ویژگی‌های یک گزارشگر ورزشی از نگاه مسعود اسکویی

 

دیدارنیوز – احمد طبعی: برخی صدا‌ها را اگر در هر جایی بشنوید متوجه خواهید شد که این صدا برای چه کسی است و بعضا می‌توان گفت که موضوع بحث چیست. برای آن‌هایی که اهل رادیو گوش دادن باشند و مخصوصا رادیو ورزش را دنبال می‌کنند صدای مسعود اسکویی برای آن‌ها یک نماد است. شاید اغراق آمیز باشد، ولی رادیو ورزش بدون صدای مسعود اسکویی قابل تصور نیست.

شاید برای مخاطبان دیدارنیوز هم جالب باشد که فردی که بار‌ها صدای او را در گزارش‌های ورزشی شنیده‌اند را ببینند و پای صحبت‌های او بنشینند. اسکویی از چهره‌های با سابقه رادیو و تلویزیون است که بیش از ۵۰ سال مشغول فعالیت است. او متولد ۱۳۱۸ است و از سال ۴۵ وارد تلویزیون ملی شده است. ابتدا در بخش خبر و بعد‌ها به خاطر علائقی که داشته جذب بخش ورزشی شده است. در سال ۶۷ به رادیو آمده و از جمله چهره‌های محوری در رادیو ورزش است.

اسکویی در گفتگو با دیدارنیوز به سراغ تجربیات خود رفته در اوج فروتنی از خاطرات خود با استادانش نظیر مرحوم بهمنش خاطراتی گفته است. او بر توانایی گزارشگر و لزوم آموزش به آن‌ها تاکید دارد و در بخش‌های مختلف این گفتگو نکات مهمی را برای علاقه‌مندان به این عرصه ارائه می‌کند.
 

در سال ۱۳۴۵ تلویزیون ملی ایران در حال استخدام عوامل خود در قسمت‌های مختلف بود. البته آن زمان هنوز به طور کامل افتتاح نشده بود و در فروردین سال ۱۳۴۶ رسماً افتتاح و شروع به کار کرد. اما قبل از آن در روز‌های جمعه سه ساعت به صورت آزمایشی اجرا داشتند که نیم ساعت آن خبر بود. خبر هم آقای مرحوم گرگین که خدا ایشان را رحمت کند، گوینده پلاتو و دو آقا و خانم هم گوینده فیلم‌های خبری بودند که بر اساس صدا‌های ما آن‌ها را می‌دادند که حدود ۳۰ فیلم سی ثانیه‌ای و اینتری بود و فیلم‌هایی که سیاسی و مربوط به وزرا و دید و بازدید بود را به یک گوینده مرد می‌دادند. فیلم‌های مد و از این قبیل را به خانم‌ها می‌دادند. فیلم‌های جنگی و ورزشی را هم به من می‌دادند. وقتی که می‌خواستند این برنامه را راه‌اندازی کنند، یک گوینده می‌خواستند که حدوداً ۳۰۰ نفر شرکت کننده داشت و از بین آن‌ها من قبول شدم.

در بخش شفاهی دو نفر بودیم که قبول شدیم. وقتی به پشت دوربین تلویزیون رفتیم و گویندگی کردیم، فقط من قبول شدم.

بله. از خبر سیاسی. ضمن اینکه من فیلم‌های جنگی را می‌خواندم، چون آن زمان جنگ ویتنام بود، فیلم‌های جنگی زیاد بود و همچنین فیلم‌های ورزشی را می‌خواندم و بر اساس صدا تقسیم می‌شدیم. آن زمان هنوز گروه‌ها تقسیم نشده بود که مثلا گروه ورزشی و گروه سیاسی باشد.

به دلیل اینکه من ورزشکار بودم و رشته‌ام نیز والیبال بود و در دبیرستان البرز درس خوانده‌ام و به دلیل اینکه در آنجا امکانات ورزشی زیادی داشت، بنابراین در همه رشته‌ها فعالیت کردم. اما رشته اصلی من والیبال بود. آن زمان هم اینطور نبود که برای مثال استعداد را ببینند و آن را تربیت کنند و آن را نگه دارند. ما همه شاخه‌ها را امتحان می‌کردیم. من رشته والیبال را دوست داشتم. اما به طور تخصصی به دنبال آن نرفتم که در آن رشته پیشرفت کنم.

