سایت برنامه عادل هم بسته شد! / از ۹۰ تا «صفر»

 

دیدارنیوز ـ آرش راهبر: خبر برای طرفداران پرشمار عادل فردوسی پور، تلخ و ناامید کننده بود: «سایت برنامه ۹۰ تعطیل شد!» این خبر را عوامل و دست اندرکاران سایت و از طریق پیام‌هایی که روی صفحات اجتماعی خود نوشته بودند منتشر کردند تا مشخص شود احتمال بازگشت برنامه ۹۰ به کنداکتور شبکه ۳ و حضور مجدد عادل در برابر نگاه مشتاق طرفداران این برنامه بیشتر از همیشه به «صفر» نزدیک شده است.

از اسفند ماه ۱۳۹۷ که ناگهان مدیریت شبکه ۳ و عادل کارشان به متارکه کشید و برنامه ۹۰ نیز به محاق رفت تا چند ماه بعد طرفداران برنامه هر دوشنبه ایموجی اشک و آه را در غیبت ۹۰ در فوتبال و تلویزیون منتشر و فشار اجتماعی زیادی را بر مدیران سیما وارد کردند و در مقابل مدیران شبکه ۳ و شخص علی فروغی واکنشی از خود نشان ندادند و استهلاک این موج خروشان را به زمان سپردند، چون می‌دانستند که همه چیز سرانجام به اسارت زمان درخواهد آمد.

اما سایت برنامه ۹۰ که انتظار می‌رفت کمی پس از توقف خود برنامه تعطیل شود بنا بر ملاحظاتی به حیات خود ادامه داد و به نوعی این امید را به هواداران عادل می‌داد که ممکن است رستم به شاهنامه برگردد! اما این سایت هم نهایتا پس از ۱۴ ماه به بن بست خورد و تعطیل شد. چرا این اتفاق افتاد؟

پدر واقعی و پدر معنوی
بر خلاف باور عمومی سایت برنامه ۹۰ از نظر مالکیت حقوقی متعلق به عادل فردوسی پور نبوده و صاحب امتیاز آن سازمان صدا و سیماست و، اما طبیعتا اداره آن بر عهده عادل فردوسی پور تهیه کننده و شخص اول برنامه ۹۰ بود تا به عنوان یک همراه در کنار برنامه اصلی، بخشی از ماجرا‌های رسانه‌ای جانبی برنامه را دنبال کند. با توجه به منزلت و جایگاه رفیع برنامه ۹۰ در تلویزیون طبیعی بود که این سایت نیز به سرعت راه ترقی در جدول پایگاه‌های اینترنتی طی کند و به یکی از سایت‌های پربیننده تبدیل شود و این موضوع نیز در کسب و کار مجازی معانی خاص خود را به همراه دارد. اگر برنامه ۹۰ به عنوان یک برنامه تلویزیونی در رسانه ملی راه مشخص درآمدزایی نداشت، اما سایت برنامه می‌توانست در این زمینه و با تکیه بر قوانین حاکم بر این نوع از کسب و کار، به دخل و خرج مناسبی برسد.

سایت ۹۰ در کنار وظایف ذاتی خود سراغ کسب درآمد و استقلال مالی رفت و با توجه به زمینه‌های مساعد، به شرکت‌هایی واگذار شد که در حوزه تجارت دیجیتال فعالیت داشتند. بر اساس اطلاعات به دست آمده در ابتدا قراردادی بسته شد که بر مبنای آن سالانه مبلغی به عنوان مشارکت در سود به صدا و سیما پرداخت شود. ظاهرا در اولین قرارداد بنا بر این شد که در اولین سال بهره برداری ۵۰۰ میلیون تومان به صدا و سیما پرداخت شود و این مبلغ در سال‌های بعد افزایش یافت و به بالاتر از یک میلیارد تومان هم رسید.

