رد پیشنهاد مذاکره با آمریکا سوی ایران و اقدام آمریکا و تروئیکای اروپا در ارایه پیشنویس قطعنامه علیه ایران در شورای حکام مسیر احیای برجام را دشوارتر از قبل کرده است.
دیدارنیوز ـ سرویس بین الملل: رد دعوت اروپاییها برای برگزاری جلسه غیر رسمی ۵+۱ از سوی ایران، گره احیای برجام را بار دیگر کورتر از قبل کرد.
ایران بعد از چندین روز بررسی پیشنهاد اروپا برای گفتگو با آمریکا درباره توافق هستهای برجام را رد کرد. در واقع ایران به دلیل مواضع و اقدامات اخیر آمریکا و سه کشور اروپایی طرف توافق هستهای، زمان را برای برگزاری جلسه غیررسمی با حضور آمریکا مناسب نمیداند. بیش از این وال استریت ژورنال به نقل از دو منبع آگاه نوشته بود که ایران تضمین میخواهند که آمریکا پس از شرکت در جلسهای که اروپاییها ترتیب دادند، برخی از تحریمها را لغو کند. برخی از کارشناسان پاسخ ایران را زمینه خوبی برای ائتلاف علیه ایران بین امضا کنندگان برجامی میدانند.
به گزارش رویترز، ند پرایس، سخنگوی کاخ سفید در خصوص مخالفت ایران با پیشنهاد گفتگو با آمریکا گفته است: هرچند ما از پاسخ ایران متاسفیم همچنان برای رویکرد دیپلماتیک جدی آماده ایم تا به یک بازگشت هم زمان به تعهدات توافق هستهای بازگردیم.
البته جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در کارزارهای انتخاباتی خود بارها از بازگشت به برجام سخن گفته بود، با این حال از زمانی که به کاخ سفید رفت، خواستار این است که ایران ابتدا به برجام بازگردد. در واقع جو بایدن میخواهد روند را به سمت مذاکرات بیشتر در مورد حضور منطقهای ایران و مسئله موشکی ببرد. با این حال ایران به طور صریح بیان کرده است که اول آمریکا باید تحریمها را رفع کند و ایران پس از راستی آزمایی آن به اجرای کامل تعهدات مطابق توافق هستهای برجام بازخواهد گشت.
اروپاییها در زمان دونالد ترامپ همسو با آمریکا در خصوص تحریم ایران حرکت نمیکردند و از اینکه آمریکا از برجام خارج شده است، ناراحت و نگران بودند. اما با ورود جو بایدن به کاخ سفید شرایط روابط اروپا و آمریکا متفاوت شده است. برهمین اساس احتمال ائتلاف آنها علیه ایران زین پس بیشتر خواهد بود. اروپاییها خواستار حل مسئله هستهای ایران هستند و برجام را بهترین راهکار میدانند. شبکه الجزیره از تداوم مذاکرات اتحادیه اروپا با اعضای توافق هستهای و آمریکا برای اجرایی شدن کامل این توافق خبر داده است.
قطعنامهای علیه ایران
جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به صورت مجازی در حال برگزاری است. نشست شورای حکام آژانس تا آخر هفته طول میکشد و در آن گزارش مدیرکل این نهاد در خصوص ایران را بررسی میکند و سپس تصمیم خواهد گرفت که چه واکنشی نشان دهد.
به گزارش آسوشیتد پرس، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی از آنچه ارائه نشدن توضیحات معتبر از سوی ایران درباره پیدا شدن ذرات اورانیوم طبیعی در برخی از مکانهای از قبل اعلام نشده این کشور به آژانس نگرانی عمیق ابراز کرده است. از سوی دیگر او گفته است که آمادگی دارد برای عبور از این بن بست با ایران همکاری بیشتر انجام دهد.
پیش از این رسانهها از تهیه پیشنویس قطعنامهای از سوی تروئیکای اروپایی خبر داده بودند که به اعضای شورای حکام ارائه شده است. در صورت تصویب چنین پیشنویسی ممکن است موضوع مناقشه هستهای ایران بار دیگر به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع داده شود. این پیش نویس به پشتیبانی از رویکرد آمریکا نوشته شده است.
در این پیشنویس کشورهای ارایه کننده نسبت به نقض فزاینده تعهدات برجامی ایران ابراز نگرانی کردهاند و همچنین به عدم پاسخگویی روشن ایران نسبت به کشف ذرات اورانیوم در سه سایت هستهای اشاره شده است. پیشنویس قطعنامه تروئیکای اروپایی بهرغم هشدار ایران و روسیه تهیه شده است. پیش از نشست شورای حکام محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران درباره صدور قطعنامه هشدار داده و گفته بود چنین اقدامی، شرایط فعلی را بهم میریزد. روسیه هم مخالف چنین قطعنامه است.
پیش از این هم علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، گفته بود در صورتی که شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره توقف پروتکل الحاقی توسط ایران قطعنامهای صادر کند، جمهوری اسلامی واکنش مناسب از خود نشان خواهد داد.
از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که ایران در واکنش به طرح پیشنویس قطعنامه تروئیکای اروپایی، توافق خود را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی لغو کند. در همین خصوص علی ربیعی، سخنگوی دولت در واکنش به ارائه قطعنامهای علیه ایران هشدار داده است که اگر این قطعنامه به تصویب برسد، ایران در توافق اخیر با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بازنگری خواهد کرد.
به این ترتیب تاخیر در احیای برجام مسیر بازگشت به این توافق را سختتر و گرهای که دونالد ترامپ زده است را مدام کورتر میکند البته بازگشت به برجام از شعارهای جو بایدن بوده است و او در داخل آمریکا و با چین و روسیه به اندازه کافی مشکلات دارد و به نظر نمیرسد بخواهد وارد یک چالش بزرگ در خاورمیانه بشود. با این حال در روابط و مسائل بینالملل در بسیاری موارد مسیرها علیرغم اراده طرفین به سمت بحران و چالش حرکت میکند.
این همان اتفاقی است که در حال رخ دادن برای برجام است. علیرغم اراده ایران و آمریکا برای احیای برجام، تاخیر در این روند کار را برای همه طرفها دشوار کرده است. ملاحظات متعددی که ایران و آمریکا درگیر آن هستند؛ اعم از مسائل داخلی هر دو طرف، متحدان ضد برجام آمریکا و حیثیت و پرستیج بینالمللی هر دو کشور، کار را هر روز سختتر و سختتر میکند.