از سال ۱۳۵۰ و بعد از ۵ سال که تاسیس تلویزیون گذشت. زیرا ما آن زمان می‌بایست ۱۳ ماه خارج از تهران سپری کنیم؛ بنابراین من را به تلویزیون شیراز فرستادند و در آنجا گوینده خبر سیاسی بودم و ۱۳ ماه به سه سال تبدیل شد. بعد از سه سال به تهران برگشته و به طور مستقیم وارد بخش ورزش شدم. در اولین گزارش خود با آقای بهمنش که خدا ایشان را رحمت کند، به کویت برای گزارش بازی پرسپولیس که در آنجا سه بازی داشت، رفتیم. به طور متوالی آقای بهمنش یک ربع و من ۵ دقیقه گزارش می‌کردم.

بله. بعد از آن به تدریج تعداد همکاران در گروه ورزش زیاد شد و بعد از آن تخصصی شد. آقای بهمنش، چون خودشان مسئول ورزش رادیو بودند، کشتی‌ها را گزارش می‌کردند، کشتی‌ها را چند نفر دیگر و والیبال‌ها را من گزارش می‌کردم. بعد‌ها آقای اینالو که خود والیبالیست بود، والیبال‌ها را گزارش می‌کرد. عده‌ای هم بازی‌های بسکتبال را گزارش می‌کردند. اما به دلیل اینکه این گروه ورزش تازه تاسیس شده بود، ما همه ورزش‌ها را گزارش کرده بودیم. من اولین گزارشگر تنیس، سوارکاری، اتومبیل‌رانی و اسکی در ایران هستم. یعنی ما همه این‌ها را مجبور بودیم که گزارش کنیم؛ بنابراین همه این‌ها را باید یاد می‌گرفتیم. برای مثال تیم اسکی نمایشی آمده بود و من با آن‌ها می‌رفتم و گزارش می‌کردم. این بود که به تدریج تعداد افراد زیاد شد و گروه‌ها تخصصی شدند. برای مثال در باز‌های آسیایی ۱۳۵۳، من بازی‌های تنیس را گزارش می‌کردم.

در حال حاضر والیبال. من فوتبال هم گزارش کرده‌ام. ولی حقیقت این است که شماره‌های دور را درست نمی‌بینم و می‌ترسم که اشتباه کنم. به همین خاطر چندین سال است که فوتبال را گزارش نمی‌کنم.

من هم، چون واقعا دیدم که دیگر توانایی این کار را ندارم. زیرا مردم از من و جنابعالی دیگر توقع ندارند که اشتباه کنیم و نمی‌توانند بپذیرند که برای مثال آقای طبعی با این سابقه‌ای که دارد، در حال انجام اشتباهی است. زمانی ما با سه دوربین فوتبال را برای مردم پخش می‌کردیم. اما حالا حدود ۲۰ تا دوربین در کنار زمین وجود دارد و کار خیلی سخت است. در زمانی که برای مثال هنوز تلویزیون افتتاح نشده بود و فوتبال را در رادیو گزارش می‌کرد، کسی متوجه اشتباهات نمی‌شد. ولی حالا کوچک‌ترین مسائل را نیز می‌بینند. به همین دلیل است که فوتبالیست‌ها در داخل زمین، هنگام صحبت کردن جلوی دهان خود را می‌گیرند. زیرا در کنار زمین میکروفون و دوربین هست و ممکن است صحبت‌هایی که می‌کنند، مشخص شود. در حال حاضر کار بسیار سخت‌تر است. اما آن مسئله‌ای که راجع به تفاوت آن زمان با حالا فرمودید، تفاوت در آموزش‌هایی است که ما دیده‌ایم.

 

من تا سال ۱۳۶۰ در تلویزیون بودم. چند سالی بین آن وفقه افتاد و سال ۱۳۶۷ به رادیو خدمت شما آمدم.

من آن موقع با رادیو ایران شروع کردم و یک برنامه بود که در عصر جمعه پخش می‌شد و در کنار آقای مهران دوستی نشستم و برنامه ورزشی را اجرا کردم. بعد از آن به رادیو تهران رفتم و از سال هفتم تیرماه ۷۸ که رادیو ورزش افتتاح شد و بنده جزء بنیان‌گذاران این شبکه بودم. در واقع ۵ نفر بودیم که این شبکه راه اندازی شد.

بله. آقای شیشه‌گران که جا دارد خیلی از ایشان تشکر کنم و خیلی به بازگشت من به صدا و سیما کمک کردند. من هیچ گاه محبت آقای احمد شیشه‌گران و آقای جولایی را فراموش نخواهم کرد. زیرا آقای جولایی هم بسیار به من کمک کردند. بعد از مدتی که من آمده بودم، با اینکه از نفرات اولی بودم که به رادیو و تلویزیون آمدم، اما باز هم یک حالت غریبه داشتم و خود جنابعالی و آقای لشکری هم خیلی به من کمک کردید.

من محبت‌های شما، آقای شیشه‌گران و جولایی را هیچگاه فراموش نمی‌کنم. من هنگامی که آمدم خیلی‌ها را نمی‌شناختم و افراد جدیدی بودند و شما با یک روی باز مرا پذیرفتید که سبب دلگرمی من شده بود.

 

بله گفته‌اند. آقای طبعی خود شما استاد هستید و این مسئله را کاملاً می‌دانید. صدا را باید حفظ کرد. خیلی از همکاران ما مانند سرکار خانم نشیبا و سرکار خانم پاک نشان و جناب آقای بهروز رضوی صدای جوانی دارند. همه صدا‌ها را حفظ کردیم عشق و علاقه به کار مهم است. شما یکی از کسانی هستید که چقدر به کارتان علاقه داشتید. بدون تعارف باید بگوییم که در این کار پولی نیست. یعنی اگر هر کدام از ما در شغل دیگری وارد می‌شدیم، ممکن بود تا حالا چند تا مغازه هم داشته باشیم. اما عشق و علاقه به این کار خیلی مهم است و ما هیچ کدام به فکر پول نبودیم. من تا آنجا که تلاش کرده‌ام، صدایم را حفظ کرده‌ام. به هر حال خداوند به هر کسی یک نعمتی می‌دهد و به من هم این صدا را داده است و در نهایت هم سپاسگزار خداوند هستم و هم اینکه صدایم را حفظ کرده‌ام.

بالاخره یک سری مسائل است که در این زمینه وجود دارد و شاید من هم از آن اطلاع زیادی نداشته باشم.

 

خیر.

ممکن است که یک مقدار در تغییر صدا اثر گذار باشد. اما در طولانی مدت صدا را از بین می‌برد. زیرا اثر بدی بر روی حنجره و تار‌های صوتی می‌گذارد و آن‌ها را خراب می‌کند. ممکن است در بار اول صدا خیلی خش دار و خوب بشود. اما در طولانی مدت تار‌های صوتی و دندان‌ها را از بین می‌برد. شما می‌دانید که یکی از مسائل مهم دندان‌ها هستند. زیرا ماهیچه‌های زبان و فک باید در اختیار خود گوینده باشد. گوینده نمی‌تواند هر چیزی که خواست بگوید. کسی که سین و شین و یا برخی الفاظ و حروف را نتواند درست ادا کند، اصلا نمی‌تواند گوینده شود و این چیزی است که خیلی به آن باید توجه داشت.

ما خیلی سختی کشیدیم. من در حین کار سه سال کلاس‌های مختلف شامل کلاس ادبیات فارسی، زبان انگلیسی، زبان فرانسه و کلاس گزارشگری و گویندگی با اساتیدی که از خارج از کشور آمده بودند را گذارنده‌ام. به ما خیلی سخت می‌گرفتند. یعنی اگر ما یک تپق می‌زدیم، به ما می‌گفتند مگر می‌شود که گوینده تپق بزند. در حالی که تپق مختص گوینده است. شما در حالت عادی که هم که صحبت می‌کنید، ممکن است تپق بزنید. اما آن زمان همه طوری به این مسئله نگاه می‌کردند که گویا گناه بزرگی کرده‌ایم. همچنین حین کار در کلاس‌ها یکی از سخت گیری‌ها نسبت به ما این بود که اشتباه و غلط خواندن برای ما قابل قبول نبود و اگر این طور می‌شد، ما از نظر مالی جریمه می‌شدیم. اگر لغت فارسی را اشتباه می‌خواندیم ۱۰ تومان و برای لغت خارجی ۵ تومان جریمه می‌شدیم و این جریمه‌ها ممکن است الان بی ارزش باشد. اما وقتی من آن زمان ۱۵۰۰ تومان ماهیانه حقوق می‌گرفتم، ۵ یا ۱۰ تومان خیلی برای ما ارزش داشت.

بله. مسئله دیگر این بود که در آن زمان، همه ما باید مدرک لیسانس را داشته باشیم. من بعد از اینکه امتحان دادم و قبول شدم، رئیس تلویزیون از مدرک من سوال کردند که من گفتم دیپلم دارم. ایشان گفتند که لیسان خود را بگیرید.

