سال ۹۹ با تمام سختی‌هایی که به وسطه کرونا برای مردم و دستگاه‌های اجرایی و ارائه دهنده خدمات داشت دستاورد مهمی را برای بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی رقم زد و با غیرحضوری شدن ۳۰ خدمت منجر به کاهش بار مراجعه ۷۰ میلیونی به شعب تامین اجتماعی شد؛ طرحی که البته هنوز در ابتدای راه است و کاستی‌هایی دارد که نیازمند اصلاح در ماه‌های ابتدایی اجراست.
دیدارنیوز ـ در این گزارش مروری بر مهمترین اقدامات بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی در سالی که گذشت خواهیم داشت:
۱- بهبود و ارتقای معیشت مستمری بگیران و کاهش شکاف طبقاتی از طریق متناسب سازی حقوق مستمری بگیران و اعمال ماده ۹۶ و ماده ۱۱۱
سازمان در راستای حفاظت از مستمری بگیران در برابر مخاطرات و بهبود معیشت آنها متناسب با نرخ تورم و حفظ قدرت خرید و علیرغم کمبود نقدینگی در سالجاری اقدام به تعدیل نسبی کف مستمری‌ها متناسب با نرخ تورم در قالب مواد ۹۶ و ماده ۱۱ و بند ب ماده ۱۲ قانون برنامه ششم توسعه که نتایج این اقدام به شرح ذیل است:
نتایج ماده ۹۶ و ماده ۱۱۱: افزایش ۲۶ درصد مستمری برای دریافت کنندگان حداقل مستمری و سایر افرادی که مستمری آنان به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه برقرار شده است. همچنین سایر سطوح بالاتر از حداقل مستمری افزایش ۱۵ درصد مستمری در پایان اسفندماه سال ۱۳۹۸ به علاوه پرداخت مبلغ ثابت یک میلیون و ششصد و شصت هزار و یکصد و چهل ریال
نتایج اجرای بند (ب) ماده ۱۲ قانون برنامه ششم توسعه: افزایش ۶۶ درصدی میانگین مستمری برای ۸۹ درصد جامعه آماری که مبلغ مستمری ایشان زیر ۴۰میلیون ریال مستمری بوده است. همچنین افزایش ۱۶ درصدی میزان کفایت مستمری نسبت به هزینه‌های خانوار تحت پوشش نسبت به سال ۱۳۹۸ در گروه‌های زیر ۴۰ میلیون ریال و افزایش ۵۲ درصدی میزان پرداختی کلیه مستمری در پایان شهریور ماه و پس از انجام متناسب سازی نسبت به اسفند ماه سال ۱۳۹۸
برای متناسب سازی مرحله دوم حقوق‌ها نیز مصوباتی در مجلس در اسفندماه رقم خورد و مبالغی به صورت علی الحساب برای بازنشستگان واریز شد.
۲- حمایت از بیکاران و توانمند سازی و صیانت از گروه هدف در طول دوره بیکاری
وقوع بلایای طبیعی نظیر زلزله و سیل از یکسو؛ تشدید مخاطرات اقتصادی از سوی دیگر و تقارن این رخداد‌ها با بیماری ناشناخته‌ای بنام بیماری کرونا در اواخر سال ۱۳۹۸ منجر به آن شد که بخش قابل توجه‌ای از بنگاه‌های تولیدی نسبت به تعدیل نیرو اقدام کرده و سازمان بر اساس تکالیف مقرر در قانون بیمه بیکاری، به منظور توانمند سازی نیروی کار اقدام به پرداخت مقرری بیمه بیکاری کرد تا دغدغه مالی، روحی و روانی نیروی کار از مشکلات مادی را مرتفع کند.
در همین راستا نتایج ذیل در پایان سال ۱۳۹۸ گویای وضعیت صندوق بیمه بیکاری بوده است:
تعداد کل مقرری بگیران بیمه بیکاری در سال‌های ۱۳۹۷و ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۶با ۱۳.۱ درصد رشد روند صعودی داشته است.
میزان مصارف صندوق بیمه بیکاری در پایان سال ۱۳۹۸ به عدد۶۶۲/۷۲ میلیارد ریال رسیده که شاخص کسری صندوق نسبت به مشابه سال گذشته با ۲۰۰ درصد رشد همراه بوده است.
