ایده‌های راهبردی برای کاهش آسیب‌های معیشتی ناشی از کرونا

دیدارنیوز: با گذشت بیش از دو و نیم ماه از اعلام رسمی ورود ویروس کرونا به کشور عزیزمان، تقریباً تمام ابعاد زندگی ما و بلکه مردم سراسر دنیا تحت تأثیر این ویروس قرار گرفته است. آن‌گونه که پیش بینی‌ها و تجارب علمی نشان میدهد این بیماری تا مدت مدیدی همراه ما خواهد بود و تا کشف و نیز تولید انبوه واکسن قطعی هم در بهترین حالت چندین ماه فاصله داریم.

اگرچه دولت به تدریج در حال حذف قرنطینه و رفع محدودیت‌ها است، اما روشن است که این اقدام به معنای پایان یافتن کرونا نیست و طبق آمار‌های ر سمی هنوز هم روزانه حدود هزار نفر از هموطنان به این بیماری مبتلا می‌شوند؛ بنابراین بسیاری از مردم همچنان تحت تأثیر این بیماری و تبعات آن بوده و تا مدت‌ها به زندگی عادی خود باز نخواهند گشت.

ناگفته نیز پیداست که کرونا علاوه بر تاثیر بر روی سلامت جسم و جان مردمان، بر معیشت مردم نیز اثرات زیادی برجای گذاشته است. از سویی گرچه برخی مشاغل اینک رونق بیشتری گرفته‌اند، اما بسیاری از اقشار و اصناف نیز دچار مشکلات معیشتی قابل توجهی شده‌اند که این مسئله میتواند اثرات اجتماعی نامطلوبی نیز در پی داشته باشد.

علاوه بر دولت، بسیاری از صاحبان حِرف و مشاغل نیز به منظور کاهش آسیب‌های معیشتی ناشی از کرونا تا به امروز ایده‌ها و پیشنهادات مختلفی را مطرح کرده‌اند و بسیاری از مشاغل در تلاشند که تا حد ممکن خود را با شرایط جدید تطبیق دهند و راهکار‌هایی برای ادامه جریان زندگی و عبور هرچه کم آسیب تر از این دوران بیابند.

از این رو ما به عنوان تعدادی از دانش آموختگان رشته‌های حقوق، مدیریت، جامعه شناسی، مهندسی برق و هوش مصنوعی از دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، شریف، علامه طباطبایی و شاهد بر آن شدیم که بنابه وظیفه شهروندی و انسانی خود، ایده‌هایی برای کاهش آسیب‌های معیشتی ناشی از کرونا را با هموطنان عزیزمان به اشتراک بگذاریم. در خصوص متن حاضر توجه به چند نکته الزم است:

۱ -برخی از این ایده‌ها قبلا نیز مطرح شده‌اند و فقط تغییراتی جزئی برای بهبود آن‌ها صورت گرفته است.

۲ -برخی از ایده‌ها محصول مطالعه سایت‌های داخلی و خارجی فعال در این زمینه هستند.

۳ -به منظور اطمینان از اجرایی بودن این ایده‌ها، با برخی از صاحبان مشاغل مرتبط گفتگو و دیدگاه‌های آنان در تنظیم این متن لحاظ شده است.

۴ -انتشار این ایده‌ها دو هدف اصلی را دنبال میکند: اولا  طالع هموطنان از ایده‌هایی که تا به امروز مطرح شده و ثانیاً ترغیب و تشویق همه مردم به چاه جویی و تلاش برای یافتن راه حل‌های جدید برای کاهش آسیب‌های معیشتی در این عصر کرونایی.

۵ -در این متن علاوه بر ارائه چند ایده کلی که برای تمام مشاغل مفید ا ست، راهکار‌هایی برای چند شغل خاص به عنوان نمونه نیز پیشنهاد شده است که می‌تواند الگویی برای سایر مشاغل محسوب شود.

