فرصت سخنان ظریف

دیدارنیوز - این روزها انتشار فایل صوتی دکتر ظریف وزیر امور خارجه جنجالی به پا کرده است. ما کارگزاران دیپلماسی کشور یک اصل اساسی را در نظر داریم و حداقل بخش حرفه ای ما سعی بلیغ دارد که هیچگاه این اصل اساسی را فراموش نکند. آن اصل اجتناب از دخالت در سیاست داخلی است. دخالت در سیاست برای ما عیب و لطمه به اعتبار حرفه ای ما محسوب می‌شود.

آنچه چراغ راهنمای ما است و چون فانوس دریایی درخشانی در این دریای طوفانی و تاریک سیاست بین المللی ما راهنمایی می‌کند منافع ملی است. ما منافع ملی را تبیین نمی کنیم بلکه سعی داریم آن را تامین کنیم. مقام معظم رهبری و نهادهای بالا دستی اصول، اهداف و راه اصلی را برای ما تعیین می کنند و ما بر اساس آموخته ها و تجربیات خود برای تامین و ظهور و بروز این منویات تلاش می کنیم. و البته با کمک و یاری خدایا تعالی: حسبنا الله و نعم الوکیل، نعم المولا و نعم النصیر.

پس از همه گروه ها، سیاسیون و هر کس که قرار است نامزد ریاست جمهوری شود یا خیر باز هم تقاضا می کنیم که ما را به طرف سیاسی شدن و سیاسی کردن نکشانید که زیان آن متوجه منافع ملی است و خسارت آن را مردم مظلوم این کشور باید تحمل نمایند.

دولت محترم برنامه ای داشت که بنده نیز در مقطعی در انجام وظایف اداری خود در جریان آن قرار گرفتم، که تجربیات و اتفاقات رخ داده در همه جوانب سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک و غیره را گردآوری کرده و برای استفاده دولت بعد حفظ و نگهداری کند. این اسناد پس از گذشت زمان مناسب می تواند در اختیار محققین و دولت پژوهان قرار گیرد. دستگاه دیپلماسی نیز طبیعتا تجربیاتی دارد که همه ما فکر می‌کنیم باید و لابد در اختیار آیندگان قرار گیرد تا گذشته چراغ راه آینده شود.

دکتر ظریف در گفتگویی که در راستای دستور دولت بوده، صادقانه و متواضعانه آنچه را که فکر می کرده است نیاز است آیندگان بدانند و ممکن است به درد آنها بخورد بیان نموده است.

قسمتی از این گفتگو به دلیلی که در آینده روشن خواهد شد به بیرون درز کرده یا درز داده شده است. مطالبه ما این است که مقصرین و قصور کنندگان هر چه سریعتر مشخص گردند تا پاسخگوی عمل ضد منافع ملی خود باشند.

 اما سوال اینجا است در این جریان ظریف مقصر است یا آنان‌که که اسرار ملی را افشا نموده اند؟ اگر ظریف دغدغه منافع ملی نداشت حتما محافظه کاری می‌کرد و با خود سانسوری سخن را در هزار لفافه مصنوعی می پیچاند تا در صورت انتشار یا درز این گفتگو انتقادی متوجه او نشود. ولی او آنچه را که گفته است بارها و بارها در جلسات خصوصی که بسیاری از مسئولین حضور داشته بیان کرده است و موانع کارآمدی دیپلماسی را به قصد اصلاح و هماهنگی بیشتر برشمرده است. گاهی هم که بعضی از دوستان از صراحت او انتقاد می کردند یا هشدار می دادند به گفته مولای ما علی (ع) استناد می کرد که: بدترین خیانت. خیانت به مردم و بدترین فریب، فریب رهبران جامعه است.

بنده در طول خدمت خود در دستگاه دیپلماسی شاهد رفاقت و همفکری دکتر ظریف و شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی بودم. هر روز صبح سه شنبه ها شاهد این بودم که حاج قاسم با چهره ای بشاش و مصمم از اتاق ملاقات واقع در ساختمان شهید حاج قاسم وزارت امور خارجه به همراه دکتر ظریف خارج و تا جلوی در ورودی بدرقه می شد. هیچگاه در جلسات خصوصی و عمومی شاهد نبوده ام که دکتر ظریف جز تکریم و تعظیم بر شهید عزیز سلیمانی روا داشته باشد.

اکنون که در بغداد هستم و در مذاکرات قبل نیز شاهد بودم و هستم که دکتر ظریف ابتدا در محل شهادت حاج قاسم حضور یافته فاتحه خوانده است و در همین سفر و همه سفرها از همه مقامات رسمی و غیر رسمی یکی از مطالبات او همکاری عراق در پیگیری قضایی پرونده ترور حاج قاسم بوده و هست.

عده ای با هر انگیزه ای سخنان دکتر ظریف را سیاسی کرده و برای منافع خود آن را توهین به شهید عزیز حاج قاسم جلوه می دهند. هرگز چنین نیست و چنین نیز نخواهد بود. در همین فایل صوتی ظریف بارها زبان به تکریم شهید عزیز ما می گشاید.

 آنچه دکتر ظریف می گوید نه سخنی ساده یا گله و شکایت است. او در راستای منافع ملی سخن می گوید. وقتی به میدان و دیپلماسی اشاره می کند منظور او دو نهاد حاکمیتی کلان کشور است که تلاش آنها باید بیش از پیش در طول هم باشد تا منافع ملی بصورت حداکثری تامین شود. به نظر او این دو نهاد کشور باید در یک تعادلی حرکت کنند تا دیپلماسی بتواند منافع غلبه میدانی ما را در حوزه دیپلماسی گردآوری کند. بنظر او هرگونه ناهماهنگی به زیان منافع ملی تمام می شود.

از این سخنان نباید برداشت سیاسی کرد. دستگاه دیپلماسی این روزها سخت مشغول تلاش برای رفع تحریمها با امید بهبود وضعیت معیشت مردم آن را تضعیف و سیاسی و جناحی نکنیم.

بجای اینکار چه خوب است سخنان ظریف که محصول چهل سال کار در دیپلماسی در مقاطع حساس است در یک بستر آرام و منطقی بررسی شده و اگر درست است هماهنگی ها برای تامین منافع ملی حداکثری شود.

محسن بهاروند

معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه