آموزش از راه دور در ایام کرونا با اپلیکیشنی به نام شاد صورت گرفت. رسول شکوهی در یک سالگی شاد نگاهی دارد به کارایی این اپلیکیشن و جایگاه فعلی آن در عرصه آموزش کشور.
دیدارنیوز – رسول شکوهی: یک سال پیش بود که وزارت آموزش و پرورش بعد از شوک بزرگ کرونا از نرم افزاری رونمایی کرد که قرار بود آموزش مجازی در بستر آن دنبال شود. شبکه اجتماعی دانش آموزان؛ شاد. با شیوع ویروس کرونا در کشور و تعطیلی مدارس، آموزش و پرورش یکی از بخش‌های مهم کشور بود که بدون تعارف دچار بحران شد. بحرانی که هر چند رفته رفته کنترل و عادی شد، ولی از وضعیت بحرانی کاسته نشد.
تلاش‌هایی صورت گرفت که آموزش تعطیل نشود و دانش آموزان بتوانند از خانه مباحث سال تحصیلی خود را دنبال کنند. شاد یکی از این تلاش‌ها بود. تقریبا کمتر از دو ماه بعد از اعلام ورود کرونا به کشور وزارت آموزش و پرورش با همراهی همراه اول توانست از این نرم افزار رونمایی کند. هر چقدر که پیش رفتیم امکانات این برنامه بهتر شد و شرایط استفاده از آن نیز بهبود یافت.
در ابتدا با یک اپلیکیشن پیام رسان روبرو بودیم که با قطع و وصل‌های مکرر و امکانات محدود عملا قابل استفاده نبود. اما رفته رفته با توجه به نیاز مخاطبان آن و حجم بالای کاربری که داشت توانست خود را به روز کند. به هر میزان که این برنامه به روز و با امکانات‌تر شد استفاده از آن هم بیشتر شد و این نکته برای امروز و آینده آموزش و پرورش درس آموز و کمک کننده است. هر سطحی از کارآمدی می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند. حتی اگر این کارآمدی در سطح و اندازه‌های شاد باشد.
از وقتی که بحث شاد در دوره آموزش مجازی مطرح شد این نیاز در میان خانواده‌ها شکل گرفت که باید برای آموزش مجازی فرزندان خود فکری کنند. به صورت مشخص باید گوشی یا تبلتی تهیه شود تا فرزندانشان از آن استفاده کنند. این نکته البته برای آن خانواده‌هایی که فرزندانشان را به مدارس غیر دولتی می‌فرستند صادق نیست. این مدارس کمتر از شاد استفاده کردند و بیشتر برای آن به سراغ شاد رفتند که مدیران مناطق به آن‌ها خرده‌ای نگیرند. آن‌ها از سیستم‌های آموزش آنلاین پیشرفته تری استفاده می‌کردند و شاد بیشتر جنبه اطلاع رسانی برای دانش آموزان داشت. اگر در مدارس دولتی به مدیران و معلمان می‌گفتند که باید حتما از شاد استفاده کنید و برخی فقط از شاد استفاده می‌کردند و برخی دیگر واتس اپ را هم در کنارش داشتند؛ در مدارس غیردولتی خبری از استفاده مستمر از شاد نبود.
شاید بتوان گفت که اکثر دانش آموزانی که به مدارس غیردولتی می‌روند مشکل دسترسی به تبلت و گوشی و ... را ندارند و امکانات خوبی در اختیارشان قرار می‌گیرد و حداقل تبلت اختصاصی دارند. اما نکته‌ای که شاد در زمینه عدالت آموزشی به گوش خیلی از مسئولان رساند این بود که در بسیاری از نقاط کشور توان یک خانواده به تهیه یک تبلت برای فرزندش نمی‌رسد. براساس آمار‌هایی که مسئولین مختلف آموزش و پرورش ارائه کردند حدود ۳ تا ۴ میلیون دانش آموز هیچ دسترسی به آموزش مجازی نداشتند. این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها به این خاطر که چند دانش آموز داشتند و یک گوشی یا تبلت؛ با مشکلات آموزش مجازی درگیر بودند.
تلاش‌هایی از طریق خیرین و برخی نهاد‌های دیگر صورت گرفت تا هیچ دانش آموزی به خاطر نداشتن تبلت از تحصیل محروم نماند، ولی همه خوب می‌دانیم که بحران عدالت آموزشی با تهیه چند تبلت حل نخواهد شد. در برخی مناطق سیستان و بلوچستان دیده شد که دانش آموز حتی معلم را ندیده است چه رسد به اینکه بخواهد آموزش مجازی داشته باشد.
مشکلات دسترسی به اینترنت هم با استفاده شاد بیش از پیش خود را نشان داد. از مناطق محروم تا بسیاری از نقاط شهری دیده می‌شد که افرادی هستند که به اینترنت دسترسی ندارند. با اینکه پوشش اینترنت در کشور ما در حال انجام است، ولی هنوز هم بسیاری از نقاط کشور دسترسی راحتی به اینترنت ندارند. همین نکته باعث شد که نقش مدرسه بیش از پیش فهمیده شود.
نیاز کشور به اینترنت این بار از طریق مدرسه خود را نشان داد و مدرسه بار دیگر ثابت کرد که وجودش و اهمیتش تا چه حد مهم است. از شاد تا باقی نرم افزار‌های پیشرفته آموزشی نمی‌توانند جای مدرسه را پر کنند. در بهترین حالت ممکن آموزش مجازی می‌تواند بخشی از فرآیند آموزشی باشد و نقش مکمل را ایفا کند. احتمالا بعد از واکسیناسیون معلمان رفته رفته به سمت بازگشایی مدارس پیش برویم. اکثر کارشناسان بر این باورند که کودکان و نوجوانان یکی از گروه‌هایی هستند که از لحاظ روانی، آموزشی و تربیتی و همچنین جامعه پذیری آسیب‌های جدی دیده اند. مدرسه بستری است که می‌توان در دل آن بخش زیادی از این آسیب‌ها را بر طرف کرد.
با همه کم و کاستی‌ها امروز شاد بخشی از فرآیند تعلیم و تربیت کشور است. حدود یک دهه است که با گسترش شبکه‌های اجتماعی در بین مردم حرف‌هایی از ایجاد یک شبکه اجتماعی مخصوصا دانش آموزان شنیده می‌شد. در نهایت با شیوع کرونا در کشور و با اهداف آموزشی این شبکه اجتماعی تاسیس شد و رفته رفته کامل شد. هنوز هم جای پیشرفت و بهبود عملکرد شاد وجود دارد.
این بستر فرصتی است که تکنولوژی در اختیار نظام تعلیم و تربیت ما قرار داده است. این بستر می‌تواند ارتباطی چند سویه بین خانواده‌ها و دانش آموزان و فرهنگیان و مسئولان باشد. تولید محتوای تربیتی و آموزشی امروز یکی از پیچیده‌ترین مباحث در مباحث تولید محتوا است. اگر آموزش و پرورش بخواهد با رویکرد‌های قدیمی و کهنه به سراغ تولید محتوای اختصاصی در شاد برود قطعا بازی را باخته و باید چند سال بعد با شاد خداحافظی کند. اما اگر می‌خواهد شاد به عنوان یک بستر تعاملی همچنان به حیات خود به صورت موثر ادامه بدهد باید آن را به محلی امن، دوستانه و تعاملی تبدیل کند.