پرداخت مجموع ۴۵،۱۱۰،۶۹۶ میلیون ریال تا پایان آبانماه جهت مقرری بگیران بیمه بیکاری
ارائه خدمات ماهانه به طور متوسط به بیش از ۲۰۰هزار مقرری بگیر بیمه بیکاری
۳- سایر اقدامات این محور:
بازنشستگی همسران و فرزندان معظم شهداء در راستای مفاد بند خ ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه- صدور ۷۸۸۷۴۹ سند تعهد کوتاه مدت تا پایان آذر ماه سال جاری و پرداخت ۱۲،۶۰۸،۴۱۶ میلیون ریال به بیمه شدگان و مستمری بگیران
افزایش تعرفه‌های اروتز و پروتز (افزایش ۱۰ برابری تعرفه یک دست دندان کامل، ۸ برابر شدن تعرفه عینک طبی و افزایش تعرفه سایر اقلام بطور متوسط به میزان ۱۰ برابر)
اضافه شدن اقلامی نظیر تشک مواج، کپسول اکسیژن، پروتز کره چشم، لنز داخل چشم و جدول وسایل کمک پزشکی به تعرفه‌های پزشکی
سازمان تامین اجتماعی به عنوان یکی از بازیگران چرخه اقتصاد کشور نقش مثبتی در توسعه اشتغال پایدار دارد به طوری که می‌تواند با بهبود گردش این چرخه موجبات تعمیق پایداری منابع مالی سازمان را ترسیم کند. در همین راستا و به منظور پیاده سازی سیاست‌های کلان نظام و با هدف حمایت از پیشرانان حوزه تولید در طول سال گذشته و جاری اقدامات چشمگیر و موثری با هدف کمک به سیاست‌های ایجاد اشتغال دنبال کرده است که در ادامه به اهم و دستاورد‌های این اقدامات اشاره خواهد شد.
اجرای طرح مشوق بیمه‌ای سهم کارفرما جهت اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی (ماده ۷۱ برنامه ششم)
اجرای طرح مهارت آموزی در محیط کار واقعی با هدف حمایت از مهارت آموزان و کمک به توسعه کارفرما
اصلاح و تنظیم رویه‌ها و فرآیند‌ها با هدف تسهیل و بهبود فضای کسب و کار
سازمان تامین اجتماعی در راستای افزایش تاب آوری بنگاه‌های تولیدی، صنعتی و خدماتی کشور و مقابله با تکانه‌های وارده بر اقتصاد اقدام به طراحی بسته‌های حمایت از پیشرانان حوزه تولید کشور کرد که اهم این اقدامات عبارتند از:
تمدید اجرای تصویب سال ۹۶ ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مبنی بر بازرسی از دفاتر قانونی کارفرمایان بخش خصوصی صرفاً در آخرین سال مالی با لحاظ مستثنیات آن
تداوم اجرای بخشنامه ۱۷ بندی مقام عالی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با موضوع بسته حمایتی سازمان تامین اجتماعی در راستای رونق تولید در سال ۹۸ و تداوم آن در سال ۹۹
محاسبه حق بیمه قرارداد پیمان طبق ماده (۴۱) قانون تامین اجتماعی منحصراً بر اساس آخرین صورت وضعیت قطعی پیمانکار در قرارداد‌های طرح‌های عمرانی و ممانعت از محاسبه جرائم تاخیر پرداخت حق بیمه
ایجاد تسهیلات جهت قرارداد‌های تحقیقاتی و پژوهشی و عدم اعمال ضریب حق بیمه در این قرارداد‌ها
ابلاغ بخشنامه مربوط به صدور مفاصا حساب قرارداد‌های منعقده حوزه فناوری اطلاعات بدون اعمال هرگونه ضریب حق بیمه و براساس لیست‌های ارسالی و بازرسی دفاتر قانونی
عدم اعمال ضریب در قرارداد‌های پیمانکاری بنگاه‌های تولیدی فنی و صنعتی براساس لیست و بازرسی
تهیه بسته حمایت و پشتیبانی از مشاغل رسمی، بنگاه‌های تولیدی، کارفرمایان و کارگران در مقابله با ویروس کرونا
در اجرای تصمیمات متخذه در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، سازمان در راستای حمایت از نیروی کار و پشتیبانی از بنگاه‌های تولیدی، فنی و خدماتی در مواجهه با همه گیری بیماری کرونا و علیرغم کسری منابع نقدی خود که بخش اعظم آن از ناحیه وصول حق بیمه تامین می‌شود، نسبت به «امهال حق بیمه سهم کارفرمایی» اسفند ماه سال ۱۳۹۸، فروردین و اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ برای فعالیت کارگاه‌های مشمول عناوین چهارده گانه اقدام کرد.
