اروپا تا زمان انتخابات آمریکا خروج از برجام را رسما اعلام نخواهد کرد

دیدارنیوز ـ ایران در واکنش به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و عدم توانایی اروپایی‌ها در برآورده کردن تعهدات خود در این توافق‌نامه بین‌المللی تا به امروز سه گام مرتبط با کاهش تعهدات برجامی برداشته شده و به انتها رسیده است و روز سه شنبه ۱۴ آبان ماه آخرین روز گام سوم بود که با استناد به سخنان حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان، گام چهارم نیز برداشته شد.

حسن روحانی در بخشی از سخنرانی خود در مراسم افتتاح رسمی کارخانه نوآوری آزادی با اعلام آغاز گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران و با اشاره به اقدامات ایران برای کاهش تعهدات برجامی خود اظهار کرد: من امروز به سازمان انرژی اتمی می‌گویم که از فردا(چهارشنبه) گام چهارم کاهش تعهدات برجامی را بردارد.

وی ادامه داد: طبق برجام ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در فردو داریم که قرار بود آن‌ها بچرخند، اما به آن‌ها گاز تزریق نکنیم، اما از فردا گازدهی را در فردو آغاز می‌کنیم. ما حساسیت‌های طرف مقابل را می‌دانیم و همچنین می‌دانیم که ممکن است آن‌ها سروصدا کنند، اما هر وقت آن‌ها به تعهدات خود عمل کردند این گام ما قابل بازگشت خواهد بود.

مسئله مهم و نامشخص در این رابطه، واکنش اروپایی‌ها به این تصمیم مسئولان کشورمان است که تا به اینجای کار و با برداشتن سه گام توسط ایران، آنان تنها به توصیه و سفارش اکتفا کرده‌اند و بر روندشان تغییری به وجود نیاورده‌اند و به نظر نمی‌رسد که از این پس هم شیوه آن‌ها با تحول جدی همراه شود.

عبدالرضا فرجی‌راد استاد ژئوپلیتیک دانشگاه و سفیر سابق ایران در مجارستان و نروژ در رابطه با اقدام احتمالی اروپایی‌ها در مقابل این تصمیم ایران در گفتگو با دیدارنیوز گفت: اروپایی‌ها اخیرا اعلام کردند ایران باید به تمام موارد برجام متعهد باشد و اگر غیر از این رفتار کند، آن‌ها همراهی نخواهند کرد.

وی در ادامه اضافه کرد: با توجه به اینکه ایران گام چهارم کاهش تعهدات توافق هسته‌ای (برجام) را برداشته است، بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که برجام در حال رسیدن به نقطه صفر است، البته احتمالا چند گام دیگر هم وجود خواهد داشت، اما اروپایی‌ها امید خود را از دست خواهند داد و ایرانی‌ها هم به همین شکل، با توجه به فشار آمریکایی‌ها و عدم تعهدی که طرف‌های مقابل از خود نشان می‌دهند و با در نظر گرفتن کاهش میزان تعهدات، ظاهرا در حال از دست دادن امید خود هستند.

این استاد ژئوپلیتیک در این رابطه یادآور شد: بررسی شرایط فوق این احتمال را به وجود می‌آورد که روابط سیاسی اروپا و امریکا نزدیک‌تر و از شکافی که به وجود آمده بود، کاسته شود، زیرا اختلافات به دلیل خروج آمریکا از برجام بود، بنابراین زمانی که برجامی در صحنه وجود ندارد، اختلاف هم معنایی نخواهد داشت، البته از طرف دیگر از آنجا که اروپایی‌ها ترامپ را نمی‌پسندند، در حال نزدیک شدن به انتخابات آمریکا هم هستیم و امید نسبت به تغییر او وجود دارد، شاید بابت ۱۱ ماه باقی مانده تامل به خرج دهند و نقش نظاره‌گر را ایفا کنند.

سفیر سابق ایران در مجارستان و نروژ در خصوص خروج اروپا از برجام بیان کرد: به نظر نمی‌رسد اروپایی‌ها تا انتخابات آمریکا به طور رسمی اعلام کنند که از برجام خارج می‌شوند، زیرا ایران این شعار را هم مطرح کرده است که در صورت بازگشت طرف آمریکایی و اروپایی به برجام به فاز اول بازخواهد گشت. با توجه به اینکه کاندیدا‌های دموکرات و آقای جو بایدن (کاندیدای اصلی دموکرات‌ها) اعلام کردند به برجام بازخواهند گشت، بنابراین امیدواری در این زمینه به وجود آمده است، بنابراین اروپا تا زمان انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا خروج از برجام را رسما اعلام نخواهد کرد، اما در صورتی که ترامپ برسرکار بماند با توجه به کاهش تمام تعهدات خود و حتی اروپا احتمالا در آن زمان رسما اعلام خروج خواهند کرد.

فرجی‌راد در این‌باره که اروپا کاهش تعهدات ایران و برداشتن گام چهارم را برمی‌تابد، توضیح داد: اروپا به شکلی کاهش تعهدات را برمی‌تابد و یکسری مذاکرات را ادامه می‎دهد تا ایران به فاز اول بازگردد، زمان زیادی هم برای تصمیمات بزرگتر باقی نمانده است.

وی درباره تاثیر گام چهارم بر افکار عمومی در ایران تصریح کرد: با توجه به اینکه طرف‌های مقابل تعهدات خود را عملی نساختند و نتیجه آن هم تحمل فشار‌های اقتصادی به طور مستقیم از سوی مردم است، بنابراین اتفاق نظر وجود دارد که باید عمل متقابل صورت گیرد، براین اساس بعید به نظر می‌رسد که نسبت به تصمیم دولت در زمینه کاهش تعهدات برجامی، اعتراضی وجود داشته باشد، البته گروهی براین اعتقادند که باید صبر و تحمل بیشتری به خرج داد تا انتخابات آمریکا برگزار شود، در واقع این مسئله قدری با دیدگاه اروپایی‌ها که مورد اشاره قرار گرفت، همخوانی دارد.