دولت در بودجه ۱۴۰۰ فروش نفت را ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه و قیمت دلار را ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان در نظر گرفته است. این ارقام چقدر قابل تحقق است؟
دیدارنیوز ـ مهدی الیاسی: پس از ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۰ به مجلس و انتشار برخی جزییات آن، دو نکته توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را به خود جلب کرد: یکی برآورد فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز در سال ۱۴۰۰ و دیگری پیش‌بینی قیمت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان برای دلار.
حسن روحانی نیز در نشست هیئت دولت اظهار داشت دلار در سال آینده به ۱۱ هزار تومان می‌رسد! بسیاری از کارشناسان اقتصادی، فعالان سیاسی و رسانه‌ها با انتقاد از پیش‌بینی درباره میزان فروش نفت و قیمت دلار، منابع درآمدی بودجه را غیرواقعی دانستند. نمایندگان مجلس نیز ضمن انتقاد تند نسبت به این ارقام در بودجه، از عدم امکان فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت و همچنین امکان‌پذیر نبودن کاهش دلار به قیمت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان سخن گفتند.
در این خصوص توجه به چند نکته، ضروری به نظر می‌رسد:
مجموع درآمد ناشی از فروش نفت در بودجه سال آینده مبلغ ۱۹۹ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. در واقع باید توجه داشت که «مقدار فروش نفت» و «قیمت دلار»، در بودجه سال آینده ملاک نیست بلکه رسیدن به عدد ۱۹۹ هزار میلیارد تومان، معیار است. اگر ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت فروخته شود و دلار حاصل از آن به قیمت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته شود، مبلغ ۱۹۹ هزار میلیارد تومان، تامین می‌شود.
بیشتر بخوانید: نئولیبرالیسم در بودجه ۱۴۰۰؛ از افسانه تا واقعیت
اگر فروش نفت در سال آینده، به‌طور مثال یک میلیون بشکه بود، در آن صورت با قیمت دلار بالای ۲۰ هزار تومان نیز مبلغ ۱۹۹ هزار میلیارد تومان تامین خواهد شد. حتی اگر فروش نفت زیر ۵۰۰ هزار بشکه باشد هم با دلار بالای ۳۰ هزار تومان، مبلغ ۱۹۹ هزار میلیارد تومان مد نظر دولت از بخش فروش نفت تامین خواهد شد.
در بودجه سال آینده آن چیزی که به عنوان درآمد فروش نفت در نظر گرفته شده مبلغ ۱۹۹ هزار میلیارد تومان است و نسبت به مقدار فروش نفت و مبلغ آن، با انعطاف برخورد شده است. در واقع مقدار فروش نفت، هر چقدر باشد، برای رسیدن به عدد ۱۹۹ هزار میلیارد تومان مد نظر در بودجه، قیمت دلار در عمل متغیر خواهد بود و در نتیجه به مبلغ تعیین شده، دست خواهند یافت.
نکته مهم‌تر که بسیاری از آن غفلت می‌کنند این که قیمت دلار در بودجه (که برای سال آینده ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده) صرفا یک عدد حسابداری برای تسعیر ارز در بانک‌ها است تا دارایی‌های ارزی خود را بر اساس این قیمت، نرخ‌گذاری کنند. در واقع قیمت دلار در بودجه اساسا به معنی قیمت دلار در بازار نیست. عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی نیز پس از ارائه لایحه بودجه به مجلس در گفت‌وگو با خبرنگاران درباره قیمت دلار ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی بودجه، ضمن تاکید بر این که قیمت دلار بر اساس شرایط عرضه و تقاضا در بازار تعیین خواهد شد، به این نکته اشاره کرد که قیمت دلار در بودجه صرفا بابت تسعیر ارز است.
بیشتر بخوانید: صندوق بازنشستگی کشوری: صدای پای بحران، نزدیک‌تر از هر زمان!
در نتیجه قیمت واقعی دلار در سال آینده ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان نخواهد. اگر میزان فروش نفت به بیش از ۲ میلیون بشکه رسید ممکن است قیمت دلار در محدوده ۱۱ هزار تومان قرار بگیرد، اما اگر این مقدار فروش محقق نشد و به هر میزان، پایین‌تر از این مقدار بود، قیمت دلار در محدوده‌ای خواهد بود که در مجموع مبلغ ۱۹۹ هزار میلیارد تومان مد نظر در بودجه محقق شود و دولت از این بخش دچار کسری بودجه نشود!
در واقع حکایت دلار ۱۱ هزار تومانی در سال بعد به حکایت ملانصرالدین شبیه است. نقل است روزی ملانصرالدین با یک کاسه ماست به کنار دریا رفت. قاشق قاشق ماست از کاسه برمی‌داشت و در آب دریا حل می‌کرد. از او پرسیدند که این چه کاری است که می‌کنی؟! گفت دارم دوغ درست می‌کنم! گفتند به این شکل که نمی‌شود! ملا جواب داد: منم می‌دونم نمی‌شه! اما اگه بشه چی میشه!!!
به کانال تلگرامی دیدارنیوز بپیوندید
به صفحه اینستاگرام دیدارنیوز بپیوندید
به گروه واتس‌اپی دیدارنیوز بپیوندید