/ روزنامه خراسان
