"دیدارنیوز" با بررسی پرسش مهر بیستم، نگاهی به گذشته و امروز پرسش مهر داشته است؛
دیدارنیوز ـ سمیه قرنی: یکی از راههایی که دانشآموزان را به مشارکت در زمینههای مختلف ترغیب میکند برگزاری همایشها و مسابقات و برنامههایی است که در سطح ملی سازماندهی شده و میتواند مدارس را از ساختار خشک و آموزش محوری که دارد خارج کند و دانشآموزان را وارد فضایی کند که چند بُعدی بار بیایند و پرورش را هم جدی بگیرند.
هر ساله رئیسجمهور با هدف پرورش روحیه پرسشگری و توانایی نقد و تحلیل پدیدهها، ایجاد تعامل بیشتر میان معلمان و دانشآموزان، ایجاد نشاط، شادابی و تحرک بیشتر در مدارس، ترویج و تقویت امر تحقیق و پژوهش در آموزش و پرورش، گسترش و تقویت فعالیتهای گروهی و کشف، رشد و پرورش استعدادهای بالقوه، در مراسم گشایش مدارس و آغاز سال تحصیلی جدید خطاب به دانشآموزان کشور، پرسشی با عنوان «پرسش مهر» مطرح میکند.
این اتفاق مثبت در آموزش و پرورش به دولت اصلاحات بر میگردد که در آن سیدمحمد خاتمی برای اولین بار این حرکت را شروع کرد. بعدها در دولتهای بعدی نیز ادامه داشت و رئیسجمهورها بر اساس اولویتها و ایدههای خود آن را مطرح میکردند. مثلا در دورهای که بحث گفتگوی تمدنها داغ بود این موضوع به پرسش مهر نیز سرایت پیدا کرد و در دورهای که عدالت و مهرورزی از جمله شعارهای دولت مستقر بود به مسائلی از این دست در پرسش مهر اشاره میشد.
برخی این نقد را مطرح میکنند که به جای آنکه رئیسجمهور از دانشآموزان پرسش کند بهتر است دانشآموزان از رئیسجمهور پرسش مطرح کنند تا هم روحیه پرسشگری در آنها تقویت شود و هم مطالبه گری را یاد بگیرند و در نهایت به سود مطالبات جامعه و جامعه مدنی نتیجهای حاصل شود. اما به هر صورت سالیان طولانی است که این رئیسجمهور است که ایدههای خود را در چارچوب پرسشهایی به دانشآموزان عرضه میکند و آنها نیز در قالبهای مختلف مانند مقاله و فیلم کوتاه و انشاء و پوستر و ... به سراغ آن میروند.
پرسشهای دوران ریاست جمهوری خاتمی
پرسش مهر ۱ |
اهمیت قانونمندی و احترام به قانون چیست؟ راهکارهای استقرار امنیت و راهحلهای عملی برای بیرون راندن بیگانگان از منطقه با هدف پرورش و روحیه مسئولیت پذیری، مشارکت جویی و تحقیق و پرسشگری و ایجاد اعتماد به نفس و خودباوری در جوانان و نوجوانان و حضور پر نشاط و جدی در عرصه فعالیتهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی چیست؟ |
پرسش مهر ۲ |
دین و آزادی در قانون اساسی که روح ملت و اساس وحدت ملی است، چه جایگاهی دارد؟ با گفتو گوی تمدنها چگونه میتوانیم جهانی زیباتر و انسانیتر بسازیم؟ |
