انسان و ربات برای بقا می‌جنگند! / ربات‌ها معلمان و صنعتگران آینده هستند

دیدارنیوز ـ در قسمت اول درباره اهمیت هوش مصنوعی و تاریخچه آن صحبت کردیم. کارشناسان میزگرد همچنین به سراغ اقداماتی که در سطح جهانی در این حوزه صورت گرفته است رفتند و نگاهی نیز به استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی داشتند

 

 

بخوانید: کامپیوتر‌هایی که مانند انسان فکر می‌کنند! / هوش مصنوعی دروغ گفتن یاد می‌گیرد!

 

در بخش آخر این میزگرد، داود فدایی و پوریا حداد هوش مصنوعی در ایران را مورد بررسی قرار دادند و به سراغ کاربردهای آن نیز رفتند. اینترنت اشیاء و نسبت آن با هوش مصنوعی و صنعت و هوش مصنوعی نیز از دیگر مسائلی بود که در این میزگرد مورد بررسی قرار گرفت.

با همه این اوصاف باید بر این نکته تاکید کرد که چه بخواهیم و چه نخواهیم تکنولوژی، مسیر خود را طی خواهد کرد و نمی‌توان از امواج آن عقب ماند. پس بهتر است که با بررسی علمی و دقیق از تمام ظرفیت‌های آن استفاده کنیم و در رقابت‌های جهانی نیز پیشرو باشیم.

 

 

فدایی: افراد باید خود را توانمند کنند. مثلاً من الان انگیزه‌ای برای آموزش نمی‌بینم. یک مهارتی در دانشگاه فرا گرفته‌ام و سی سال از این مهارتی که یاد گرفته‌ام استفاده می‌کنم. اما در آینده، حداکثر سه سال می‌توانید با مهارت‌هایی که شما یاد می‌دهید نان در آورید و کاسبی کنید.

حداد: در زمینه هوش مصنوعی دکتر فدایی به نکته خوبی اشاره کرد. مثلاً در قوه قضائیه شاید شما بگویید استفاده از هوش مصنوعی برای کارمندانی که استخدام شده‌اند و انتظار دارند سی سال کار کنند یک زنگ خطر است. تصور می‌شود حذف کارمند‌ها به ضرر آن‌ها است، اما در حقیقت با این اتفاق بهره‌وری بالا می‌رود. یعنی هوش مصنوعی ۲۴ ساعته بدون نیاز به آب و غذا و استراحت کار می‌کند و این باعث می‌شود که حجم پرونده‌ها کاهش پیدا کند و قوه قضائیه با کاهش این پرونده‌ها بودجه‌ای که برای آن‌ها هزینه می‌کرده، صرف یک کار بهتری کند. این تنها یک نمونه است. در هزاران جای دیگر چنین چیز‌هایی داریم.

فدایی: ما الان هزینه زیادی در قوه قضائیه صرف می‌کنیم و حقوق می‌دهیم. برای چه حقوق می‌دهیم؟ داریم برای درمان پول خرج می‌کنیم، نه برای پیشگیری. یعنی کسی به دلیل آسیب‌های اجتماعی، جرمی را انجام داده مثلاً دزدی کرده است. به عبارتی در درمان هزینه می‌کنیم. حال اگر من این جا آن هزینه را یکباره کاهش دهم و به ده درصد برسانم، نود درصد را در پیشگیری هزینه می‌کنم. برای مثال در ذهن کسی که الان در آلمان زندگی می‌کند مفهوم بانک این نیست که یک جایی چند کارمند نشسته‌اند و پولی می‌شمارند و یک کاری می‌کنند. بانک این شکلی دیگر وجود ندارد. در آینده که هوش مصنوعی بیاید بانک‌ها و دفاتر پستی و معلم‌ها جمع می‌شود و دیگر نیازی نداریم ما دوازده سال تابستان و زمستان و در برف و سرما مدرسه برویم تا آموزش ببینیم، بلکه معلم دیجیتالی ربات در خانه دیکته می‌گوید، درس می‌دهد، شب هم یک داستان می‌گوید و فرد را می‌خواباند و همدم او هم هست. ما گفتیم یک درصدها هستند که حاکم هستند. این باعث می‌شود هوش مصنوعی یک پویایی را در جامعه ایجاد کند. شما هنگامی که می‌خواهید شنا یاد بگیرید من تئوری به شما درس می‌دهم. اما بهترین یادگیری این است که من شما را هُل دهم و به داخل آب بیفتید. الان ما در دانشگاه به صورت تئوری به فرد آموزش می‌دهیم که در محیط کار چه کند. هنگامی که فرد سر کار رفت، می‌بیند که اصلاً بلد نیست. در حین کار، تازه کار را یاد می‌گیرد. پس انسان‌ها برای بقای خود شروع به تلاش می‌کنند. این چیزی است که در مذهب ما به آن اشاره می‌شود که وای بر شما اگر امروزتان مانند دیروزتان باشد و وای بر شما اگر فردا مثل امروز باشد.

حداد: درست است که با ورود هوش مصنوعی یک سری شغل‌ها از بین می‌رود، اما یک سری فرصت‌های شغلی جدید هم به وجود می‌آید. مثلاً الان بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته در خیلی از کشورها، بیش از ده میلیون فرصت شغلی جدید برای هندل کردن هوش مصنوعی به وجود می‌آید. شاید یکی از محدودیت‌های حال حاضر هوش مصنوعی این است که در بخش‌هایی تک بعدی است. یعنی مثل انسان نمی‌تواند همه جنبه‌ها را هندل کند. به همین دلیل برای هندل کردن همین هوش مصنوعی ما نیاز به کاربرهایی داریم. البته فرق آنها با گذشته این است که باید متخصص باشند. در واقع چیزی که می‌تواند خیلی‌ها را از بی شغلی در آینده نجات دهد این است که به دنبال مهارت بروند. دوران این که من یک جایی استخدام شوم و بعد از سی سال بازنشسته شوم و حقوق بازنشستگی داشته باشم، تمام شده است. تنها کسانی که به دنبال مهارت باشند می‌توانند یک سری شغل برای خود انجام دهند.

حداد: یک سری مدیریت‌ها را هوش مصنوعی انجام می‌دهد که باعث بهره‌وری بهتر می‌شود اما باز هم انسان، مدیریت این هوش مصنوعی را انجام می‌دهد.

حداد: صنایع دستی همیشه ارزش خود را دارد و ارزشمندتر از هر چیزی است که با ربات ساخته می‌شود. جامعه به سمت مهارت می‌رود و همه متوجه می‌شوند که الان تضمین شغل به داشتن مهارت است و هر کسی که مهارت داشته باشد می‌تواند کار کند. حتی در شرکت‌هایی که الان تعدیل نیرو می‌کنند هیچگاه اتفاق نمی‌افتد کسی که مهارت دارد و متخصص و مهره کلیدی است حذف شود. حتی اگر چنین فردی حذف شود، به سرعت برای او کار پیدا می‌شود. اینگونه نیست که فرد با مهارت حذف شود، اما باید به این فکر کنید که بهره‌وری‌ها چقدر بالاتر می‌رود و چه قدر شغل‌های جدیدی ایجاد می‌شود. برای مثال شما الان می‌بینید چقدر تاکسی‌های اینترنتی برای جابجایی استفاده می‌شود. ما قبلاً شغل‌هایی به نام آژانس داشتیم و همه با آن آشنا هستید. تلفن می‌زدید و آژانس از یک مبدأ مشخص شما را به مقصدی می‌رساند. اما الان آن آژانس‌ها حذف شده‌اند. اما آیا راننده ها بیکار شده‌اند؟ خیر. بلکه یک کار جدیدی برای آنها پیدا شده است. مثلاً یک جا‌هایی به نام بنگاه املاک داشتیم و داریم. اما الان ما خیلی از آگهی‌ها را یک جای دیگری می‌توانیم ببینیم. شغل‌ها عوض می‌شود. خودرو‌های خودران یکی از کار‌هایی است که هوش مصنوعی انجام می‌دهد. مثلاً مزیت‌های این خودرو‌ها این است که خودرو‌های خودران در هر ۱۵۰ هزار مایل، یک بار احتمال تصادف دارند. در حالی که افراد زیادی در تصادفات رانندگی به خاطر خواب آلودگی یا حواس‌پرتی و یا صحبت با تلفن همراه کشته می‌شوند.

