پرونده کنکور نظام قدیم بسته شد؟

***

باز هم ماجرایی دیگر از دل کنکور بیرون آمده است. اصلا این پدیده در ذات با بحران سر و کله می‌زند. یک زمانی بحث فشار روانی و استرسی است که به داوطلبان می‌دهد و زمانی دیگر مافیایی است که این پدیده را پیش می‌برد. یک زمان مانند امسال برگزاری آن مشکلاتی را به وجود می‌آورد و زمانی دیگر ماجرا‌های کنکور نظام قدیم و جدید به وجود می‌آید.

به هر صورت این پدیده همواره مشکلاتی به همراه دارد و این بار نیز مشکلات خود را برای داوطلبان نظام قدیم نشان داده است. سازمان سنجش اعلام کرده بود که از سال ۹۷ تا ۹۹ به صورت همزمان کنکور نظام قدیم و جدید را برگزار می‌کند و از سال ۱۴۰۰ کنکور نظام قدیمی دیگر وجود ندارد.

همین مساله باعث شد که نگرانی‌هایی برای داوطلبان به وجود بیاید. اما ماجرا چیست؟ طی یک دهه اخیر ساختار نظام تعلیم و تربیت تغییراتی داشت که یکی از اصلی‌ترین آن‌ها ایجاد نظام ۶-۳-۳ بود. به این صورت که ۶ سال دوره دوره ابتدایی، ۳ سال متوسطه اول و ۳ سال متوسطه دوم به وجود آمد و دیگر خبری از دوره راهنمایی و دبستان و پیش دانشگاهی نبود. بر همین اساس نخستین فارغ‌التحصیلان نظام جدید آموزشی در سال ۱۳۹۸ آماده شرکت در کنکور سراسری و ورود به دانشگاه‌ها شدند که همراه با داوطلبان نظام قدیم متوسطه و با دو نوع سوال در این آزمون شرکت کردند.

سازمان سنجش مدعی است که با توجه به اینکه داوطلبان نظام قدیم بار‌ها فرصت شرکت در کنکور سراسری را داشتند، دیگر نیازی نیست که در سال‌های بعد هم این وضعیت را ادامه بدهیم و از سال ۱۴۰۰ سوالات کنکور فقط متناسب با منابع درسی نظام جدید و با یک نوع سوال برگزار شود.

در رابطه با آمار داوطلبان نظام قدیم هم بحث و دعوا زیاد است. سازمان سنجش این موضوع را مطرح می‌کند که در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ یک میلیون و ۳۹۱ هزار و ۵۲۴ نفر ثبت‌نام کردند و از این میزان ۹۷۰ هزار داوطلب یعنی حدود ۸۴ درصد داوطلبان در کنکور نظام جدید شرکت کردند و ۱۹۶ هزار نفر (۱۶ درصد داوطلبان) داوطلب کنکور نظام قدیم بودند.

بعد از برگزاری کنکور سراسری سال ۹۹ سازمان سنجش اعلام کرد که سال آینده کنکور فقط به صورت نظام جدید برگزار خواهد شد. اعتراضات بالا گرفت و کار به کمیسیون آموزش مجلس هم کشید و چند عضو این کمیسیون از آمار‌هایی مانند ۵۰۰ هزار داوطلب نظام قدیم سخن گفتند. آماری که سازمان سنجش آن را رد کرد. ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در این باره به ایسنا گفت: این موضوع دو بار که یک بار آن در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و یک بار نیز در شورای سنجش و پذیرش کشور مورد بررسی قرار گرفت. این که اعداد و ارقامی که در این زمینه اعلام می‌شود باید گفت من نمی‌پسندم این اعداد از سوی کسانی مطرح می‌شود که اطلاعاتی در دست ندارند. در واقع ما در سال ۹۹ تعداد ۲۵۹ هزار نفر داوطلب نظام قدیم داشتیم که از این تعداد حدود ۶۳ هزار نفر به دلیل اینکه سال گذشته انتخاب نوع نظام اختیاری بود، تعداد ۶۳ هزار نفر آن‌ها سوالات نظام جدید را امتحان دادند و تعداد سئوالات چاپ شده در کنکور ۹۹، ۱۹۶ هزار نفر سوال بود که از این تعداد ۵۳ هزار نفر آن‌ها داوطلبانی هستند که فارغ التحصیل کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد بودند. حدود ۱۴۲ هزار نفر از داوطلبان فوق کسانی بودند که حداقل ۳ برابر کنکور دادند که از این تعداد ۱۱۷ نفر آن‌ها داوطلب علوم تجربی بودند. در واقع همه این داوطلبان می‌خواستند در سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی پذیرش شوند در غیر این صورت زیر ۸ درصد داوطلبان نظام قدیم داوطلب سایر گروه‌ها و رشته‌های آموزشی هستند. اعدادی که در خصوص داوطلبان نظام قدیم اعلام می‌کنند واقعا درست نیست و من درخواست می‌کنم کسانی که اطلاعاتی ندارند ذهن داوطلبان و جامعه را مخدوش نکند.