پرسش مهر ۳ |
راز و رمز انحطاط تمدن بزرگ ایران اسلامی و طرز تلقی منفی جهان نسبت به آن چیست؟ انقلاب اسلامی در گشودن راه رهایی از این نگونساری چه نقشی داشته است؟ برای رساندن کشور و ارتقای ملت به جایگاه شایسته و واقعی خود در جهان امروز و تاریخ چه باید کرد؟ |
پرسش مهر ۴ |
در جهان به هم پیوسته امروز چگونه میتوانیم با پرهیز از تنشهای جهانی و دستیابی به پیشرفت همه جانبه و پایدار، هویت دینی و ملی خود را حفظ کرد؟ موانع مهرورزی و عوامل خشونت اعم از ترور و جنگ در عرصه جهانی چیست و مبارزه با آنها و حرکت به سوی صلح مبتنی بر عدالت چگونه میسر است؟ |
پرسش مهر ۵ |
نسبت رشد عقلانی، آزادی، برابری و اخلاق در نظام داد بنیاد مهدوی مورد انتظار ما چگونه است و آگاهی و اراده آدمی در رسیدن به این نظام چه نقشی دارد؟ مهدویت در ادیان الهی به ویژه یهودیت، مسیحیت و دین زرتشت چگونه است؟ از نهضت مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت و انقلاب بزرگ اسلامی چه درسهایی میآموزیم؟ ملت رشید ایران چه میخواست و به کجا رسید؟ اصلاحات در ۱۵۰ سال اخیر کشور ما تاکنون چه نقشی داشته است و موانع و دستاوردهای آن چگونه بوده است؟ |
کلید واژههای خاص در پرسشهای مهر دوران خاتمی شامل مواردی نظیر قانون، امنیت، مشارکت، آزادی، دین، گفتگوی تمدنها، هویت دینی – ملی، پرهیز از خشونت، مهدویت، تاریخ معاصر و اصلاحات است.
پرسشهای دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد
پرسش مهر ۶ |
چرا عدالت زیباست و رابطه عدالت با پیشرفت کشور چیست؟ رابطه عدالت با همدلی و همبستگی مردم چگونه است؟ موانع گسترش عدالت در کشور چیست و چه کسانی از برقراری عدالت نگرانند؟ مصادیق و زمینههای عدالت در حوزه آموزش و پرورش کدام است و در تعلیم و تربیت چه راهکارهایی پیشنهاد میدهید؟ |
پرسش مهر ۷ |
ملت ایران به عنوان پیروان آن حضرت پرچمدار مهر و عشقورزی و اکنون دانشآموزان عزیز ما بگویند که نقش مهرورزی در پیشرفت و تعالی جامعه، برپایی عدالت، ایجاد وحدت اتحاد بین امت و ایجاد جامعه پیشرفته و نمونه چیست؟ چگونه همدیگر را دوست داشته باشیم، موانع محبت و مهرورزی چیست و چه کسانی نمیخواهند دوست، یار و عاشق یکدیگر باشند؟ |
پرسش مهر ۸ |
عواملی که ما را در مسیر پیشرفت همه جانبه قرار می دهد چیست؟ عوامل پیشرفت، راههای پیشرفت و موانع پیشرفت چیست و چه چیزهایی مانع پیشرفت ماست؟ موانع پیشرفت کدامند و چه کنیم تا با سرعت به سمت قلهها حرکت کنیم؟ |
پرسش مهر ۹ |
چه کنیم که خدمتگزار خوبی باشیم. راههای خدمتگزاری چیست؟ چگونه باید خدمت کرد؟ چه عواملی دست به دست هم بدهند که روحیه خدمتگزاری درجامعه گسترش پیدا بکند؟ فواید و نتایج خدمتگزاری چیست؟ تاثیر خدمتگزاری روی فرد خدمتگزار چگونه است؟ تأثیرخدمتگزاری روی محیط اجتماعی، روی منافع و مصالح یک ملت و در بسط فرهنگ مهرورزی و خدمتگزاری چیست؟ وظیفه آموزش و پرورش در این رابطه چیست؟ وظیفه دولت و مسوولین، وظیفه رسانهها و اصحاب فرهنگ و تبلیغات در گسترش فرهنگ خدمتگزاری چیست؟ آیا بدون روحیه خدمتگزاری در بین آحاد مردم، یک کشور و یک ملت میتواند به قلههای سعادت برسد؟ آیا بدون روحیه خدمتگزاری، مشکلات جامعه برطرف میشود؟ آیا بدون روحیه خدمتگزاری فاصلهها و تبعیضها و محرومیتها برطرف خواهد شد؟ سوال این است که چگونه خدمتگزار خوبی برای جامعه باشیم؟ دانشآموزان چه میتوانند بکنند؟ چگونه میتوانند به کشور، ملت و خانواده شان خدمت کنند؟ جامعه فرهنگی ما چه میتواند بکند و همین طور بقیه اقشار؟ |
پرسش مهر ۱۰ |
رابطه علم با رشد، کمال و پیشرفت انسان چیست؟ آیا میتوان بدون علم به مراتب کمال انسانی دست یافت؟ پیامبران از چه طریقی راه کمال را در برابر انسانها قرار دادند؟ و رابطه علم و انسانیت چه طور است؟ |
پرسش مهر ۱۱ |
تصویری که از آینده ایران در ذهن شماست، چیست و دوست دارید ایران به کجا برسد؟ |
پرسش مهر ۱۲: |
اهداف شما چیست و برای زندگی، مکتب و جامعه خود چه برنامهای دارید؟ |
کلید واژههای خاص در پرسشهای مهر دوران احمدی نژاد نیز به مواردی مانند عدالت، پیشرفت، مهرورزی، خدمتگزاری، علم، رشد و تعالی و ایران اشاره دارد.
حسن روحانی نیز از این قاعده مستثنی نیست و او نیز با توجه به دیدگاههای خود پرسشهایی را مطرح کرد. تفاوتی که پرسش مهر حسن روحانی با باقی روسای جمهور دارد این است که انضمامیتر است و به موضوعات روز اشاره دارد. از کلیات کمی فاصله گرفته و موضوعات را مشخصتر مطرح میکند. زبان پرسشها هم متفاوت شده است. وقتی از اعتدال قرار است صحبت شود با ساده کردن فضا پرسش را مطرح میکند. یا برای اولین بار به سراغ محیط زیست رفته و از بحران آب سخن گفته است. از فرصتهای کشور در ارتباط با همسایگان میپرسد و همچنین به توافق هستهای نیز میپردازد. ایده جهان عاری از خشونت را بعد از گسترش داعش و بحران تروریسم مطرح میکند. مهارت آموزی به عنوان یکی از دغدغههای اصلی تعلیم و تربیت کشور را مطرح میکند و به صورت کلی میتوان گفت که روحانی همانطوری که از تفکرات و عملکرد او نیز مشخص است از کلیات فاصله گرفته و به سراغ موضوعاتی قابل لمس رفته است.