از دیگر اقدامات مرتبط با این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
امهال حق بیمه سهم کارفرما (۲۰درصد) بدون اخذ جریمه
پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری به مبتلایان به بیماری کرونا و احتساب دوره مزبور به عنوان سابقه پرداخت حق بیمه
برقراری مستمری برای بازماندگان بیمه شدگان فوت شده بر اثر بیماری کرونا
عدم قطعیت مطالبات سازمان ناشی از توقف و تعلیق فعالیت (تشخیص مطالبات رسیدگی به اعتراضات کارفرمایان)
توقف و تعلیق اقدامات مطالباتی سازمان از اسفند ۹۸ تا اردیبهشت ۹۹
تسهیل در تمدید اعتبار دفاتر درمانی بیمه شدگان
افزایش مهلت‌های مربوط به فرآیند انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه بهمن ماه ۱۳۹۸لغایت اردیبهشت ماه ۹۹ بیمه شدگان (صاحبان حرف و مشاغل آزاد، ادامه بیمه بطور اختیاری، بیمه شدگان توافقی فعال انفرادی و.)
موافقت با تداوم بیمه پردازی کارگران ساختمانی که کارت مهارت فنی آنان در بازه زمانی اسفند ۱۳۹۸ تا اردیبهشت۱۳۹۹ منقضی شده است.
حمایت از کارفرمایان، اشتغال و تولید با تقسیط بدهی‌های معوقه در صورت ارائه درخواست
تسهیل شرایط معافیت از معاینات پزشکی اولیه متقاضیان بیمه با ماهیت غیر اجباری
لغو فرآیند معاینات پزشکی بدو بیمه پردازی برای متقاضیان انعقاد قرارداد بیمه با ماهیت غیر اجباری منجمله بیمه شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد، ادامه بیمه به طور اختیاری، رانندگان، کارگران ساختمانی و ...
توقف انجام بازرسی از کارگاه‌ها بجز در موارد خاص و همچنین تعلیق بازرسی بیمه بیکاری، احراز اشتغال قالیبافان، کارگران ساختمانی و...
حذف انجام معاینات پزشکی در بدو قرارداد بیمه شدگان خاص
ارائه خدمات به فرزندان ذکور بیمه شدگان و مستمری بگیران با ارائه کارت دانشجویی دارای اعتبار یا برنامه هفتگی و زمانبندی آموزشی در ترم دوم سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بجای گواهی اشتغال به تحصیل، اخذ صورت مزد و حقوق افراد شاغل در اجرای پروژه‌های مربوط به پیمانکاران طرح‌های عمرانی بدون مراجعه مقاطعه‌کار به شعب سازمان
لغو جلسات هیئت‌های بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات از تاریخ ۰۲/۱۲/۱۳۹۸ و رعایت طرح فاصله گذاری اجتماعی با هدف جلوگیری از گسترش ویروس کرونا
مساعدت با بیمه شدگان قالی باف در جهت تداوم بیمه پردازی در مواقعی که خارج از مهلت نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام می‌کنند.