فدایی: الان ما با خودروی خود به دفتر آمدیم و آن را پارک کرده‌ایم. اگر خودروی من خودران بود من را این جا می‌گذاشتم و به پارکینگ خانه می‌رفت و به آن می‌گفتم پنج ساعت دیگر به دفتر بیاید. در سطح شهر هم پارک نبود و ماشینی وجود نداشت و فقط ماشینی بود که آدمی را می‌برد و هیچ جایی مسئله پارک نبود. معتقدم همه فیلم‌های تخیلی که الان ساخته می‌شود، یک روزی عملیاتی می‌شوند. یک زمانی داستانی در مورد زیردریایی نوشته شده بود که امروز عملیاتی شد.

حداد: یک ویژگی خوبی که الان هوش مصنوعی برای ایران دارد این است که الان دنیا هم هنوز در آن پیشرفته نشده است. من دوست دارم به آماری اشاره کنم که رتبه‌بندی است که مؤسسه‌ای به نام آکسفورد اینساید انجام داده است. آکسفورد اینساید یک هوش مصنوعی طراحی کرده تا ببیند کشورهای مختلف دنیا چقدر آمادگی دارند تا دولت‌هایشان، دولت هوش مصنوعی شود. در این رتبه‌بندی شرکت‌های سنگاپور، انگلیس، آلمان، آمریکا و فنلاند پنج کشور اول هستند.

 

 

 

حداد: بحث تئوری آن از سال ۱۹۵۶ شروع شد اما به صورت عملی از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ به شکوفایی بیشتری رسید.

حداد: دنیا هم در این زمان، زیاد پیشرفت نکرده بود. در هوش مصنوعی مبحثی تحت عنوان یادگیری عمیق داریم که نیاز به کامپیوتر‌هایی دارد که قدرت بسیار بالایی داشته باشد. ما آن زمان این سخت‌افزار‌ها را نداشتیم و اگر هم داشتیم حداقل در دسترس عموم و کشور ما نبود. اما الان سطح کامپیوترها خیلی بالا آمده است و کامپیوتر امروز با «ای بی ام» سال‌ها پیش خیلی متفاوت شده است. لپ‌تاپی که شما در خانه دارید نسبت به کامپیوترهای بزرگ آن زمان خیلی توانایی بیشتری دارد. اما در رتبه‌بندی که گفتم نشان می‌دهد که ایران همین الان از متوسط جهانی بالاتر است. اما برای ما که عادت داریم که در خیلی از رتبه‌های علمی رتبه‌های بالا باشیم، این شاید موردی باشد که خیلی خوشایند نیست. در صورتی که پتانسیل آن را داریم.

فدایی: خیلی عقب است. اگر دقت کنید هنوز سرفصل‌هایی را که وزارت علوم ارائه می‌دهد، مربوط به ده یا بیست و یا سی سال پیش است و اصلاً به روز نیست. چرا گفتم این سیستم آموزشی نابود خواهد شد و یک زمانی از بین خواهد رفت؟ چون دیگر متقاضی ندارد.

فدایی: من همیشه می‌گویم بقا و پایداری هر سیستمی را جامعه مشتری آن تعیین می‌کند. مثلاً من یک شرکت تولیدی دارم و اگر کالایی بدهم که گران قیمت باشد و یا کیفیت خوب نداشته باشد کسی نمی‌خرد و من از بین می‌روم. حال بگذریم که استثناهایی وجود دارد مثل خودروسازی که بد تولید می‌کند، اما هنوز هم وجود دارد. چرا در سیستم آموزشی، افراد مایل به ادامه تحصیل نیستند؟ چرا نمی‌خواهند دانشگاه بیایند؟ چرا این قدر صندلی خالی وجود دارد؟ چون نگاه کرده‌اند که لیسانس و فوق لیسانس و دکترا گرفته‌اند و در نهایت کار نیست و گفته‌اند که کاش این همه سال را در حرفه‌ای در بازار ـ حداقل ده سال ـ حرفه‌ای یاد می‌گرفتند. الان خیلی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند و نمی‌خواهند ادامه تحصیل دهند.

 

بی‌انگیزگی در دانشجو خیلی بالا رفته و نظام آموزشی ما فعلاً در این زمینه سرمایه‌گذاری نکرده و کلاس نگذاشته است. بر فرض، دانشگاه پلی‌تکنیک که خود را نسل سه می‌داند یعنی نسل کارآفرین است، ما تازه دو ترم است که برای مقطع کارشناسی، کارآفرینی درس می‌دهیم و می‌گوییم شاید ایشان بعد از دوران لیسانس بخواهند برای خود کاری کنند پس الفبای تجارت را یاد بگیرند و کسب و کاری راه بیندازند و این کار را الان تازه شروع کرده‌ایم و البته یک درس منتخب است و اجباری نیست. در صورتی که در اروپا اجباری است هر کسی رشته مهندسی می‌خواند باید این درس را بگذراند.