رتبه سایت ۹۰ نیز به تدریج بالا رفت و در اوج به جایگاه ۳۴ ایران رسید. مدت قابل توجهی برنامه ۹۰ به همراه سایت ۹۰ و بهره برداران اصلی آن روزگار خوشی را در اوج داشتند و درآمد قابل توجهی نصیب سیما شد هر چند که برخی عوامل اجرایی سایت سه ماه یک بار دستمزد عادی دریافت می‌کردند. به تدریج صفحات برنامه در تلگرام و اینستاگرام هم به مجموعه فضای مجازی اضافه شد و حتی کاربران تلگرامی برنامه به نزدیکی یک میلیون نفر رسید و با توجه به میزان آگهی ها در برهه ای، درآمد تلگرامی حتی به روزی ده میلیون تومان هم دست یافت.

 

روز‌های سخت
اما از آنجایی که روز‌های خوش هم سرانجام به پایان می‌رسند، دوره تیره روزی‌های سایت هم از راه رسید. بعد از کنار گذاشتن برنامه ۹۰ و عادل فردوسی پور، حتی شبکه ۳ هم تمایل به تعطیلی فرزند رسانه‌ای برنامه ۹۰ داشت، اما با توجه به اینکه قرارداد سایت ۹۰ با بهره برداران تا یک سال بعد معتبر بود، سایت ۹۰tv.ir به کارش ادامه داد در حالی که سایه سنگین تعطیلی هر روز سنگین‌تر می‌شد. طبیعتا با تعطیلی برنامه ۹۰، مجاری و منابع درآمدی این مجموعه نیز محدود شد و به تدریج هم تولید محتوا کم شد و هم رتبه سایت فرو افتاد و در نهایت کاربران تلگرامی هم ریزش کردند.

سقوط درآمد‌های سایت، اما در پاییز سال ۹۸ شدت گرفت، زمانی که یک اختلال فنی باعث شد سایت در برابر تقاضای شدید کاربران توقف و اصطلاحا «داون» شود. این اختلال فنی با صرف هزینه قابل توجه و افزودن خدمات سِرور قابل حل بود، اما ظاهرا  گردانندگان سایت به این نتیجه رسیدند که صرف هزینه برای این سایت توجیه اقتصادی ندارد. به این ترتیب روند سقوط درآمدی سایت ۹۰ مضاعف شد و تولید محتوای تصویری نیز به نزدیکی صفر رسید.

زمستان سرد و سخت ۹۸ هم با شیوع بیماری کرونا همراه شد و مسابقات فوتبال لیگ، جام باشگاه‌های آسیا و تیم ملی نیز در ابعاد جهانی دچار توقف شد تا عملا تیر خلاص به پیکر نحیف سایت ۹۰ زده شود.

تیر خلاص کرونا!
به این ترتیب صبر و حوصله صدا و سیما نیز به نتیجه رسید و سایت ۹۰ به عنوان تنها نقطه امید بازگشت عادل و برنامه ۹۰ به آشیانه خود، با پای خودش به دره نیستی سقوط کرد. نگرانی از تعطیلی سایت که در مدت ۱۴ ماه همراه عوامل اجرایی و تولیدی آن بود نهایتا دیروز به ناامیدی مطلق بدل شد. به این ترتیب باید گفت کار عادل در شبکه ۳ رسما تمام شد و حالا تنها روزنه ارتباطی با این مجری مشهور تلویزیونی برنامه ۱۲۰ در شبکه ورزش است و شنیدن گاهگاه صدای او به عنوان گوینده متن در بخشی از برنامه.

از سوی دیگر به نظر می‌آید عادل تمایلی به برنامه سازی در شبکه خانگی و تلویزیون‌های تعاملی هم ندارد و بعید است که به این زودی‌ها تماشای سیمای عادل امکان پذیر باشد. در تلویزیون‌های تعاملی، فالوئر‌ها و بیننده‌ها تک تک و قطره قطره جمع می‌شوند و حوصله مدیران آن بر خلاف صدا و سیما کم است؛ بنابراین می‌توان گفت: «بدرود ۹۰ ... بدرود عادل»!