پرسشهای دوران ریاست جمهوری روحانی
پرسش ۱۳ |
عزیزان من و دانشآموزان سراسر کشور اگر پدر شما رئیسجمهور باشد چه اقدامی را به او توصیه میکنید که بتواند اعتدال و میانه روی را در همه ابعاد زندگی اجتماعی جامعه ایران بگستراند؟ |
پرسش ۱۴ |
عزیزانم ایران ما با مشکل جدی کمبود آب روبرو است. هر کدام از ما چگونه از آبهای ایران میتوانیم بهتر نگهداری و استفاده کنیم؟ |
پرسش ۱۵ |
به نظر شما دانشآموزان عزیزی که سرمایه اصلی کشور ما هستید چه فرصتهای جدیدی از لحاظ علمی، فناوری، دانش، اقتصادی و روابط ما با همسایگان و همچنین با دنیا به وجود آمده است؟ |
پرسش ۱۶ |
به نظر شما دانشآموزان عزیز که سرمایه اصلی کشور ما هستید بعد از انجام توافق هستهای با شش قدرت بزرگ دنیا چه فرصتهای تازهای پیش روی ما گشوده شده است؟ |
پرسش ۱۷ |
خشونت از کجا نشات گرفته است؟ چگونه عدهای خشونت را میآموزند؟ در برابر خشونت چگونه باید ایستادگی کرد؟ |
پرسش ۱۸ |
در محیط مدرسه، تحمل افکار دیگران، احترام به افکار دیگران و اخلاق و ادب را چگونه تمرین کنیم؟ |
پرسش ۱۹ |
تاکنون چه مهارتهایی آموخته اید و فکر میکنید آموختن چه مهارتهایی برای زندگی تان مهمتر است؟ |
حسن روحانی در بیستمین پرسش مهر، مدرسه را موضوع پرسش خود قرار داده است. «محیط مدرسه از نظر شما چگونه است؟ دولت، معلمان و خانوادهها برای دلپذیرتر و شادتر شدن محیط مدارس چه کاری باید انجام دهند؟». تاکید بر عنصر شادی و نشاط در مدارس با توجه به آمار و ارقام افزایش میزان افسردگی در جامعه نیز مهم به نظر میرسد. مدرسه نیز به عنوان بخش مهمی از فرآیند تعلیم و تربیت و به تعبیر عامیانهتر خانه دوم دانشآموزان نیز در پرسش مهر امسال نقش کلیدی دارد.
یکی از بهترین معیارها برای سنجش وضعیت مدارس کشور، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است. سند تحول بر این نکته تاکید دارد که «مدرسه به عنوان کانون تعلیم و تربیت رسمی عمومی و محل کسب تجربههای تربیتی» باید شناخته شود. سند تحول بنیادین مفصل درباره مدرسه و ویژگیهایی که باید داشته باشد و اینکه چه کارهایی باید در آن صورت بگیرد سخن گفته است.
روحانی در پرسش خود مطرح کرده که دولت و معلمان و خانوادهها برای دلپذیرتر شدن محیط مدارس چه کارهایی باید انجام دهند و قطعا نگاه دانشآموزان میتواند تاثیرگذار باشد. شاید بتوان پرسش مهر بیستم را بهانهای دانست که در سطح کشور به وضعیت مدارس در مرحله اول و در مرحله بعد به وضعیت نشاط در مدارس توجه شود. در طول سال شاهد کمپینهای مختلفی در سطح جامعه هستیم، اما متاسفانه در حوزه تعلیم و تربیت هنوز یک کمپین اجتماعی شکل نگرفته است. به بهانه پرسش مهر رئیسجمهور، فعالان فرهنگی و اجتماعی میتوانند کمپین مدرسه شاد را پایه ریزی کنند تا از دل آن تولیدات ارزندهای بیرون بیاید که در نهایت به نفع دانشآموزان و نظام تعلیم و تربیت باشد. کمپینهای اجتماعی این تاثیر را دارند که توجه جامعه به یک مساله جلب شده و متوجه میشوند که مخاطب آن موضوع خاص، همه هستند. در این مورد خاص نیز باید گفت که نه تنها دانشآموزان بلکه همه اقشار جامعه برای یک مدرسه سالم و موفق و شاد باید تلاش کنند.
اما حسن روحانی که در رابطه با آموزش و پرورش به هیچ وجه کارنامه قابل قبولی ندارد باید بیش از هر فرد دیگری به پرسش خود توجه کند. مدرسه مطلوب و شاداب نیاز به الزاماتی دارد که با بی توجهی های رئیس جمهور به آموزش و پرورش به هیچ صورت عملی نخواهد شد. قطعا مجموعه نظام باید برای بهبود وضعیت تعلیم و تربیت بسیج شوند ولی در عمل این دولت است که باید در بخش اجرایی کارهای مختلف را ساماندهی کند. بهتر است رئیس جمهور خود را مخاطب پرسش مهر رئیس جمهور بداند تا شاید کمی نسبت به وضعیت آموزش و پرورش اهتمام بورزد.