چرا فشارهای اقتصادی امروز بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود؟

دیدارنیوز- افزایش قیمت مسکن در کنار رشد قیمت ارز و طلا سبب شد تا بسیاری خود را برای یک دوره دیگر شتاب فزاینده قیمتی در کشور آماده کنند. ایرانی‌ها بهار سختی را پشت سر گذاشتند این در حالی است که در شرایط فعلی عملا امکان اجرای سیاستهای انبساطی برای دولت هم وجود ندارد و بسیاری از کارشناسان باور دارند چنین انتظاری امروز از دولت منطقی نیست. با این همه بررسی آسیب‌شناسی شرایط امروز اقتصادی می‌تواند راهی را برای یافتن راهکارها باز کند.

هادی حق شناس، کارشناس امور اقتصادی، در رابطه با آسیب شناسی مشکلات اقتصاد ایران به خبرآنلاین گفت: وضعیت کنونی که در اقتصاد پیش آمده اتفاقی است که در گذشته هم تکرار شده است. این مهم در سال ۹۱ و ۹۲ هم رخ داد که متعاقب آن نرخ دلار از حدود هزار و ۲۰۰ تومان به نزدیک چهار هزار تومان رسید. پیش از آن هم در مقاطعی چنین اتفاقی رخ داده بود.

او افزود: با وجود اینکه مردم تجربه مقابله با تحریم‌های ظالمانه را داشته‌اند اما این بار شرایط سخت‌تر شده است. عامل تعیین کننده در شرایط امروز شیوع ویروس کرونا است. برای اینکه بهتر بتوانیم اثر کرونا بر اقتصاد را درک کنیم بهتر است به اثرات آن در اقتصاد امریکا اشاره شود. اقتصاد امریکا ۲۰ درصد از کل اقتصاد جهان را در خود دارد ولی شیوع کرونا نرخ بیکاری در این کشور را از چهار به ۲۴ درصد رسانه که به معنای بیکاری بیش از ۴۵ میلیون نفر است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: این مهم در شرایطی است که اقتصاد ایران در دو سال گذشته حداقل ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد را به دلیل تحریم‌ها از دست داد و این رقم اگر تبدیل به ریال می‌شد می‌توانست بخش زیادی از نقدینگی کشور را جمع کند. این غیرقابل کتمان است که اگر تحریم نبودیم و به جای دلار ۲۰ هزار تومانی با دلار پنج هزار تومانی امورات را می‌گذارندیم مشکلات کمتری در حوزه تورم و نقدینگی داشتیم. به این ترتیب تحریم‌های ظالمانه عملا تاثیرات اقتصادی کرونا را افزایش داد.

حق شناس در رابطه با اثر نرخ دلار بر نقدینگی گفت: متغیر اصلی در اقتصاد ایران نرخ دلار است. این متغیر سبب می‌شود که مابقی شاخص‌ها هم به وضعیت غیرعادی برسند و رشد نقدینگی شکل بگیرد. از دو میلیون و ۶۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی کشور اگر تنها ۳۰ درصد از منابع ارزی سالهای گذشته در اختیار بانک مرکزی دیگر نیازی به انتشار اسناد خزانه یا فروش سهام دولت نبود.

وی تصریح کرد: در همین چند سال پیش ما تجربه تورم تک رقمی را هم داشتیم و اگر با وضعیت تورم کمتر از ۱۰ درصد با کرونا مواجه می‌شدیم طبیعی بود که نه افزایش قیمت مسکن، نه خودرو، نه طلا و نه ارز را به شدت امروز تجربه نمی‌کردیم.

حق شناس تاکید کرد: وقتی رشد نقدینگی و نرخ تورم بیش از ۳۰ درصد است اما افزایش دستمزدها همواره کمتر از این رقم است آن‌گاه تضعیف قدرت خرید مردم به هیچ عنوان عجیب نیست و ماحصل این رویه است. در این شرایط کالاهایی که در داخل تولید می‌شوند کمتر از تقاضای بازار است که این امر نیز شتاب افزایش قیمت را بیشتر می‌کند.

این کارشناس اقتصادی در رابطه با مساله سومدیریت خاطرنشان ساخت: البته که دو عامل عمومی یعنی تحریم‌ها و شیوع کرونا در کنار عامل پنهانی مانند سو مدیریت و سوتدبیر سبب ساز مشکلات امروز هستند و من هم به هیچ عنوان قصد ندارم این مساله را نادیده بگیرم. با این همه سو مدیریت محصول یک یا دو دولت نیست و سابقه‌ای طولانی دارد.

او تصریح کرد: در ماجرای کرونا نباید فراموش کنیم که نزدیک به ۱۰ استان ما هنوز در شرایط قرمز قرار دارند یعنی تعطیلی کامل به آنها تحمیل شده که در این شرایط با افزایش بیکاری و فقر مواجه می‌شویم. این امر از آن جهت مهم است که در ماجرای مقابله با کرونا یک وحدت رویه در کشور حاکم شد که اگر این وحدت رویه در مسائل دیگر هم وجود داشت بخش مهمی از مشکلات رخ نمی‌داد.