سازمان سنجش آموزش کشور از مخالفان تمدید کنکور نظام قدیم است و این طور استدلال می‌کند که تعداد داوطلبان کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰ حدود ۸۰ هزار نفر است که این افراد تا کنون چندبار فرصت شرکت در کنکور را داشتند بنابراین لازم نیست فرصت دیگری با سوالات جداگانه به آن‌ها داده شود. درباره آمار نمی‌توان اظهار نظر دقیقی کرد و نهاد‌های مسئول باید در این باره اطلاع رسانی دقیقی داشته باشند تا آماری که یک نماینده مجلس اعلام می‌کند با آمار سازمان سنجش تا این حد متفاوت نباشد. به صورت کلی استدلال سازمان سنجش این است که اگر مجدد این کار را انجام دهند هزینه‌های زیادی برای آن‌ها دارد و از اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هم عقب می‌مانند.

هر چند که معلوم نیست که عقب ماندن از سند تحول دقیقا در چه حوزه‌ای مطرح می‌شود، ولی بعید است که سازمان سنجش به دنبال حذف کنکور باشد. این سازمان سود کلانی از برگزاری آزمون‌های آزمایشی و برگزاری خود کنکور در دوره‌های مختلف دارد. هزینه‌ای که از خود داوطلبان گرفته می‌شود و معلوم نیست سازمان سنجش چرا بابت هزینه‌های برگزاری کنکور به شیوه نظام قدیم نگران است.

داوطلبان نظام قدیم به دنبال این هستند که این وضعیت ادامه پیدا کند و استدلال آن‌ها بر این دلایل استوار است که وضعیت اقتصادی و بحران کرونا این امکان را به همه داوطلبان نمی‌دهد که منابع نظام جدید را خریداری کنند و با توجه به قیمت بالای کتاب‌ها باید حدود ۲ میلیون تومان هزینه کنند. استدلال دیگری که این گروه دارند این است که فرضا باز هم نظام آموزشی ما تغییر کند و آن زمان باز هم قرار است این داوطلبان با مشکل روبرو شوند؟ تغییرات در نظام آموزشی دور از ذهن نیست و بعید نیست چند سال دیگر با تغییر در سند تحول بنیادین یا تغییر در ساختار تعلیم و تربیت و تغییر در کتب درسی روبرو باشیم.

در همین راستا دیدار به سراغ احمد حسین فلاحی سخنگوی کمیسیون آموزش رفت تا دیدگاه او در این باره جویا شود. فلاحی به این نکته اشاره کرد که به دنبال این هستند که کنکور نظام قدیم یک سال دیگر هم تمدید شود. او هم به آمار‌ها اشاره کرد که بین آمار سازمان سنجش و آمار‌های دیگری که مطرح می‌شود اختلافات زیادی وجود دارد و گفت: ما در کمیسیون آموزش به آمار کاری نداریم و با توجه به درخواست‌هایی که مطرح شده مسائل را پیش می‌بریم. به این خاطر که بخشی از افراد از کنکور محروم نشوند به دنبال این هستیم که یک سال دیگر کنکور نظام قدیم تمدید شود.

او به استدلال سازمان سنجش اشاره کرد و گفت: سازمان سنجش مدعی است این کاری که در این چند سال انجام شده مشکل ساز شده و هزینه‌های زیادی داشته است. همچنین این نکته را مطرح می‌کنند که در بحث اجرای سند تحول باز مانده‌ایم و باید به سمت این برویم که اصل کنکور را درمان کنیم. آن‌ها می‌گویند که کنکور را سال ۹۷ تا ۹۹ برگزار کردیم و اعلام هم کردیم که ۹۹ برای بار آخر است.

فلاحی به جلسات آینده کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اشاره کرد و این وعده را داد که کمیسیون به دنبال آن است که یک سال دیگر هم این وضعیت تمدید شود.