۶ -اگر چه ابزار‌های ا صلی مدیریت بحران اقتصادی ناشی از کرونا در دست دولت و نهاد‌های عمومی است، اما امید است انتشار این ایده‌ها زمینه‌ای فراهم آورد تا هرکس به سهم خود بتواند در بهبود شرایط و کاهش آسیب‌ها به دیگران یاری رساند.

۷ -در این متن راهکار‌هایی نیز برای کاهش فشار بر مستأجران - به عنوان یکی از آسیب پذیرترین اقشار – ارائه شده است که موفقیت آمیز بودن آن‌ها نیازمند همراهی و همدلی مالکان عزیز است.

۸ -از تمام عزیزانی که این متن و ایده‌های ارائه شده را می‌پسندند، درخواست میشود آن را به طور کامل و یا به صورت بخش بخش) متناسب با نیاز گروه مورد نظر خود در محیط تلگرام، توییتر، اینستاگرام، واتساپ و سایر شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذارند. همچنین پیشنهاد میشود برای هماهنگی و دسترسی ساده تر به این ایده ها از هشتگ #زندگی با کرونا استفاده شود.

در پایان گفتنی است که متن حاضر نوشتاری فروتنانه است و نویسندگان آن به هیچ وجه ادعای بینقص یا کامل بودن آن را ندارند و از هرگونه انتقاد یا پیشنهادی که موجب ترمیم، ارتقا و تکمیل این مجموعه گردد استقبال می‌کنند.

ایده‌هایی درباره اجاره بها:
۱ -مالکین اگر تمکّن مالی دارند در ایام بحرانی از دریافت تمام یا بخشی از اجاره ‌ها چشم پوشی کنند.

۲ -مالک مبلغ اجاره را دریافت نکند و در عوض، تمام یا بخشی از آن از مبلغی که در عرف به آن پول
پیش گفته می‌شود، کم کند.

۳ -مالک و مستاجر توافق کنند که مستاجر در ایام بحرانی اجاره ‌ها را نپردازد یا صرفا به انداز‌ه ای که توان دارد بپردازد و مبالغی که پرداخت نشده پس از پایان بحران در ماه‌های باقی مانده از اجاره تقسییم شود. مثلاً اگر اجاره یک آرپارتمان یا مغازه ماهانه یک میلیون تومان است و مستاجر سه ماه نمیتواند اجاره را پرداخت کند و پس از رفع حالت اضطراری نیز شش ماه از مدت اجاره باقی مانده است، آن سه میلیون تومانی که معوق شده است در شش ماه آتی تقسیم شود و انتهای هر ماه به جای یک میلیون تومان، یک میلیون و پانصد هزار تومان پرداخت کند.

۴ -در اجاره مغازه، چنانچه اجناس مغازه برای مالک مطلوبیت دارد، اجاره ‌ها با اجناس تهاتر شود. به عنوانمثال اگر مستاجر فروشنده لوازم خانگی است، مالک معادل مبالغ پرداخت نشده، کالای مورد نیاز خود را دریافت کند.

۵ -خدمات قابل ارائه مستاجر به مالک، با اجاره بها تهاتر شود. مثلاً اگر مستاجر توان تدریس زبان انگلیسی دارد، به ازای تمام یا بخشی از مبالغ اجاره این خدمت را به مالک یا کسانی که او معرفی میکند، ارائه دهد.

ایده‌هایی عمومی درباره همه مشاغل:
۱ -آموزش و آشنا شدن صاحبان مشاغل با ابزار‌های ارائه خدمات فروش محصول به صورت اینترنتی؛ به خصوص برای افراد مسنّ که آشنایی کمتری با تکنولوژی‌ها دارند.

۲ -کسب و کار‌های کوچک میتوانند در Place Market‌های موجود م ل Digikala و Omdex و Zoodel عضو شده و محصولات و خدمات خود را به صورت اینترنتی ارائه کنند. در حال حاضر» دیجی کالا این بستر را تا حدودی فراهم آورده است.