حداد: همین مواردی مثل نانو و ژنتیک و بحث‌هایی مثل آن که اشاره کردید و در آن پیشرفت‌های خوبی داشتیم، در زمانی اتفاق افتاده که حمایت دولتی پشت آن بوده است. این فقط مختص کشور ما نیست، بلکه در همه دنیا این گونه است. مثلاً در کشوری مثل ایالات متحده آمریکا ما می‌بینیم که وقتی دولت و حتی سیستم نظامی پنتاگون پشت هوش مصنوعی قرار می‌گیرد، هوش مصنوعی رشد می‌کند. حتی اینترنتی که ما استفاده می‌کنیم از همانجا شروع شده است. پس ما می‌بینیم که یک خواست دولتی باید باشد چون سرمایه‌گذاری بزرگی وجود دارد.

فدایی: در صنایع، لوازم خانگی را با صنایع موشکی مقایسه کنید. ما موشکی ساخته‌ایم که نقطه‌زن است. یعنی چندین کیلومتر می‌رود تا یک نقطه را بزند اما هنوز در مصرف آب ماشین لباسشویی مشکل داریم. در آن جا پول خرج کردیم و تحقیق و پژوهش انجام دادیم اما در این حوزه‌ها توجهات لازم را نداریم.

حداد: یکی از مواردی که خیلی دم دستی است و همه از آن استفاده می‌کنیم همین اتفاقاتی است که از موبایل ما رخ می‌دهد. همان نرم‌افزاری که صدای ما را به متن تبدیل می‌کند، یکی از نمونه‌های ساده هوش مصنوعی است. البته در عمل چیز ساده‌ای نیست. چون این کاری است که مغز انسان انجام می‌دهد. اگر من یک جمله‌ای به شما بگویم و ایشان یک جمله‌ای به شما بگوید، با صداها و آهنگ‌های مختلف، شما متوجه مفهوم هر دو جمله می‌شوید. حال، هوش مصنوعی جای انسان را در این زمینه می‌گیرد و با صدا‌های مختلف می‌تواند آن را به متن تبدیل کند. یکی دیگر از استفاده‌های هوش مصنوعی، مسیریاب‌هایی است که به شما سریع‌ترین مسیر و کم ترافیک‌ترین مسیر و زمانی که ممکن است طول بکشد تا به مقصد برسید را اعلام می کند. همین مسائل شاید مثلاً ده سال پیش برای ما چیز عجیبی بود، اما الان اتفاق افتاده و در آینده هم چیزهای جدیدی وارد زندگی ما می‌شوند.

فدایی: خیر. قبل از این بوده و الان هوش مصنوعی آن را راهبری می‌کند.

حداد: در واقع هوش مصنوعی کمک می‌کند اینترنت اشیاء بتواند هوشمند عمل کند.

فدایی: در هوش مصنوعی سعی می‌کنند سیستم قابلیت تصمیم‌گیری را بر اساس اطلاعات و دانش انجام دهند، اما اینترنت اشیاء آن تصمیم‌گیری را ندارد.

حداد: یک نمونه کمک هوش مصنوعی به اینترنت اشیاء این است که الان بالشت هایی وجود دارد که هنگامی که روی آن می‌خوابید بدن شما را آنالیز می‌کند. از روی فرکانس مغزی شما فشار خونتان را در می‌آورد و اتفاقاتی که در بدن شما رخ می‌دهد و یا مثلاً اگر نزدیک به سکته باشید شما را هوشیار می‌کند و یا همراهتان را صدا می‌زند. این اتفاقاتی است که هوش مصنوعی به اینترنت اشیاء کمک می‌کند. اگر بخواهیم اینترنت اشیاء را یک چیز صرف در نظر بگیریم، می‌تواند یک برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده باشد که مثلاً زمانی من فلان جا بودم اتفاق مشخصی رخ دهد. اما هوش مصنوعی این را هوشمند می‌کند. مثلاً اگر شما وارد خانه شوید بررسی می‌کند و اگر گرمتان است دمای هوا را پایین می‌آورد.

