نتانیاهو نخست وزیر نشود، راهی زندان می‌شود

دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: انتخابات زود هنگام کنست (پارلمانی) اسرائیل روز سه شنبه برگزار شد اما باز هم هیچ کدام از دو رقیب اصلی یعنی «ائتلاف آبی‌ ـ سفید» به رهبری بنی گانتز و یائیر لپید و حزب «لیکود» به رهبری بنیامین نتیاهو حائز اکثریت نشدند و هر کدام ۳۲ کرسی به دست آوردند. بر اساس نتایج غیر رسمی در بیست‌ودومین دوره انتخابات مجلس اسرائیل، از ۱۲۰ کرسی مجلس نمایندگان،  بنیامین نتانیاهو و لیکود ۳۲ کرسی بدست آوردند که با احتساب کرسی‌های سه حزب راستگرا و مذهبی متحد او، تاکنون راستی‌های مذهبی ۵۵ کرسی در اختیار دارند.

اما «حزب آبی- سفید» به رهبری بنی گانتز و یائیر لپید هم وضعیت مشابهی دارد و نهایتا  ۳۲ کرسی آن‌ها با حمایت دو حزب چپ و میانه و همچنین احتمال برخورداری از حمایت عرب‌های شهروند اسرائیل، حداکثر به ۵۶ کرسی برسد و به نظر نمی‌رسد بنی گانتز برای کسب مقام نخست وزیری شانسی داشته باشد. تا لحظه تنظیم این گزارش بیش از ۹۱ درصد آرا شمارش شده و احتمال تغییر جزیی وضعیت به نفع نتانیاهو وجود دارد، زیرا آراء شمارش نشده بیشتر مربوط به نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی و نظامی داخل و خارج از اسراییل است که می‌توان تصور کرد حزب نخست وزیر از آن سهم بیشتری دارد که البته قابل توجه نیست. با این وجود برای تشکیل دولت در اسراییل نیاز به حداقل ۶۱ کرسی از ۱۲۰ کرسی است که در حال حاضر ۶۲ عدد آن در اختیار دو رقیب است، ۱۳ کرسی در اختیار ائتلاف عربی و فلسطینی و ۹ کرسی را حزب «اسرائیل خانه ما» به رهبری آویگدور لیبرمن در اختیار دارند.

بنا بر آمار و تا این ساعت، شخص تعیین کننده بازی در اسراییل لیبرمن است که عدد کرسی حزب او را به هر کدام از دو طرف بیافزاییم می‌تواند دولت تشکیل دهد. لیبرمن از نظر سیاسی به حزب لیکود نزدیک است، ولی با احزاب مذهبی که در ائتلاف با لیکود هستند و همچنین با شخص نتانیاهو مشکل دارد و اتفاقا تنها وجه اشتراکش با سفید ـ آبی‌ها کنار رفتن بنیامین نتانیاهو از قدرت و رهبری حزب لیکود  است. لیبرمن با وجودی که تنها ۹ کرسی به دست آورده، ولی می‌تواند معادلات را عوض کند. به نظر نمی‌رسد «اسراییل خانه ما» بتواند با چپ میانه، دولت ائتلافی تشکیل دهد، زیرا با آن‌ها اختلافات ساختاری دارد؛ از جمله اینکه ممکن است سفید ـ آبی‌ها با احزاب عربی ائتلاف کنند و این خط قرمز لیبرمن است.

چیدمان، کمیت و جناح بندی در سرزمین اشغالی به شکلی است که به راحتی می‌توان آن را مورد بررسی و تحلیل قرار داد، زیرا از پیچیدگی خاصی برخوردار نیست و حتی در چنین مقاطعی (انتخابات) می‌توانیم نتایج را تا میزان زیادی پیش بینی کنیم، اما در این دوره از انتخابات مقداری کار سخت شده است که دلایلی دارد.

اولا احزاب عربی اسراییل که خود از جناح‌های مختلفی تشکیل می‌شوند تاکنون در ائتلاف‌های پس از انتخابات که منجر به تشکیل دولت می‌شود شرکت نمی‌کردند و تنها به حدود بیست درصد کرسی‌های نمایندگی پارلمان اکتفا می‌کردند ولی در این دوره از انتخابات تصمیم گرفتند در قالب ائتلاف عمل کنند و تا کنون ۱۳ کرسی را کسب کرده اند و احتمال ائتلاف آن‌ها با ائتلاف چپ میانه بنی گانتز زیاد است. ثانیا بیشترین تعداد کرسی که تاکنون لیبرمن در اختیار داشت ۵ کرسی بود که اکنون به ۹ کرسی افزایش یافته است که  می‌تواند وزنه را به نفع هرکدام از دوجناح بزرگ اسراییل تغییر دهد.

در صورت عدم توفیق در تشکیل دولت، باید انتخابات دیگری برگزار شود که  لیبرمن با آن مخالف است. به نظر می‌رسد نهایتا او با یکی از دو طرف ائتلاف کند که البته بعید به نظر می‌رسد آن طرف سفید ـ آبی‌های میانه رو باشند. لیبرمن با احزاب یهودی مخالف است، چون به دنبال حذف قانون خدمت محصلان مذهبی در ارتش هستند و کلا از آن دسته از راست‌های ملی و افراطی است که با مذهب میانه‌ای ندارد. به همین دلیل تحلیل و پیش بینی شرایط و نتایج منتج به تشکیل دولت در این انتخابات سخت است و پیچیدگی‌هایی در آن به وجود آمده که شاید تا پیش از این کمتر با آن مواجه بودیم.

نتانیاهو طی یکسال گذشته بخصوص در ماه‌های منتهی به انتخابات تلاش زیادی کرد با کارت ایران و با تکرار ادعا‌هایی مبنی بر قریب الوقوع بودن دستیابی ایران به سلاح اتمی برای به دست آوردن کرسی‌های بیشتر بازی کند. از طرفی یک زورآزمایی موقتی هم با حزب الله لبنان انجام داد و فکر می‌کرد می‌تواند یک رپورتاژآگهی برای انتخابات از آنجا تهیه کند که با واکنش قاطع حزب الله لبنان، دست خالی برگشت. طی یکی دو سال گذشته نخست وزیر اسراییل تمام زور خود را زد که به نوعی ایالات متحده را برای تقابل جدی با ایران وارد منازعه‌ای جدی کند، ولی ظاهرا عقلای آمریکا آن را زیر سبیلی رد کردند. اکنون در مقطعی هستیم که گویا نتانیاهو با تعدادی کارت سوخته در دست مجبور است برای تشکیل دولتی هر چند ضعیف، شرایطی را در داخل سرزمین اشغالی بپذیرد.

مشکل نتانیاهو  پایان مصونیت سیاسی و احتمال زندانی شدنش است

هوشنگ امیراحمدی کارشناس روابط بین الملل در گفتگو با دیدارنیوز و در پاسخ به این پرسش که جو حاکم بر سیاست رژیم اسراییل پس از برگزاری انتخابات پارلمانی را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: انتخابات اخیر، اسراییل و شخص بنیامین نتانیاهو را با یک بن بست و بحران سیاسی بزرگ مواجه کرده است. رهبر لیکود نتوانسته به اندازه کافی در کنست کرسی کسب کند که از طریق آن‌ها بتواند دولت تشکیل دهد. از طرفی بنی گانتز که رهبر حزب آبی ـ سفید‌های اسراییل است و در گذشته فرمانده ارتش اسراییل بوده هم نتوانست اکثریت مورد نیاز را در مجلس به دست بیاورد، لذا دو طرف در کسب کرسی برای کنست تقریبا برابرند.

استاد دانشگاه راتگرز آمریکا با بیان اینکه دو حزب و ائتلاف کوچک دیگر هم در این بازی نقش ایفا کرده اند، یادآور شد: «اسراییل خانه ما» به رهبری لیبرمن و گروه ائتلافی اعراب اسراییل جمعا حدود ۲۲ کرسی کسب کرده اند که اگر هر کدام بخواهند به دو جناح اصلی بپیوندند باز هم نتانیاهو و گانتز نمی‌توانند دولت تشکیل دهند، لذا اکنون بحث بر سر این است که چگونه یک دولت اتحاد ملی شکل بگیرد.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد رئیس جمهور اسراییل از دو طرف دعوت کرده که در جلسه‌ای مشورتی این مشکل را حل کنند و اینکه چگونه می‌توانند از این بن بست نجات یابند، زیرا فکر ایجاد دولت اتحاد ملی بیشتر از دیگر گمانه‌ها سر زبان‌ها افتاده است.
 
امیراحمدی با طرح این پرسش که در این حالت، دولت اتحاد ملی را چه کسی باید هدایت کند، اظهار داشت: بنی گانتز اعلام آمادگی کرده که دولت را تشکیل دهد، ولی به شرط اینکه رهبر دولت باشد. از آن سو نتانیاهو چنین شرایطی را تصور هم نمی‌کند و به این راحتی‌ها حاضر به تحویل قدرت نیست. مشکل نتانیاهو مسئله سیاسی این بحران و بن بست نیست، او فساد‌های مالی زیادی انجام داده که بیم آن دارد در صورت کنار رفتن از قدرت، سیستم قضایی اسراییل یقه اش را بگیرد.
 
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: اگر نتانیاهو نخست وزیر نشود در دو سه هفته آینده، که قرار است علیه او رای قضایی صادر شود مصونیت سیاسی نخواهد داشت و ممکن است از دفتر نخست وزیری به زندان برود. به همین دلیل تمام توان خود را به کار می‌بندد که بتواند در دوسال اول دولت اتحاد ملی، نخست وزیر باقی بماند.

وی افزود: اگر قرار است آن‌ها چنین دولتی تشکیل دهند و نخست وزیری را هر دوسال به یکی از دو نفر (گانتز و نتانیاهو) بدهند، سوال اینجاست که اول کدامیک نخست وزیر خواهد شد؟ نتانیاهو نمی‌تواند نوبت دوم باشد، چون تا دو هفته دیگر باید تکلیف پرونده فساد مالی او روشن شود و بدون مصونیت سیاسی، احتمال اینکه راهی زندان شود زیاد است.

 
این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: به احتمال زیاد، رئیس جمهور اسراییل اول گانتز را مامور تشکیل دولت خواهد کرد و اگر او نتوانست دولت تشکیل دهد، دولت اتحاد را تشکیل می‌دهند؛ به طوری که توافق می‌کنند اول نتانیاهو نخست وزیر باشد. در واقع به نظر می‌رسد یک شانس به گانتز می‌دهند و احتمالا موفق به تشکیل دولت نمی‌شود، بعد نتانیاهو در یک دولت اتحاد ملی، دو سال رهبر دولت می‌شود که حداقل وقتی برای پرونده اش خریده باشد.

امیراحمدی با بیان اینکه گمانه‌های ذکر شده نقشه‌هایی است که در سر بازیگران سیاست داخلی اسراییل وجود دارد، خاطرنشان کرد: این بحران سیاسی که شکل گرفته بسیار عمیق است و آقای نتانیاهو این بحران را به حدی بزرگ می‌داند که آن را با مرگ و زندگی سیاسی خود مساوی می‌داند.