۳ -برای آن دسته از مشاغلی که خدمات آنها یک واحد کار معین، مانند نظافت راه پله است، می‌توان یک واحد کار ها را پیش خرید کرد. یعنی دستمزد یک یا چند واحد کار (با تخفیف مناسب) به آن‌ها داده شود تا پس از عادی شدن شرایط، به تعهد خود عمل کرده و ما به ازای مبلغ دریافتی را انجام دهند.بدیهی است که باید تضمین‌های لازم برای ارائه خدمت از دریافت کننده وجه اخذ شود.

۴ -برای آن دسته از مشاغلی که خدمات آنها یک واحد کار معین نیست، بلکه خرید و فروش محصول است، می‌توان اعتبار ریالی خریداری کرده و پس از رفع محدودیت‌ها از را استفاده کرد. به عنوان مثال در شغلی مانند آژانس مسافرتی که بلیت هواپیما را به قیمت روز میفروشد، می‌توان با پرداخت چهار صد هزار تومان، یک برگ اعتبار پانصد هزار تومانی خریداری کرد و با از سرگیری پرواز‌ها از آن برای تهیه بلیتی به مبلغ پانصد هزار تومان استفاده کرد. بدیهی ا ست که درصد تخفیف باید به میزانی باشد که مشتریان را برای خرید اعتبار، متقاعد کند.همچنین باید تضمین‌های لازم برای انجام تعهدات اخذ شود. (این تضمین‌ها میتواند با واسطه گری اصناف تامین شود)

۵ -شرکت‌هایی که کارشان فروش اعتباری (بن) کالا و خدمات است مانند "تخفیفان" و "نت برگ" (میتوانند فعالیت خود را افزایش داده و از ساز و کار مالی و حقوقی تجربه شده خود برای توسعه و اجرای این مدل استفاده کنند؛ به ویژه اینکه در بستر چنین پلتفورم‌هایی میتوان امکان تبدیل و مبادله ی بن‌ها یا اعتبار‌ها به یکدیگر را نیز فعال کرد( مثل مبادله اعتبار ۵۵ هزار تومانی خرید لباس با همین میزان اعتبار در آرایشگاه) بدیهی است که ضامن این خدمات شرکت مالک پلتفورم خواهد بود.

۶ -سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیر‌ه ای میتوانند یک بازه زمانی معین را به گروه‌های خطرپذیر( افراد باالی ۶۵ سال) اختصاص دهند و شرایط امن تری را برای آنان فراهم آورند. این اقدام افزون بر تأثیر مثبت روانی بر سالمندان، برای سایر مشتریان هم جالب توجه بوده و چه بسا افزایش فروش فروشگاه را نیز در پی داشته باشد.

۷ -تولیدکنندگان میتوانند با تغییر خط تولید خود به سمت محصولات پر تقاضا امنیت درآمد خود را تضمین کنند. برای نمونه، تولیدکنندگان افشانه‌های خوشبوکننده یا حشره کش، تولید محصولات ضدعفونی کننده را در پیش گیرند و تولیدکنندگان پوشاک به سمت تولید لباس‌های گان و ماسکحرکت کنند.

۸ -بسیاری از کسب و کار‌ها میتوانند با تغییراتی جزئی محصولاتی تولید کنند که افزون بر یاری رساندن به مردم برای تأمین شرایط بهداشتی بهتر، فروش خود را نیز تضمین کنند؛ مثل تغییرات منجر به تولید درب‌های اتوماتیک و شیر‌های آب سنسوردار.

۹ -مدیران دارای درآمد بالا می‌توانند با چشمپوشی داوطلبانه از بخشی از حقوق خود ( مثلا ۲۵ درصد) از تعدیل نیرو در مجموعه جلوگیری کنند.

۱۰ -کارفرما و کارمندان می‌توانند توافق کنند که اضافه کاری را در این مدت تعطیل کنند و مبلغ ساعات اضافه کاری را مانند ایام معمولی بپردازند مشروط بر اینکه نیرویی تعدیل نشود.

۱۱ -میتوان بر مبنای توافق میان کارفرما و کارمندان، پاداش‌های ماهیانه و فصلی را موقتاً ملغی و در عوض از تعدیل نیرو نیز صرف نظر کرد.