سازمان تامین اجتماعی در راستای ایجاد بستر لازم جهت جلب مشارکت اقشار مختلف جامعه که فاقد رابطه استخدامی و مزد بگیری با مؤسسات وکارگاه های مشمول قانون تأمین اجتماعی هستند، بسته‌های سیاستی مناسب بیمه‌ای را همسو با ملحوظ نظر داشتن تغییر بطئی ماهیت شغلی بازار کار ایجاد کرده و به گروه‌های ذیل تسری داد تا از این طریق بتواند آرمان توسعه پایدار را در کشور محقق کند:
گسترش پوشش بیمه‌ای به اعضای شرکت خدمات خودرو رفاه ایرانیان
گسترش پوشش بیمه‌ای به اعضاء سازمان نظام مهندسی معدن
گسترش پوشش بیمه‌ای به اعضا نظام مهندسی ساختمان
بیمه وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه قضائیه
گسترش و توسعه پوشش بیمه‌ای در کسب و کار‌های مجازی
بیمه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی
افزایش شرکای اجتماعی و مخاطبین سازمانی و عدم تناسب کارکنان با حجم انبوه این مخاطبان از یکسو و تنوع در ارائه خدمات از سوی دیگر، تغییر حرکت فعالیت‌ها و خدمات از امور سنتی به سمت و سوی فناوری اطلاعات ضرورت حرکت به سمت تامین اجتماعی الکترونیک را به امری اجتناب ناپذیر مبدل کرده است موضوعی که طبیعتاً با بستر موجود در صحنه مدیریت کشور در پیش از دهه ۹۰ افقی برای آن متصور نبوده و به تبع خدماتی نیز بر آن مترتب نبوده است.
خوشبختانه از آنجا که یکی از راهبرد‌های اساسی سازمان ارائه خدمات غیر حضوری در بستر فضای مجازی و ارائه خدمات از پنجره خدمات بخش‌ها و سمن‌های خصوصی بوده اقدامات شگرفی در این حوزه صورت پذیرفته که در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود:
در خواست و تامین اعتبار دفترچه‌های درمانی به صورت غیرحضوری
اجرای طرح ۳۰۷۰
راه اندازی سامانه ارسال پیامک به کارگران ساختمانی در خصوص اعلام اتمام اعتبار کارت مهارت فنی
ارسال پیامک ماهانه میزان کارکرد، دستمزد و شغل به بیمه شدگان
ساخت سامانه مشترک بیمه بیکاری (سابک) با همکاری وزارت متبوع و اجرا ان در ۹ اداره کل کشور تا تیرماه ۱۳۹۹
ساخت و استقرار سامانه متمرکز مستمری در کل کشور
توسعه طرح آرشیو پرونده الکترونیک در۸۰ درصد شعب سراسر کشور
متمرکز نمودن سیستم تعهدات کوتاه مدت و بیمه بیکاری در کل کشور
پیاده سازی طرح نامنویسی متمرکز کارگاه و پیمان
ابلاغ مفاصاحساب به واگذارنده و پیمانکار
اخذ غیرحضوری تعهد نامه و حذف ابلاغ غیر الکترونیک
امکان مشاهده جزئیات محاسبات و گردش حساب بدهی‌ها
اخذ الکترونیکی درخواست و صدور هوشمند و ابلاغ مفاصاحساب
امکان ثبت درخواست توسط شاغلین فاقد سابقه پرداخت حق بیمه و امکان مشاهده و اعتراض به گزارشات بازرسی کارگاهی در سامانه خدمات غیرحضوری سازمان
امکان تقسیط غیرحضوری و نظام مند بدهی‌ها
ارتقای سامانه دریافت لیست و ارائه میز کار و امکانات کنترلی به کارفرما برای اصلاح لیست قبل از ارسال
امکان پرداخت برخط بدهی‌ها و احتساب آنی واریزی در حساب کارفرما
ارائه سرویس نامنویسی غیرحضوری بیمه شده اصلی با درخواست کارفرما (بیش از ۳۶۰ هزار مورد به صورت غیرحضوری توسط کارفرمایان ذیربط نامنویسی گردیده اند)
ارائه سرویس نامنویسی غیرحضوری افراد تبعی بیمه شدگان و مستمری بگیران (از تاریخ اجرای نرم افزار مربوطه تاکنون بیش از ۲۷۰۰۰ نفر نامنویسی تبعی توسط بیمه شده اصلی انجام شده است).
