راه‌های تشخیص و درمان اختلال بایپولاریتى یا دوقطبى

دیدارنیوز ـ بسيارى از افراد، گاهی به دوقطبى بودن خود شك مي‌كنند مخصوصاً كه اين بيمارى به نوعى مرتبط با افسردگى است. حتى بسيارى از افراد مشهور در زمينه‌هاى هنرى، سياست و غيره نيز از اين اختلال رنج مي‌برند. در حقيقت شروع و پايه اين اختلال از افسردگى شديد است كه فرد احساس مي‌كند گاهی بسيار فعال و سرزنده و شاد است و در مواقع ديگر كاملا افسرده و نااميد.

اغلب شادى كه فرد در زمان خوب يا دوران مثبت خود تجربه مي‌كند مانند ايستادن نزدیكی یک دره قلمداد مي‌شود و فرد احساس مي‌كند هر لحظه به ته دره كه اعماق تاريكى و افكار منفى است، مي‌افتد. حس شادى كه اين افراد تجربه مي‌كنند گاهی با رفتارهاى ناهنجار نيز بروز مي‌كند و معمولا حركات نامعقول از فرد ديده مي‌شود كه اعتماد به نفس زياد و كاذب باعثش مي‌شود.

حس غم هم به قدرى مي‌تواند عميق باشد كه منجر به اتفاقات خطرناكى مانند خودكشى، مصرف مواد مخدر و غيره شود.

در هر صورت شناخت اين بيمارى مي‌تواند بسيار حائز اهميت باشد تا به خود و نزديكان يا حتى افرادى که در جامعه از اين بيمارى رنج مي‌برند كمك كنيم. در ادامه چند راه تشخيص اين بيمارى و درمانش را معرفى مي‌كنيم.

تشخيص

براى تشخيص وجود اين بيمارى بايد مراحل زیر را بررسى كنيد:

ـ معاينه بدنى: معاينات فيزيكى و انجام آزمايش‌هاى متعدد جزو پايه‌ترين روش‌ها براى شناخت وجود و با عدم وجود علائم مرتبط با اين اختلال به شمار مي‌روند.

ـ ارزيابى روانپزشكى: پس از انجام آزمايش‌هاى مرحله قبل، ممكن است در صورت مشكوك بودن نتايج، پزشك معالجتان شما را به روانپزشك يا روانشناس ارجاع دهد تا افكار، احساسات و الگوهاى رفتاريتان را بسنجد. همچنين معمولاً روانپزشكان از شما مي‌خواهند سنجشنامه‌اى با مضمون خودشناسى پر كنيد و از افراد نزديك در خانواده نيز راجع به الگوی رفتاريتان پرس و جو خواهند كرد.

ـ نمودار حالات: معمولاًً از شما خواسته مي‌‍شود تا حالات روزانه و ساعات خواب و فعاليت روزانه خود را در دفترى يادداشت كنيد تا پزشكتان، نظر دقيق‌ترى بتواند ارائه دهد.

معيار هاى اختلال دوقطبى

معيار هاى مشخصى در سرتاسر جهان براى تشخيص اين بيمارى وجود دارند كه پزشك با سنجيدن و مقايسه شما و معيارها مي‌تواند در نهايت نظر خود را راجع به سلامت و يا بيمار بودنتان ارائه دهد.

همانطور كه ديديد تمامى راه‌هاى تشخيص اين بيمارى توسط افراد خبره و كادر مجرب بايد انجام شود. يكى از اشتباهات رايج مردم، كوچك شمردن اين بيمارى و بسنده كردن به كمك هاى خانگى است. بهتر است بدانيد اين بيمارى اصلاً مانند افسردگى نيست كه با سعى در ايجاد محيط شاد، انتظار درمان شدن فرد را داشته باشيم و همواره بايد به ياد داشته باشيم كه اين اختلال هم براى فرد بيمار و هم براى اطرافيانش مي تواند خطرات جدى داشته باشد.

درمان

اين اختلال از بيمارى‌هاى دائم العمر به شمار مي‌رود بنابراين معمولاً بلافاصله بعد از تشخيص، داروهايى در اختيار فرد قرار مي گيرد كه شامل:

ـ تثبيت‌كننده حالات: براى كنترل حالات جنون و هيپومنيك، فرد به تثبيت كننده خلق و خوى نياز پيدا مي‌كند كه مصرف داروهايى از قبیل لیتیوم، اسید والپروئیک، سدیم دی آلپروکس، کاربامازپین و لاموتریژین توصيه مي‌شود. همچنين اگر علائم افسردگی یا شیدایی به رغم درمان با سایر داروها همچنان ادامه داشته باشد، افزودن داروی ضد روان سایشی مانند اولانزاپین، ریزپریدون، لورازیدون یا آسناپین ممکن است کمک کند. پزشک شما ممکن است برخی از این داروها را به تنهایی یا همراه با یک تثبیت کننده خلقی، تجویز کند.

ـ داروهای ضد افسردگی: پزشک شما ممکن است یک داروی ضد افسردگی را برای کمک به مدیریت افسردگی اضافه کند. از آنجا که یک داروی ضد افسردگی، گاهی اوقات می‌تواند خود به حالات جنون فرد اضافه كند، معمولاً همراه با یک تثبیت کننده خلقی یا ضد روان پریشى تجویز می‌شود.

ـ داروهای ضد اضطراب: بنزودیازپین ها ممکن است در اضطراب و بهبود خواب کمک کنند، اما معمولاً به صورت کوتاه مدت استفاده می‌شوند.

همانطور كه گفته شد اين بيمارى، مادام العمر فرد را درگير خود مي‌كند پس بايد به درمان خود و ادامه آن پايبند باشيد. افرادی که از ادامه درمان پرهيز مي‌كنند، در معرض خطر عود مجدد علائم یا تغییر جزئی خلقی قرار دارند كه در نهايت به شیدایی تمام عیار یا افسردگی حاد تبدیل می‌شود.

بايد بدانيد كه مصرف مشروبات الكلى و مواد مخدر از علائم بروز مجدد و گاهی شديدتر اين اختلال به شمار مي‌رود. در ادامه اگر هيچكدام از اين روش ها در روند درمان موثر واقع نشد فرد را موقتا بسترى مي‌كنند تا درمان، نتيجه بهترى بدهد.

همانطور كه اشاره شد اين بيمارى واقعا خطرناك است و مي‌تواند براى خود و اطرافیان بيمار، مشكلات متعددی ايجاد كند پس بهتر است در شناخت و آگاهى از بيمارى‌هاى روحى خود با ديد باز عمل كنيم؛ نه اينكه آن را نپذیریم.

در اختلالات روحى هميشه قبول كردن و اقرار به بيمارى، مهم‌ترين فاكتور به شمار مي‌رود چرا كه شما مي‌توانيد پس از آگاهى از شرايطتتان، كاملاً آگاهانه و با چشمان باز به جنگ بیماری برويد.

منبع: mayoclinic

ترجمه: صدف بهرامی‌راد