۱۲ -میتوان با شیفت بندی مدت فعالیت واحد‌های صنفی به دو بخش ۸ ساعته یا سه بخش ۶ ساعته حضور تمام کارمندان یا کارگران را تضمین کرد و همچنین زمینه فاصله گذاری اجتماعی را به شکلی مطلوبتر برای مراجعین فراهم آورد.

ایده‌های اختصاصی برای برخی از مشاغل: 
برای رستورانها:
۱ -اصول بهداشتی (حتی کوچکترین جزئیات) را کاملاً رعایت کنند. یک نفر را به عنوان مسئول بهداشت آشپزخانه تعیین کنند تا دائما بر رعایت نکات بهداشتی نظارت داشته باشد.

۲ -به منظور جلب اعتماد مشتریان، تصاویر زنده از محیط شپزخانه خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی منتشر کنند.

۳ -دلیوری را در مدت بحران کرونا رایگان کنند.

۴ -به همراه پک غذای خود یک جفت دستکش یا ماده ضدعفونی کننده به مشتریان هدیه دهند تا به آنها نشان دهند که به سلامتیشان اهمیت میدهند.

۵ -در صورت امکان غذا‌ها را به صورت نیم پخته (که نیازمند حرارت مجدد است) به مشتری تحویل داده و دلیل بهداشتی را را توضیح دهند. 

۶ -در هر صورت به مشتریان خود پیشنهاد کنند که غذا‌ها را قبل از مصرف مجدداً حرارت دهند.

برای باشگاه‌های ورزشی:
۱ -خدمات خود را با استفاده از اینترنت و از طریق کلیپ‌های آموزشی به مشتریان ارائه دهند و برنامه‌های تخصصی خود را برای آنها ارسال کنند.

۲ -وسایل ورزشی را به صورت ساعتی اجاره دهند و تحویل و بازپس گیری وسایل را خود بر عهده بگیرند.

-فضای کلی با شگاه را تبدیل به چند محدوده مستقل کنند و فضا را به طور انفرادی به متقاضیان اجاره دهند. در این صورت، الزم است اقدامات بهداشتی و ضدعفونی همه وسایل ورزشی پس از هر بار استفاده، به طور جدی تر اعمال شود.

برای آرایشگاهها:
۱ -تا جایی که ممکن است خدمات خود را با لباس محافظ در منزل مشتری و با استفاده از وسایل شخصی او ارائه دهند.

۲ -و سایل اصلاح خود را به مشتری اجاره دهند و در صورت نیاز از طریق گفتگوی تصویری به او آموزش دهند تا با کمک اعضای خانواده کار آرایش و پیرایش را انجام دهد.

۳ -برای پرهیز از تجمع در محل آرایشگاه، هر مشتری را فقط با تعیین وقت قبلی بپذیرند و تا جایی که ممکن است از وسایل شخصی خودش استفاده کنند. محیط و وسایل را برای هر مشتری کاملا ضدعفونیکنند.

۴ -آرایشگران حتماً از ماسک یا شیلد استفاده کنند.

۵ -با اطاع رسانی درباره رعایت تمام نکات بهداشتی، به مشتریان خود اطمینان خاطر بدهند.

برای آموزشگاهها:
۱ -کلاس‌ها را به صورت آنلاین برگزار کنند.

۲ -با توجه به احتمال اختلال اینترنت، مدت کلاس‌ها را کمی افزایش دهند.

۳ -با توجه به عدم حضور خدمات گیرندگان در آموزشگاه زبان، موسیقی و ... و کاهش هزینه‌های جاری مبلغ شهریه را کاهش دهند.

برای ارائه دهندگان خدمات خودرو:
۱ -خدمات خود را در محل مشتری ارائه کنند.

۲ -برای پرهیز از تجمع در محل تعمیرگاه، هر مشتری را فقط با تعیین وقت بپذیرند.

۳ -در صورت امکان با گفتگوی تصویری به م شتریان خود آموزش بدهند تا خودشان ایرادات جزئی خودرو را برطرف کنند.

۴ -تا جایی که ممکن است تحویل و بازپس دادن خودرو را خود بر عهده بگیرند.