من لیسانسم را سه سال و نیمه گرفتم. مسئله مهم دیگر اینکه به همان سه سال بسنده نکردند و بعد از آن هر کدام از ما را بر اساس کاری که انجام می‌دهیم، به خارج از کشور فرستادند و من را به کشور آلمان فرستادند و من در تلویزیون آلمان دوره تهیه کنندگی برنامه ورزشی را دیدم و در شهر انستیتو گوته لونه بورگ در نزدیکی هامبورگ، به مدت ۶ ماه با آقای محمد بزرگ نیا که از کارگردانان کشتی آنجلیکا است، زبان آلمانی را خواندیم و بعد به مدت یک سال، دوره تعلیمات تهیه کنندگی برنامه‌های ورزشی را دیدم. این طور نبود که مستقیماً مرا پشت میکروفن ببرند و بگویند شروع به گویندگی کنید. بلکه خیلی سختی کشیدم. یک استاد از انگلستان و یکی از زلاندنو آورند تا به ما گزارشگری یاد دهند. گزارشگری کار خیلی سختی است و گزارشگری ورزشی تنها این نیست که شما به کنار زمین بروید و ورزش‌های مختلف را گزارش کنید.

نه اصلا. دقیقا خیلی هم خوب بود. من تا الان که بالای ۵۰ سال است که کار می‌کنم، اگر لغتی را نمی‌دانم، چون به من یاد داده‌اند برای مثال از آقای طبعی می‌پرسم و به این مسئله کاری ندارم که چقدر سابقه کاری دارد و می‌دانم که آقای طبعی این رشته را از من بهتر می‌داند. زیرا اگر من از آقای طبعی پرسیدم، تنها آقای طبعی می‌داند که من نمی‌دانم. اما اگر پشت دوربین یا میکروفن اشتباه بخوانم، میلیون‌ها نفر می‌فهمند که من نمی‌دانم. یک مسئله دیگر که من همیشه سر کلاس برای دوستان جوانم عنوان می‌کنم این است که علاوه بر این که اگر چیزی را نمی‌دانستید، سوال کنید و من خودم با این سابقه هنوز این کار را انجام می‌دهم، هر چیزی را که به دست شما دادند یک بار از روی آن بخوانید. الان من و شما در حال صحبت هستیم و تصویر ما در حال پخش است. فرض کنید یک برگه به دست ما می‌دهند در حالی که همه در حال مشاهده هستند. به قول استاد ما آقای پیمانی که خدا ایشان را رحمت کند، ما باید یک بار از روی آن بخوانیم و بعد برای ببینده بخوانیم.

من یک خاطره دارم. بعد از مدتی که تلویزیون راه‌اندازی شد، بین ساعت ۶ تا ۸ صبح برنامه گذاشتند. راس ساعت ۷ صبح هم خبر بود و ما باید خبر می‌خواندیم. یک روز من و روز‌های دیگر هفته آقایان دیگر می‌آمدند. اواخر خبر‌ها که می‌شد، چون نمی‌رسیدیم که خبر‌ها را قبلش به ما بدهند، خبر‌ها را پنهانی به ما می‌دادند. یک روز حرف استادم را گوش نکردم اتفاق خنده‌داری افتاد. خبر را که به من دادند و بدون اینکه یک بار از آن برای خودم بخوانم، شروع به خواندن آن برای مخاطبان کردم. در این خبر نوشته بود که به چند خبر گوناگون توجه کنید. امروز جوانی در ایتالیا با اتومبیل تصادف کرد و یک ... قطع شد. من با خود گفتم حال اگر کسی با اتومبیل تصادف کند معمولاً پایش بیشتر در معرض خطر است و بنابراین گفتم یک پایش قطع شد. در جمله بعد از آن نوشته بود و پلیس بعد از ۵ ساعت گوشش را پیدا کرد. اما من پا خوانده بودم و معمولاً ۵ ساعت به دنبال پا نمی‌گردند. ولی آن خبر را به گونه‌ای جمع کردم. اما همه متوجه شده بودند که من آن خبر واقعی را نخوانده‌ام و ۱۰ تومان جریمه شدم. منظور من این است که گاهی اوقات تغییر کلمات مانند خواندن شده است به جای نشده است، خیلی وضعیت بدی را ایجاد می‌کند. اگر کمی دوستان جوانمان به این مسئله فکر کنند و به آن توجه داشته باشند که هر چه نمی‌دانند پرسند و هر چیزی که به دست آن‌ها آمد یک بار از روی آن بخوانند، فکر می‌کنم که موفق باشند.

