دیدارنیوز – رسول شکوهی: امسال روز معلم متفاوتی را تجربه می‌کنیم. مدارس تعطیل هستند و آموزش از راه دور و مجازی چیزی است که این روز‌ها موضوع داغ خانواده‌ها و محافل گوناگون شده است. آموزش و پرورش بعد از دوره شیوع کرونا در کشور به سمت آموزش مجازی رفت و با اپلیکیشن شاد تلاش کرد که تعطیلی مدارس را جبران کند. هر چند که تا قبل از آن مدارس و خانواده‌ها هر کدام با یک شیوه منحصر به خود تلاش می‌کردند که آموزش تعطیل نشود.
برای مشاهده فیلم کامل این میز گرد به لینک زیر مراجعه کنید
هر ساله در این روز‌ها نام معلمان بیش از همیشه شنیده می‌شود و، اما این تقدیر و تشکر‌های ظاهری تمام می‌شود تا سال آینده اردیبهشت که باز هم به صورت ظاهری از معلمان تقدیر شود. همه در حرف و سخن از مقام معلم می‌گویند، ولی وقتی کار به اجرا و حوزه عمل می‌رسد تقریبا چیزی عاید معلمان نمی‌شود. شنیدن صحبت‌های معلمان و انتقال آن به جامعه و مسئولین یکی از معدود کارهایی است که هنوز از رسانه‌ها بر می‌آید.
محمد داوری و محمدرضا نیک نژاد از فعالین صنفی فرهنگیان هستند که همانطور که در کسوت معلمی خدمت می‌کنند دستی بر قلم دارند و رسانه‌ای هم محسوب می‌شوند. دیدار نیوز به مناسبت آغاز هفته معلم در میزگردی با این دو نفر به بازکاوی مهم‌ترین مسائل و مشکلات فرهنگیان در ایران پرداخته است.
در ابتدای گفتگو از آن‌ها درباره وضعیت این روز‌های آموزش و پرورش پرسیدم. نیک نژاد به این نکته اشاره داشت که با اینکه از کلاس و مدرسه و شیطنت‌های دانش آموزان خبری نیست، ولی زمان بیشتری را با استفاده از گوشی همراه و لپتاپ برای آموزش صرف می‌کنند. او تاکید کرد که همه در حال تجربه فضای جدید هستیم که باید در گذشته فکری برای آن می‌کردیم. او در این باره گفت: مثلا در شهر تهران پیش از دوره کرونا تعطیلی‌های آب و هوا و آلودگی و ... را داشتیم. همین امر ضرورت پرداختن به این جنس از آموزش را نشان می‌دهد و با این حال ما تقریبا غافل‌گیر شدیم. آموزش و پرورش امکان‌ها و نهادهای پژوهشی زیادی دارد و باید این امر پیش‌بینی می‌شد.
محمد داوری هم در این رابطه گفت: کرونا فرصتی شد برای ایجاد آموزش مجازی تا این حوزه به عنوان مکمل نقش آفرینی کند. هم تحقق بخش عدالت آموزشی باشد و هم از لحاظ کیفی آموزش را ارتقا بدهد.
در رابطه با اپلیکیشن شاد و انتقاداتی که به آن وارد است هر دو نفر به مانند باقی فرهنگیان نکات مهمی را گفتند. نیک نَژاد به این مساله پرداخت که در شرایطی که بسیاری از مدارس در حال طی کردن مسیر خود بودند و با توجه به امکانات و توانی که داشتند کار‌های خوب و موثری در این حوزه انجام دادند، اما به یک باره آموزش و پرورش با اعمال فشار اپلیکیشنی که در حال آزمون و خطا است را به مدارس تحمیل کردند. او در این باره گفت: در سند‌های بالادستی مانند سند تحول بنیادین بر مدرسه‌محوری خیلی تاکید می‌شود. شعار وزرای مختلف هم مدرسه‌محوری بوده است. ما به ضرورت در موقعیتی قرار گرفته‌ایم که مدرسه‌محوری دارد خودش را نشان می‌دهد و نسبتا هم خوب عمل می‌کرد. هر مدرسه با توجه به امکانات و نیرو و خلاقیت خود کار خود را پیش می‌برد. آموزش و پرورش به عنوان یک نهاد بالادستی می‌توانست در این حوزه نظارت کند و پیگیری‌های لازم را داشته باشد. به جای اینکه دستور بدهد و با اجبار نرم افزاری که در حال آزمون و خطا است را به همه تحمیل کند.
