دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی راد: در حالی که دونالد ترامپ فقط ۶۵ روز دیگر در قدرت باقی خواهد ماند، اما هنوز شکست را نپذیرفته است و از سوی دیگر تمام تلاش خود را برای به سرانجام رساندن سیاست‌های خود در خاورمیانه را دنبال می‌کند.
ترامپ از زمان شکست در انتخابات (ششم نوامبر) تاکنون چند تغییر عمده در وزارت دفاع انجام داده، از جمله برکناری مارک اسپر، وزیر دفاع و معاونان او . تغییر کادر‌های بالای پنتاگون همزمان با برکناری مارک اسپر از مقام وزارت دفاع، به ابهامات درباره امکان دگرگونی سیاست‌گذاری‌های کلان این نهاد در دو ماه پایانی حکومت ترامپ دامن زده و برخی را در خاورمیانه و آمریکا به شدت نگران کرده است.
در بدو این تحولات در وزارت دفاع آمریکا بسیاری از احتمال حمله نظامی ترامپ به ایران سخن گفتند، اما به مرور مسیر به سمت خروج نیروهای آمریکایی از خاورمیانه تا قبل از پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ رفت. با این حال هنوز مشخص نیست که ترامپ دقیقاً چه اهدافی را از این رویکرد جدید دنبال می‌کند.
حمله به تأسیسات نطنز
ترامپ دو ماه پیش از پایان دوره ریاست جمهوری خود اقدام به بررسی موضوع حمله به یکی از تاسیسات اتمی ایران کرده است. البته بیش از این بنیامین نتانیاهو نیز پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیروزی جو بایدن از چنین موضوعی سخن گفته بود. زیرا با رفتن ترامپ از کاخ سفید اسرائیل دیگر نمی‌تواند هر کاری در منطقه خواست انجام دهد و رئیس جمهوری آمریکا نیز گوش به زنگ او باشد.
به گزارش نیویورک تایمز، دونالد ترامپ هفته گذشته امکان حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را بررسی کرده، اما چند مشاور و مقام ارشد، رئیس‌جمهوری آمریکا را از انجام این کار بر حذر داشته و هشدار داده‌اند که چنین اقدامی می‌تواند جرقه برخورد‌های جدی‌تر را رقم بزند و کار مناسبی نخواهد بود. ترامپ از نهاد‌ها و مسئولان نظامی و امنیتی خود درباره امکان‌های پیش رو و سناریو‌های احتمالی پرسیده است.
در آن جلسه مایک پنس معاون ترامپ، مایک پومپئو وزیر خارجه، ژنرال مارک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش و کریستوفر سی. میلر وزیر موقت دفاع حضور داشته‌اند. در ادامه نیویورک تایمز نوشته هرگونه برنامه حمله‌ای، احتمالا روی تاسیسات نطنز متمرکز بوده جایی که هفته گذشته سازمان ملل متحد اعلام کرد ایران توانسته در آن ذخایر اورانیوم غنی شده را به ۱۲ برابر مجاز در برجام برساند.
البته ایران در واکنش به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، گام به گام از تعهدات و الزام‌های پیش‌بینی شده در برجام کاسته است و این کار کاملا قانونی صورت گرفته است. سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا به‌رغم خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برای نجات این توافق تلاش کرده‌اند. رهبران این سه کشور اکنون با همراهی چین و روسیه امید دارند که با جابه‌جایی در کاخ سفید، زمینه برای حل دیپلماتیک بحران‌ها وجود داشته باشد.
با این حال موضوعی که در گزارش نیویورک تایمز آمده، نشان می‌دهد که تغییرات در پنتاگون شاید از نقشه ترامپ برای حمله به ایران پرده برداشته و نگرانی‌ها در این مورد درست بوده است. همچنین ممکن است در هفته‌های باقی مانده به خروج ترامپ از کاخ سفید شرایط در خاورمیانه به شدت متشنج شود.
تکلیف نامشخص نیروهای آمریکایی در خاورمیانه
به نظر می‌رسد ترامپ با جابه‌جایی افراد در پنتاگون زمینه را برای خروج سربازان آمریکایی از کشور‌هایی همچون عراق و افغانستان فراهم ساخته است. او تصمیم دارد پیش از خروج از اتاق بیضی شکل کاخ سفید به یکی از وعده‌های انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۶ عمل کند.
به‌رغم هشدار جمهوری خواهان، متحدان آمریکا در ناتو و کارشناسان، دونالد ترامپ تصمیم گرفته است تا روز ۱۵ ژانویه، شمار سربازان آمریکایی مستقر در افغانستان و عراق را کاهش دهد. احتمالاً تعداد نیروهای مستقر در افغانستان از ۵۰۰۰-۴۵۰۰ نفر به ۲۵۰۰ نفر کاهش یابند و تعداد سربازان آمریکایی مستقر در عراق هم از ۳۰۰۰ نفر به ۲۵۰۰ نفر کاهش یابند.
سی ان ان نامه محرمانه‌ای از وزیر دفاع پیشین آمریکا منتشر کرده است که به وی در مورد خروج بیشتر نیروهای آمریکا از افغانستان هشدار می‌دهد. طبق سند افشا شده توسط سی ان ان، اسپر در اوایل این ماه در نامه‌ای طبقه بندی شده به کاخ سفید اعلام کرده است که فرماندهان نظامی متفق‌القول هستند که آمریکا تا زمان تحقق شرایط دیگر نباید حضور نیروهای خود در افغانستان را کاهش دهد. در این نامه که علاوه بر اسپر، اسامی افرادی مانند ژنرال کنت فرانک فرماندهی مرکزی ایالات متحده، مارک میلی رئیس ستاد مشترک آمریکا و ژنرال آستین میلر فرمانده مأموریت ناتو در افغانستان نیز در آن قید شده، آمده است که شرایط لازم برای کاهش نیرو‌ها هنوز فراهم نشده است.
خروج نیمی از نیروهای آمریکایی از خاک افغانستان طی دو ماه آینده موجب نگرانی فرماندهان پنتاگون شده است. تابستان امسال، گروه طالبان پس از دو سال مذاکره با دولت دونالد ترامپ و امضای توافقنامه با آمریکا، این امیدواری را به وجود آورد که خشونت‌ها در افغانستان رو به زوال خواهد رفت. اما همزمان خشونت‌های اخیر همچون حمله به دانشگاه کابل، افق صلح در این کشور را یک بار دیگر خاکستری و مبهم کرده است و خروج نیروهای آمریکایی نیز شاید اوضاع افغانستان را بدتر بکند.
رنگین دادفر سپنتا، مشاور امنیت ملی افغانستان خروج سریع و شتابزده نیروهای آمریکایی از افغانستان را اقدامی خطرناک برای امنیت آن کشور خوانده است. ژان-ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه نیز مخالفت خود را با چنین تصمیمی اعلام کرده است. همچنین میچ مک کانل، رهبر اکثریت مجلس سنا گفت: «خروج نظامیان آمریکا از افغانستان و عراق موجب تضعیف ایالات متحده شده و دشمنان این کشور را در منطقه تقویت می‌کند.»
علی‌رغم همه این مخالفت‌ها به نظر می‌رسد ترامپ عزم خود را جزم کرده که در این هفته باقی مانده در کاخ سفید در خاورمیانه نقشه‌های پر جنجالی را اجرا کند.