استقرار طرح جامع بازرسی کارگاهی الکترونیکی و توسعه بازرسی کشفی
اجرای سیستم جامع کمیسیون‌های پزشکی
راه اندازی سیستم ارسال پیامکی آرا، قرار‌های صادره و دعوت‌نامه از طریق وب سرویس برای دستیابی به اهداف دولت الکترونیک
سیستم کنترل دستمزد مشمول کسر حق بیمه جهت بیمه شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد و اختیاری
اجرای آزمایشی سیستم حساب انفرادی متمرکز و حذف درخواست و اعلام سوابق مابین شعب
بررسی ازدواج و متارکه فرزند اناث به صورت دریافت دیتا از سازمان ثبت احوال کشور
تجمیع کلیه سامانه‌های قبلی حوزه تعهدات بلندمدت ازقبیل سبا و پرتال متمرکز پرداخت مستمری
امکان اخذ درخواست بهره مندی از مستمری در کلیه شعب سراسر کشور
ارائه درخواست بازنشستگی عادی، استعلام وضعیت دریافت مستمری و ثبت شماره حساب بانکی بصورت غیر حضوری
واگذاری انجام امور مرتبط با اجرای ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی به کارگزاری‌های رسمی سازمان جهت تسریع در ارائه خدمات.
برونسپاری انجام فرایند رسیدگی (مقوّمی) به اسناد پزشکی خسارت متفرقه به کارگزاری‌های رسمی جهت تسریع در ارائه خدمات از این جمله هستند.
تجمیع، تنقیح، روانسازی و تلخیص ضوابط، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها با هدف شفاف سازی اطلاعات و پاسخگویی
در دیدگاه حکمرانی خوب بر شفاف کردن فرآیند‌های تصمیم گیری، فرآیندی و نیز شفاف کردن وظایف و قوانین و همچنین همکاری بین واحد‌های مختلف تأکید می شود. در میان این موارد موضوع پیچیدگی قوانین و پراکندگی آن از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است. در همین راستا و به منظور کاهش فرایند‌های دست و پاگیر و نیز سردرگمی در نحوه اجرا و رعایت قوانین در دولت تدبیر و امید دست به تلخیص بخشنامه‌ها در حوزه‌های گوناگون کرده که از اهم نتایج این دستاورد‌ها می‌توان موارد ذیل را نام برد:
صدور بخشنامه تلخیص، تجمیع و تنقیح ابلاغ احکام و اوراق مطالباتی
تنقیح بخشنامه پیمانکاران و ساخت نرم افزار پایگاه متمرکز مفاصا حساب
تنقیح، تلخیص و تجمیع بخشنامه‌های حوزه اجرائیات و بازرسی کارگاه‌ها
تهیه و تدوین بخشنامه تنقیح و تلخیص بازرسی دفاتر قانونی
تلخیص بخشنامه‌ها حق بیمه کارفرمایی کارگران ساختمانی
تلخیص بخشنامه‌ها رانندگان حمل و نقل عمومی بار و مسافر
تهیه و تنظیم بخشنامه جدید بازرسی کارگاهی
تهیه و تدوین شیوه نامه همپوشانی بیمه درمان
تهیه و تدوین بخشنامه تنقیح و تلخیص بیمه‌های اختیاری
تهیه و تدوین شیوه نامه همپوشانی بیمه درمان فیمابین سازمان‌های بیمه گر پایه
صدور بخشنامه پرداخت حق بیمه بصورت کسری از ماه
تنقیح و تلخیص آیین نامه اجرایی هیات‌های تشخیص مطالبات با حضور فعال نمایندگان قوه قضائیه مجامع کارفرمایی و کارگری
صدور دستور اداری با موضوع " نحوه صدور، تمدید و تجدید کارت بازرگانی و پروانه کسب صنفی" بمنظور ایجاد بستر مناسب و هدفمند جهت روانسازی امور کسب و کار و حمایت از کارفرمایان، ارتقاء تولید و بهبود فضای اشتغال و تسهیل اجرای ماده ۳۷ قانون تامین اجتماعی و صدور گواهی مربوطه در خصوص صدور، تمدید و تجدید کارت بازرگانی و پروانه کسب کارگاه‌ها و کارفرمایان
صدور دستور اداری با موضوع "مزد و مزایای مشمول کسر حق بیمه و حق بیمه قرارداد‌های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران" به منظور وحدت رویه و یکسان سازی در خصوص مزد و مزایای مشمول کسر حق بیمه و رشد سطوح دستمزدی کارکنان سازمان صدا و سیما و همچنین نحوه محاسبه حق بیمه قرارداد‌های پیمانکاری سازمان مزبور نیز از دیگر مواردی است که می‌توان به آن اشاره کرد.
