دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: شاید معضل آلودگی هوای تهران دیگر برای همه عادی شده باشد و نوعی دغدغه محسوب نشود، اما فراموش نکنید این معضل می‌تواند به راحتی جان بسیاری از آدم‌ها را بگیرد و زندگی برخی دیگر را که بیماری‌های زمینه‌ای دارند با مشکل مواجه کند؛ از این‌رو نباید در این روز‌ها که شاهد بیشترین میزان آلودگی هوا به دلیل سردی هوا و به قول کارشناسان وارونگی هوا در کلانشهر‌ها به ویژه تهران هستیم، پیگیری چرایی ماجرا را از یاد ببریم.
سردرد، کاهش هوشیاری، حمله قلبی، سوزش چشم، خس خس سینه، تنگی و سفتی قفسه سینه، عفونت دستگاه تنفسی، تحریک ریه، سرفه و افزایش فشار خون از جمله مشکلاتی است که افراد را به دلیل تنفس هوای آلوده راهی بیمارستان و مراکز درمانی می‌کند، آمار‌ها نشان می‌دهد شمار زیادی از ساکنان کلانشهر تهران طی دو هفته گذشته راهی مراکز درمانی و اورژانس‌ها شده‌اند؛ مشکلاتی که برخی از شهروندان تصور می‌کردند به دلیل کرونا و استفاده دائم از ماسک‌های فیلتردار خود را از گزند آنها دور نگه می‌دارند، اما چنین تصوری در حالی‌که تهران بیش از ۱۵ سال است که با این معضل دست و پنجه نرم می‌کند محال به نظر می‌رسد.
قانون هوای پاک چه شد؟
سال‌های پیش وقتی رفته رفته معضل آلودگی هوا جدی‌تر شد، دولتی‌ها دست به کار شدند تا شاید بتوانند برای حل این مشکل فکری کنند و نتیجه چندین جلسه شد تصویب لایحه‌ای به نام "هوای پاک". این لایحه در سال ۹۳ راهی مجلس شد؛ این لایحه در کمیسیون‌های تخصصی مجلس نهم مورد بررسی قرار گرفت، ولی فرصت طرح در صحن علنی را نیافت. با تغییر دوره مجلس، دولت حسن روحانی بار دیگر لایحه هوای پاک را به مجلس دهم تقدیم کرد و سرانجام، این لایحه در سال ۹۶ از تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان گذشت و به قانون تبدیل شد؛ قانونی که پای ۲۰ دستگاه دیگر مانند وزارت نفت، وزارت اطلاعات، تحقیقات صنعتی سه قوه، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان انرژی اتمی ایران، سازمان ملی استاندارد، نیروی انتظامی، وزارت دفاع، وزارت نیرو، سازمان صدا و سیما، وزارت راه و شهرسازی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگل‌ها)، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت کشور (شهرداری‌ها و سازمان شهرداری‌ها)، سازمان حفاظت محیط زیست، بیمه مرکزی و وزارت دادگستری را با هدف حل شدن زودتر این معضل به میان کشید.
حالا بیش از سه سال است که این قانون به مرحله اجرا رسیده، اما نکته جالب آن است که مسئولان بر سر یافتن علت اصلی این آلایندگی و در نتیجه، مسئولیت رسیدگی به مشکل با یکدیگر اختلاف نظر داشتند و در آخر هم کاسه و کوزه‌ها را سر خودرو سازان و آلودگی ناشی از بنزین مصرفی انداختند و خود را از اجرای قانون به این مهمی راحت کردند!
همه مقصرند مخصوصا موتور سواران!
چندی پیش محسنی بندپی تیر خلاص را به راکبان موتورسوار زد و با بیان اینکه ۱۰.۱ درصد آلودگی هوای این استان بر عهده موتورسیکلت‌هاست، گفت: عمر ۸۰ درصد این موتورسیکلت‌ها بیشتر از عمر استاندارد آنها است و اکنون هر یک از این دستگاه‌ها به اندازه هفت خودروی سمند آلایندگی دارند از این‌رو ۸۱ درصد موتور سیکلت‌ها، ۷۳ درصد اتوبوس‌ها و ۶۰ درصد کامیونت‌های این استان فرسوده هستند و نیاز به بازسازی دارند.
پس از آن نیز شرکت کنترل کیفیت هوای تهران وابسته به شهرداری، آماری از سهم همه منابع آلاینده در انتشار سالانه گاز‌ها و ذرات معلق در شهر تهران منتشر کرد که گفته‌های استاندار را تایید می‌کند.
در حالی که بیشتر مسئولان شهری و استانی تهران در پرونده آلودگی هوای پایتخت، انگشت اتهام خود را به سوی خودروها نشانه رفته اند، «احمد نعمت‌بخش» دبیر انجمن خودروسازان در گفت‌وگویی اعلام کرد که خودروها در این زمینه مقصر نیستند بلکه این کیفیت بنزین ارایه شده به آنها است که موجب آلودگی هوا در کلانشهر‌ها می‌شود.
به گفته نعمت‌بخش، تولید خودرو بر اساس استاندارد یورو ۵ در حالی در کشور مورد تاکید قرار گرفته است که تولید سوخت این خودروها هنوز حتی وارد فاز آزمایشی تولید نشده و از طرفی، در حال حاضر حتی بنزین یورو ۴ به صورت سراسری در کشور عرضه نمی‌شود.