محمد داوری به سراغ این موضوع رفت که توسعه یافته‌ترین نظام‌های آموزشی هم آموزش مجازی را به عنوان مکمل آموزش حضوری است و نمی‌تواند جایگزین آن باشد. داوری درباره شاد نیز گفت: ما ۱۰۵ هزار مدرسه داریم، بگذارید ۱۰۵ هزار ایده جدید داشته باشیم. چرا برای همه یک نسخه واحد می‌گذارید. مدرسه محوری را پیاده کنید. از تجربه مدارس موفق برای تهیه این اپلیکیشن استفاده شده است؟ آزمون خطا آن هم در سطح ۱۰۵ هزار مدرسه؟! اجباری کردن این مساله هم تلخ است. اجباری کردن باقی مسائل مگر تجربه خوبی داشته که باز آن را تکرار کنیم؟
داوری چند توصیه مهم به آموزش و پرورش درباره شاد هم داشت: آموزش و پرورش باید جنبه‌های اقتصادی شبکه شاد را شفاف سازی کند. مزایای این شبکه باید بیاید در خدمت آموزش و پرورش و معلمان باشد. در بحث امنیتی هم باید شفاف‌سازی شود. این شبهه وجود دارد که اگر سیستم من به آن وصل شود آیا امنیت دارد یا نه و حریم خصوصی تامین می‌شود یا نه. در بحث فنی هم باید از نظرات همه استفاده شود تا شبهات مافیایی ایجاد نشود.
در بخش دیگر این گفتگو به سراغ این مساله رفتیم که چرا معلمان همیشه معترض هستند. برخی بر این باورند که وقتی معلمان ساعت مشخصی در مدرسه هستند و کار می‌کنند و سه ماه از سال بدون کار کردن حقوق دریافت می‌کنند چرا باید همیشه معترض باشند. محمدرضا نیک نژاد به این مساله اشاره کرد زمانی که معلمان برای تدریس می‌گذارند محدود به زمان حضور در مدرسه نیست و در زمان‌های دیگر مشغول طراحی آموزشی و طراحی سوال و تصحیح اوراق هستند. نیک نژاد در این باره گفت: هر حرفه‌ای یک ویژگی‌هایی دارد. معلمی با جان انسان‌ها سر و کار دارد. با روح و ذهن آن‌ها سر و کار دارد. نباید نگاه کارخانه‌ای به معلم داشت. سر و کار ما با چوب و سنگ نیست. با انسان سروکار داریم. این وضعیت در کل جهان هم همین است. معلمان اکثر سیستم‌های آموزشی توسعه یافته هم در وضعیت بسیار خوبی هستند. حقوق دریافتی آن‌ها هم ردیف با پزشکان و وکلا است.
داوری به سراغ این مساله رفت اگر معلمان معترض نباشند باید مورد پرسش قرار بگیرند. یا باید به سراغ این پرسش رفت که چرا معلمان کمی معترض هستند. داوری بر این باور است که هر کسی که دغدغه تعلیم و تربیت دارد باید نسبت به وضعیت معلمان معترض باشند.
داوری یک دسته‌بندی درباره مشکلات معلمان نیز ارائه کرد. او مشکلات معلمان را به یک سه ضلعی تشبیه کرد که اضلاع آن معرفت، معیشت و منزلت است. معرفت به این معنا که معلم توان آگاه‌سازی و به‌روز کردن و توانمندسازی خود را ندارد. در رابطه با معیشت هم که میزان دریافتی معلمان مشخص است. در رابطه با مقوله منزلت معلمان، داوری گفت: منزلت معلم امروز را با معلمان سال‌های گذشته مقایسه کنید خواهید دید که در چه شرایطی هستند. چون منزلت متاثر از وضعیت معیشتی و معرفتی است. معلم در چنین شرایطی جایگاه ارتباط گیری با کودک و نوجوان را هم از دست می‌دهد. این جایگاه یعنی اینکه معلم را هم دوست داشته باشند و هم قبول داشته باشند. اما در عمل این اتفاق نمی‌افتد. داوری همچنین در این باره گفت: اعتراض معلمان این است که «معلمی» در خطر افتاده است. صرفا اعتراضات معیشتی نیست.
داوری و نیک نژاد همچنین به ماجرای اخراج محمد حبیبی از فعالین صنفی فرهنگیان که در حال حاضر در زندان است اشاره داشتند. هر دو بر این نکته تاکید کردند که حرف‌هایی که امثال محمد حبیبی مطرح می‌کنند انتقادات خوب و بجایی است و به جای آن که آن‌ها را زندانی و بیکار کنند باید از آن‌ها حمایت کنند و از تنها نهادی که حامی او است نباید اخراج شود.
گفت و گوی دیدارنیوز با محمد داوری و محمدرضا نیک نژاد بخش‌های مختلف دیگری داشت که در ادامه هفته معلم به صورت کامل منتشر خواهد شد. همچنین فیلم کامل آن نیز در ادامه منتشر می‌شود.