 

اگر دوره‌هایی را بگذرانند، اجرا‌های بهتری خواهند داشت. مسئله مهمی که امروز اپیدمی شده و متاسفانه همه به فوتبال گرایش پیدا کرده‌اند و همه می‌خواهند گزارشگر فوتبال شوند. در حالی که الان ما ۵۱ فدراسیون داریم. برخی از فدراسیون‌های ما آنچنان کارایی و توانایی ندارند. اما ما ورزش‌های خیلی زیادی مانند کشتی، بسکتبال، والیبال، هندبال، کبدی، دو و میدانی، شنا، تنیس و انواع ورزش‌های رزمی را داریم که خیلی هم گسترده هستند. انتقادی که من از گزارشگران دارم این است که قبل از گزارش ورزش‌ها، حتما در مورد آن رشته مطالعه کنید. مثلاً در بازی تنیس باید بدانید دو خط طولی چیست. خب همه نمی‌دانند که چیست. ولی اگر بپرسد می‌فهمد که اولی یک نفره است و خط دوم دو نفره می‌شود یا برای مثال سرویس‌ها را چگونه باید بزنند و شمارش تنیس چگونه است. شما می‌دانید شمارش تنیس از طرف کسی است که سرویس را می‌زند. وقتی من سرویس را می‌زنم، اگر طرف مقابل اگر امتیاز را بگیرد، ۱۵ می‌شود. داور نمی‌گوید ۱۵- صفر، بلکه می‌گوید صفر-۱۵ یا هیچ-پانزده و امتیاز را از طرف شخصی که سرویس را می‌زند، می‌شمارند. من باید این را بلد باشم تا گزارش کنم. اگر ندانم اشتباه می‌گویم. امروز هم مثل قدیم نیست که بگوییم مردم با ورزش آشنایی ندارند. بلکه همه نوع ورزش‌ها را می‌دانند و تمام زوایای ورزش‌ها و خطا‌ها را را می‌شناسند. دیگر این طور نیست که بگوییم در هیچ خانه‌ای رادیو هم نبوده است. اما همه تلویزیون و موبایل دارند و همه کوچک‌ترین اتفاقی را می‌بینند.

راحت‌ترین کار این است که وقتی به سالن یا زمین وارد می‌شوند، از فدراسیون مربوطه شخصی که وارد است در کنار او بنشیند و ضمن گزارش از سوال در مورد اتفاقی که نمی‌داند، سوال کند.

یک گزارشگر به هیچ وجه نباید کاری کند که شنونده و یا ببینده آن متوجه شود که طرفدار کدام تیم است. البته این مسئله شامل تیم ملی نمی‌شود. زمانی که تیم ملی با تیم دیگری مثل پرتغال یا اسپانیا و یا ژاپن و هر کشور دیگر مسابقه می‌دهد، هر جانبداری که می‌توانیم باید از تیم ملی انجام دهیم و وظیفه گزارشگر است که این کار را انجام دهد. اما وقتی دو تیم داخلی مسابقه دارند، بالاخره هر کسی به تیمی تمایلی دارد، اما من به عنوان گزارشگر باید طوری گزارش کنم که بینند یا شنونده اصلاً نباید حس کند من در حال جانبداری از تیم خاصی هستم. متاسفانه الان بعضی از گزاشگران در شهر‌های دیگر ما اصلاً نمی‌توانند جلوی خودشان را بگیرند و طوری گزارش و جانبداری می‌کنند که خیلی بد است. زیرا شما وقتی گزارشگر تیمی در شهری هستید، تنها برای آن شهر گزارش نمی‌کنید و برای کشور گزارش می‌کنید و تصویر در حال پخش برای کل کشور است و نباید جانبداری کنید. شما باید گزارش را منصفانه انجام دهید. گاهی گزارشگران ایراد هم می‌گیرند و در کار داور دخالت هم می‌کنند. در حالی که نباید این کار انجام دهند. زیرا کارشناسان داوری و فوتبالی و ورزشی هستند که با یکدیگر صحبت می‌کنند و کارشناسی انجام می‌دهند. آن زمان است که خیلی بد می‌شود.