در این میان، «محمد علیخانی» رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران یک منبع جدید را به عنوان یکی از مهمترین آلاینده‌های تهران معرفی کرده است. او گفت: بخش قابل توجهی از آلودگی هوا مربوط به سیستم‌های گرمایشی ساختمان‌هاست و در این خصوص شورای شهر باید با تصویب ضوابط برای ساختمان‌های در دست احداث و طبقه بندی محیط زیستی ساختمان‌ها تاثیر بسزایی در کاهش آلاینده‌های ناشی از این تاسیسات داشته باشد.
به عقیده او، شهرداری‌ها می‌توانند با اقداماتی از قبیل گسترش فضای سبز، توسعه حمل و نقل همگانی، حمایت از تولید و توسعه خودرو‌های برقی با اعمال معافیت‌ها و مشوق‌های ویژه برای دارندگان این خودروها، تقویت معاینه فنی خودروها، تغییر در ضوابط شهرسازی و ساخت و ساز‌ها و همچنین تدوین سیاست‌هایی که منجر به تغییر در سیستم‌های گرمایشی ساختمان‌ها شده و با اعمال مشوق‌ها یا جرائم لازم، مصرف کنندگان را به سمت الگوی صحیح مبتنی بر حفظ استاندارد‌های محیط زیستی سوق دهند.
قانون هوای پاک فقط نوشته شده
"نوشتن قانون به تنهایی مشکل را حل نمی‌کند" این جمله را یوسف رشیدی، کارشناس آلودگی هوا در گفتگو با دیدار مطرح می‌کند و می‌گوید: "در برنامه دوم تا پنجم توسعه مستقیم به اجرای قانون هوای پاک اشاره شده است و دولت مکلف شده که هوا را به کیفیت استاندارد برساند، اما اینگونه نمی‌شود که به هوای پاک دسترسی پیدا کرد. هوای آلوده از قانون ما نمی‌ترسد که با دیدن آن برود و تولید نشود."
او معتقد است: "رفع آلودگی هوا نیاز به اقدام و اجرا دارد و متاسفانه طی این چند وقت اخیر یک سری اتفاق‌هایی افتاد که باعث توقف اجرای آن شد، به طور مثال از رده خارج شدن خودرو‌های فرسوده بعد از اینکه واردات خودرو ممنوع شد، یعنی تنها مسیر خارج شدن خودرو‌های که دولت برای این امر در نظر گرفته بود کلا از بین رفت و با وارد نشدن خودرو‌های جدید، دولت ماند با حجم زیادی خودرو فرسوده که برنامه‌ای برای آن نداشت."
او ادامه می‌دهد: "اینکه ما تنها اکتفا کنیم به قانونی که نوشته شده، اتفاقی نمی‌افتد، ما یک سری استاندارد برای خودروها داریم، اما عملا وقتی روی این تولیدات نظارت نمی‌شود چگونه می‌شود فهمید این خودرو در طی عمرش استانداردهایش باقی می‌ماند."
رشیدی تاکید می‌کند: "درست است که ما چیزی به عنوان معاینه فنی داریم، اما چه تضمینی وجود دارد که معاینه فنی هم شرایط ماندگاری استاندارد خودروها را تائید کند یا آیا ما روی صنایع و نیروگاه‌های بزرگ نظارت داریم که فقط با گاز کار کنند، چون در برخی مواقع به آنها اجبار می‌شود که از سوخت‌های سنگین استفاده کنند."
این کارشناس آلودگی هوا می‌گوید: "مجموعه‌ای از عوامل باعث می‌شود ما در اجرای چنین قانونی موفق نباشیم، می‌دانید بسیاری از شهر‌های صنعتی دنیا هم با موضوع آلودگی هوا درگیر هستند مانند لندن که در سال ۱۹۵۲ بسیاری از شهروندان این شهر جان خود را به دلیل آلودگی هوا از دست دادند، اما آنها بیکار ننشستند و برای رفع این مشکل اقدام کردند و موفق هم شدند."
او ادامه می‌دهد: "در ایران هم اگر کاری انجام دادیم می‌توانیم امید داشته باشیم که این معضل برطرف شود اگر کار نکنیم که امیدی هم نیست، اما بدانید این طور نیست که آلودگی هوا در تهران طلسم شده باشد، ولی در کنار آن از نقش موتورسیکلت‌ها هم غافل نباشید، زیرا روی تولید آن نظارت می‌شود، اما بعد دیگری کسی پیگیر وضعیت کارکرد آنها نیست."
رشیدی تاکید می‌کند: "بنابراین مجموعه‌ای از این عوامل دست به دست هم می‌دهند که آلودگی هوا وجود داشته باشد و اگر نباشد باید بگوییم معجزه رخ داده و می‌توان گفت که در حال حاضر روز‌های پاک‌مان را مدیون باد و باران هستیم."
به کانال تلگرامی دیدارنیوز بپیوندید
به صفحه اینستاگرام دیدارنیوز بپیوندید
به گروه واتساپی دیدارنیوز بپیوندید
