دولت دونالد ترامپ آخرین تیر خود را برای فشار حداکثری به ایران از ترکش خارج کرده است. مکانیسم ماشه یا اسنپ بک، که جواد ظریف آن را کاملا برساخته آمریکاییهای میداند، از جانب ایالت متحده آمریکا کلید خورد. اما این روند به کجا ختم میشود؟ این پرسشی است که با یوسف مولایی استاد حقوق بینالملل دانشگاه تهران در میان نهاده شده است.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: زمانی که قطعنامه پیشنهادی آمریکا با ۱۱ رای ممتنع و مخالفت چین و روسیه به تصویب نرسید، دولتمردان آمریکایی از مکانیسم ماشه سخن به میان آوردند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا یکی از گزینههای خود برای پیروزی در انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ را سیاست خارجی میداند و پیروزی در تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران یکی از این گزینهها است.
به گزارش رویترز، مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا روز پنجشنبه گذشته به سازمان ملل رفت تا راهی برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران پیدا کند. همچنین دونالد ترامپ عصر چهارشنبه در نشست خبری روزانه خود گفته بود به پمپئو دستور داده تحریمهای شورای امنیت که به واسطه توافق هستهای دولت اوباما لغو شده بود، مجددا باز گرداند.
به گزارش گاردین، اتحادیه اروپا، چین و روسیه همزمان با حضور پمپئو در سازمان ملل برای ارائه طرح مکانیسم ماشه علیه ایران، صراحتاً اعلام کردند این اقدام واشنگتن غیرقانونی است و کشوری که رسما بیش از دو سال پیش از برجام خارج شده، حقی برای استفاده از بندهای این توافق علیه دیگر اعضا را ندارد. پیش از این محمدجواد ظریف، در نامهای به رئیس شورای امنیت اعلام کرد آمریکا هیچ حقی برای استفاده از سازوکارهای مندرج در برجام برای بازگرداندن تحریمهای ایران ندارد.
مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم تسلیحاتی ایران مهر امسال به پایان میرسد. با این اقدام آمریکا به نظر میرسد شورای امنیت در آستانه یک نبرد دیپلماتیک سرنوشتساز قرار گرفته است. برای بررسی اهداف آمریکا از راه اندازی مکانیسم ماشه و تبعات آغاز مکانیسم ماشه، "دیدار" با یوسف مولایی، کارشناس حقوق بینالملل به گفتگو پرداخته است.
یوسف مولایی در مورد تبعات مکانیسم ماشه گفت: «در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ تحریمهای شورای امنیت تعلیق شده بود. اما با عملیاتی شدن مکانیسم ماشه ما دوباره به شرایط قبل از قطعنامه ۲۲۳۱ و قبل از سند برجام بر میگردیم؛ یعنی تحریمهای شورای امنیت در قالب آن ۶ قطعنامه دوباره فعال میشود و قطعنامه ۲۲۳۱ بی اثر میشود.»
مولایی در مورد تحریمهای شورای امنیت بیان کرد: «در قطعنامه تحریمهای شورای امنیت چهار مورد آن عملیاتی است، مانند قطعنامههای شماره ۱۸۰۳، ۱۷۴۷، ۱۹۲۹ و... که شورای امنیت تصویب کرده و موارد اساسی برای تحریم وجود دارد؛ مثلاً فعالیت موشکی، بیمه و کشتیرانی وجود دارد. در حقیقت این تحریمها به کل فعالیت اقتصادی، ارتباطی و حمل و نقلی ایران را دربر میگیرد. یعنی این قسمتهای قطعنامه برای ایران فلج کننده است.»
وی در ادامه گفت: «قطعنامههای تحریم ایران ممکن است برگردد، اگر آمریکا در مکانیسم موفق شود که احتمال زیاد نمیشود؛ چون شورای امنیت برای تصمیم گیری راجع به این موضوع فعال نمیشود. ولی اگر مکانیسم ماشه فعال بشود یعنی امتیازاتی که ایران در قالب برجام و دسترسی به قطعنامه ۲۲۳۱ بدست آورده بود همه فعال میشود.»
مولایی در مورد اینکه شاید آمریکا به دنبال خروج از شورای امنیت است، گفت: «هر کشوری هر وقت اراده کند، میتواند از سازمان ملل خارج شود. ولی این کار به نفع آمریکا نیست. در حقیقت آمریکا میخواهد شورای امنیت را زمینگیر کند؛ یعنی شورای امنیت را از اعتبار بیاندازد که اصلا نتواند کاری انجام بدهد. اگر هر کدام از اعضای دائمی شورای امنیت نخواهند با شورای امنیت همکاری کند، آن مکانیسمی که برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی در قالب شورای امنیت فعال بود زمین گیر میشود. در حقیقت کمابیش مثل شرایط جنگ سرد که شورای امنیت منفعل بود.»
یوسف مولایی در خصوص اهداف آمریکا و راهکارهای آن گفت: «من پیشبینیام این است که آمریکا تمام راههای دیپلماتیک و حقوقی که برایش موثر است طی میکند که بگوید این موارد به نتیجه نرسید و ما اجازه نمیدهیم ایران فعالیت هستهای داشته باشد. البته انجام شدن این موارد برمیگردد به مقامات آمریکا و به اضافه تحولاتی که در آمریکا در آستانه انتخابات میتواند رخ دهد. ولی ترامپ دنبال این است که شورای امنیت را منفعل کند. همچنین تصمیمات دیگری خارج از حقوق بینالملل بگیرد تا در آینده بگوید، چون اقدامات دیپلماتیک و حقوقی به بنبست رسیده، ناچار به انتخاب گزینههای دیگر است.»
آقای مولایی،
در نظام جمهوری اسلامی توسعه ناممکن است چاره فقط در حذف انحصارطلبی و جاگزینی حکومت متکی بر نمایندگان همه ملت میباشد.
خواجه در بند نقش ایوان است خانه از پایبند ویران است.
پیرمردی ز نزع مینالید پیرزن صندلش همی مالید.
سرور گرامی،
تنها راه نجات میهن اتحاد ماست که همصدا جمهوری اسلامی را تشویق به انجام دو فوریت نماییم:
1- مذاکره با آقای ترامپ برای دفع تهدیدات خارجی،
2- به رسمیت شناختن حق #آزادی_بیان مصوب قانون اساسی جهت حل مشکلات داخلی،
با تشکر از توجه شما،