من فکر می‌کنم این هنر گزارشگر است. یعنی باید خیلی از کنار این مسئله هنرمندانه عبور کند. وقتی از من درخواست می‌کنند که خاطرات ورزشی‌ام را بگویم، می‌گویم که ما همیشه شاهد اشک‌ها و لبخند‌ها هستیم و هنگامی که تیم‌های ما در خارج از کشور، المپیک‌ها، بازی‌های آسیایی و مسابقات بین المللی برنده می‌شوند، خوشحال می‌شویم و با ورزشکاران و مردم شادی می‌کنیم و خدایی نکرده اگر بازنده شوند، ما هم متاثر می‌شویم. اما دو تیمی که در داخل کشور با یکدیگر بازی می‌کنند، متعلق به همین کشور هستند. من به عنوان گزارشگر نباید کاری کنم که به تیمی که تمایل دارم، در گزارشم اثر گذار باشد و این اشتباه ان گزارشگر است. یک گزارشگر خوب که در حد اعلا گزارش می‌کند، با توجه به هر تمایلی که به هر تیم دارد، به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد که مخاطب متوجه شود که طرفدار کدام تیم است.

این بزرگترین اشتباه است. من همیشه می‌پرسم که چرا به شما می‌گویند گوینده. همه صدایشان خوب است. برای مثال شما با اعضای خانواده‌تان صحبت می‌کنید، از صدایش ناراحت می‌شوید؟ تفاوتی که من گوینده با خانواده خود دارم، برتری صدای من است. من چرا باید این صدا را تغییر داده و مانند یکی دیگر صحبت کنم. به من می‌گویند گوینده. شما فرض کنید من از آقای بهمنش تقلید کنم. همانند حرفی استاد من به من گفت، چرا من خودم اسکویی اول نشوم. سعی کنید خودتان باشید. چرا شما وقتی رادیو را روشن می‌کنید، اگر صدای گوینده را نشناسید، متوجه نشوید که کدام رادیو است.

هیچ کس بهتر از خود شخص متوجه نمی‌شود که صدایش خوب یا بد است. من اصلا با دیگران کار ندارم و در مقایسه با خودش می‌گویم. من ۱۴ الی ۱۵ ساله بودم که حس کردم صدای خوبی دارم و از همان موقع عاشق گویندگی شدم. در مدرسه همه از انشا فرار می‌کنند. اما من به دلیل علاقه به گویندگی انشا‌ها را می‌خواندم.

این اشتباه است و اصلاً موفق نمی‌شوند. من به طور جدی می‌گویم که این افراد ممکن است مدتی بیایند و گویندگی هم بکنند، اما امکان ندارد که موفق شوند.

دقیقاً به یاد دارم. هم تفاوت صدا است و هم اینکه آن گزارشی را که دلشان می‌خواهد، می‌شنوند. یعنی گزارش بدون قضاوت و جانبداری. وگرنه دلیلی ندارد که مخاطب با صدای رادیو فوتبال تماشا کند. ۳۰ درصد تلویزیون گوش است و بقیه آن دید است. اما رادیو همه گوش کردن است و وقتی یک نفر صدای تلویزیون را می‌بندد و از رادیو گوش می‌کند، زیرا مشاهده می‌کند که آن ۳۰ درصد بر آن ۷۰ درصد غالب آمده است.

من در روزنامه‌ها و نشریات کار کرده‌ام. در روزنامه‌ها مطلب می‌نوشتم و مسئولیت صفحه ورزشی روزنامه را داشته‌ام و سال‌ها قلم می‌زدم.

اسکویی: من بسیار تشکر می‌کنم که من را قابل دانسته و دعوت کردید و من را سالیان پیش در حدود ۵۳ سال گذشته بردید. اجازه بفرمایید که خدمت جوانمان یک مسئله را بگویم. واقعاً اگر تمایل به گویندگی دارید و احساس می‌کنید که صدای خوبی دارید، اول مطالعه کنید و دوم اینکه بر روی صدای خود کار کنید و آموزش ببینید و هیچ وقت از پرسیدن خجالت نکشید و همیشه از کسانی که پیشکسوت شما هستند، سوال کنید و هیچ ایرادی ندارد. اما اگر غلط خواندید، تپق زدید و اشتباه کردید، آن موقع خیلی بد است. امروز با ۵۰ سال پیش که ما فعالیت می‌کردیم، خیلی فرق کرده است. امروز مردم کوچک‌ترین مسئله را می‌دانند. امروز کار من سخت‌تر است که مطلبی را بخوانم و اشتباه بخوانم. مثلاً بگویم که پله با دست یک گل به انگلیس زد. بعد یک بچه ۵-۶ ساله بگویند اسکویی آن فرد پله نبود بلکه مارادونا بود.