دونالد ترامپ در چند سال اخیر ادعای خروج از خاورمیانه را بارها مطرح کرده است، اما در باطن از هر راهی برای باقی ماندن در منطقه استفاده می‌کند. قرارداد جدید نفتی آمریکا با کردهای سوریه به خوبی گویای همین امر است.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: واشنگتن به آشوب در سوریه دامن میزند. در حقیقت تحرکات جدید آمریکا در سوریه به خوبی از استراتژیک جدید این کشور در قبال سوریه حکایت دارد. ایالات متحده همزمان به نیروهای مسلح کرد را تقویت کرده و از سوی دیگر نفت مناطق کردنشین را از دست دولت مرکزی سوریه خارج کرده است.
طبق گزارش رویترز، یک شرکت آمریکایی بدون هماهنگی با دولت سوریه با گروه‌های کرد توافقنامه‌ای برای توسعه میدان‌های نفتی سوریه در شرق رود فرات امضا کرده‌اند. بسیاری این توافق را نشان از تلاش نظامیان آمریکایی برای ماندن در سوریه می‌دانند.
شرکت آمریکایی «دلتا کرسنت ال ال سی» امتیاز این قرارداد را با شبه نظامیان کرد بسته است. این درحالی است که این قرارداد غیر قانونی تلقی می‌شود زیرا با شبه نظامیان غیر قانونی امضا شده است؛ با وجود دولت در دمشق که در سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است. اما آمریکا سعی دارد معادلات منطقه را به صورتی که خود می‌خواهد رقم بزند، مانند رفتاری که در افغانستان دنبال می‌کند و سعی دارد با طالبان به توافق برسد.
این توافق با هماهنگی محافل مختلف سیاسی در واشنگتن انجام شده است. به گزارش المانیتور، سناتور لیندسی گراهام، که روابط نزدیکی با دونالد ترامپ دارد، با «مظلوم کوبانی»، فرمانده نیروهای کرد موسوم به «نیروهای دمکراتیک سوریه»، صحبت کرده و کوبانی ضمن ارائه جزئیاتی درباره توافق نفتی، از گراهام خواسته است که جزئیات این توافق را به اطلاع ترامپ برساند. از طرف دیگر مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در جلسه استماع مجلس سنا، اعلام کرد که از این توافق حمایت می‌کند. پمپئو گفت: «توافق کمی بیش از آنچه انتظار داشتیم طول کشید و ما در حال اجرای آن هستیم».
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در افتتاحیه نشست سران ناتو در لندن گفته بود آمریکا نفت سوریه را به کنترل خودش در آورده است و می‌تواند هر طوری که می‌خواهد در قبال نفت سوریه عمل کند. از سوی دیگر نیروهای نظامی آمریکایی در شرق فرات پایگاه نظامی خود را گسترش داده‌اند و حتی آمریکایی‌ها یک دیپلمات به نام ویلیام روباک به عنوان سفیر در این منطقه دارند.
نگرانی کردها از خروج آمریکایی‌ها
کردهای سوریه نگران خروج آمریکا از این منطقه هستند، چون نیروهای آمریکایی از شبه نظامیان کرد حمایت می‌کنند. حال توافق نفتی میان آمریکا و شبه نظامیان کرد، از نگرانی کردهای سوریه در خصوص خروج ناگهانی نیروهای آمریکایی از شرق رود فرات می‌کاهد.
شبه نظامیان کرد تداوم حضور نیروها آمریکایی را ضامن امنیت خود در برابر ترکیه و دولت سوریه می‌دانند. از سوی دیگر، این توافق در حقیقت به رسمیت شناختن موجودیت سیاسی گروه‌های کرد سوریه است. مقامات کرد سوریه به روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق الاوسط گفته‌اند که معنای سیاسی امضای این توافق، بزرگ و مهم است و این امر به معنای به رسمیت شناختن موجودیت سیاسی گروه‌های کرد در سوریه است.
از طرف دیگر، نیروهای کرد در سوریه، اکثر میادین نفتی این کشور را تحت کنترل دارند و درآمد‌های حاصل از فروش نفت، منبع اصلی تامین مالی این نیروها است و این قرارداد به ظاهر کمک مالی بزرگی برای این گروه‌ها خواهد بود.
مخالفان توافق نفتی آمریکا و گروه‌های کرد در سوریه
توافق نفتی آمریکا با کردهای سوریه در ظاهر صرفا اقتصادی به نظر می‌رسد، اما بسیاری از کارشناسان آن را امری سیاسی می‌دانند. شکی نیست اقدام آمریکا در طرح این توافق خشم طرف‌های درگیر در بحران سوریه را برمی‌انگیزد. روسیه تا امروز سکوت کرده است، اما طبق گزارش ایسنا، وزارت امور خارجه ترکیه در بیانیه‌ای توافق نیروهای کرد سوریه با شرکت آمریکایی را «تأسف‌بار و غیرقابل قبول» خواند. ترکیه توافق یادشده را به مثابه حمایت از تروریسم و ناقض حقوق بین‌الملل و مغایر با یکپارچگی و وحدت و حاکمیت سوریه دانسته است.
اما توافق نفتی یادشده بیش از هر گروهی دولت سوریه را خشمگین و نگران کرده است. این توافق فشار اقتصادی زیادی به دولت دمشق وارد خواهد کرد. قبل از شروع بحران سوریه در سال ۲۰۱۱، در سوریه روزانه ۳۸۰ هزار بشکه نفت تولید می‌شد که امروز به ۶۰ هزار بشکه در روز رسیده است. اکثر منابع نفتی سوریه در اختیار نیروهای کرد است. قبل از این توافق بخشی از نفتی که از شرق فرات استخراج می‌شد به دولت سوریه داده می‌شد؛ اما با امضای این توافق نفتی دیگر دولت مرکزی نقشی در استفاده از نفت این منطقه نخواهند داشت. چرا که طبق توافق جدید، شرکت آمریکایی قصد دارد دو پالایشگاه در مناطق تحت نظر کردها احداث کند و دست دولت سوریه کاملاً کوتاه خواهد شد.
از سوی دیگر، دولت مرکزی سوریه تحت تحریم‌های فراوان آمریکا قرار دارد و به تازگی به گزارش الیوم، وزارت خزانه‌داری و وزارت خارجه آمریکا ۱۴ فرد و نهاد سوریه را مشمول تحریم قرار دادند که یکی از آنها حافظ اسد، پسر رئیس جمهوری سوریه، است. حافظ الاسد که به اسم پدربزرگش نام‌گذاری شده، پسر ۱۸ ساله رئیس جمهوری سوریه است. شکی نیست که این توافق نفتی در اوضاع سوریه اثرات اقتصادی فراوانی خواهد داشت. دولت سوریه این اقدام را محکوم کرده و هدف آن را غارت منابع ملی مردم سوریه دانسته است.
در حقیقت این روزها آمریکا در سوریه به دنبال تضعیف دولت مرکزی سوریه، تصاحب کامل نفت این کشور و ایجاد آشوبی است که سرانجام آن تجزیه سوریه خواهد بود. با کنار گذاشتن کامل دولت مرکزی سوریه که کرسی این کشور در سازمان‌ملل را دراختیار دارد (و نماینده قانونی سوریه است) آمریکا می‌تواند منطقه استراتژیک سوریه را نیز در دست داشته باشد و امنیت اسرائیل را نیز تامین کند. در واقع آمریکا از خاورمیانه خارج نخواهد شد، بلکه استراتژی خود را تغییر داده است.