فدایی: مثلاً اگر سه نفر تلویزیون نگاه می‌کنند نور تلویزیون را به اندازه سه نفر تنظیم می‌کند و اگر پنج نفر شدند، نور تلویزیون را برای پنج نفر تنظیم می‌کند.

حداد: همین الان در تلویزیون‌هایی که ما داریم می‌بینید که اگر فضا آرام باشد، صدای تلویزیون پایین می‌آید و اگر فضا شلوغ‌تر باشد، صدا بالاتر می‌رود. یا نور صفحه هنگامی که فضا تاریک باشد تنظیمات را خود انجام می‌دهد.

فدایی: یک نکته دیگر که می‌تواند برای مخاطبان مهم باشد این است که این روند به جلو می‌رود. در آینده یک رباتی که به عنوان خدمتکار در منزل به شما خدمت می‌دهد، از طریق بیگ دیتایی که هست، داده‌های زیادی وجود دارد و فناوری ژن و متریک، DNA شما را می‌گیرد و نگاه می‌کند که ۵۰ نسل قبل شما در اثر چه بیماری‌هایی فوت کرده‌اند و احتمال اینکه به کدام بیماری مبتلا شوید را در می‌آورد و شما را هدایت می‌کند که پدران شما مثلاً دیابت داشته‌اند و طوری به شما رژیم غذایی می‌دهد که شما دیابت نگیرید. یعنی از طریق DNA شما از اطلاعات استفاده کرده و شما را به سمت سلامتی هدایت می‌کند.

 

 

 

 

حداد: مثلاً یک نمونه که در صنعت می‌تواند به ما کمک زیادی کند، در صنایع خودروسازی است. البته الان هم در شرکت‌های داخلی ما این ربات‌ها استفاده می‌شود. اما استفاده از هوش مصنوعی در صنایع خودروسازی می‌تواند بهره‌وری و کیفیت را بالا ببرد. برای مثال ممکن است مسئول یک قسمتی، مثل رنگ‌آمیزی خودرو، یک روز مریض باشد، یک روز خسته باشد و مواردی از این قبیل. اما زمانی که هوش مصنوعی این مدیریت را انجام می‌دهد ما می‌دانیم که همیشه به دقت بررسی می‌کند که فرضاً این رنگ بتواند ضد آب باشد و یا بتواند در مقابل خش‌های کوچک، مقاومت خود را داشته باشد. این باعث می‌شود بهره‌وری این صنعت بالاتر رود و برخلاف آن چیزی که ممکن است ما را بترساند، از این طریق به ما کمک زیادی کند.

فدایی: به عبارت دیگر هوش مصنوعی می‌تواند در هر زمینه کاری در کشور که نیاز به تکرار و دقت بالا داشته باشد وارد شود، آنگاه شروع به یاد گرفتن می‌کند. همانطور که دوست‌مان اشاره کردند یک سیستم، با هوش مصنوعی می‌تواند شطرنج‌باز خوبی باشد و هر حرکتی که شما انجام می‌دهید را تحلیل می‌کند و حرکت بعدی را انجام می‌دهد.

فدایی: کسب اطلاعات از سرچ شروع می‌شود. الان اگر در این زمینه سرچ کنید، کل اطلاعات در اختیار شما قرار می‌گیرد و می‌توانید با شرکت‌هایی که در این حوزه هستند ارتباط برقرار کنید. قطعاً دانش فنی را به شما نخواهند گفت، اما کاربردها را خواهند گفت. قطعاً در آینده نزدیک، شرکت‌هایی که الان فعال هستند به نیروی انسانی نیاز خواهند داشت. یکی از معضلات ما در آینده، نیروی انسانی است. در یک منطقه محروم با حمایت و کمک دولت، سرمایه‌گذاران در مناطق محروم کارخانه تأسیس می‌کنند، بعد این جا تأمین نیروی انسانی متخصص خیلی سخت است. یا الان در مناطق جنوبی کشور، هوا گرم و شرجی است. در آنجا ربات‌ها می‌توانند کارها را انجام دهند تا هزینه تولید پایین آید. پس اگر صنعتگر دنبال سود بیشتر است، باید به این سمت حرکت کند. کارگر و یا نیروی تکنسین اگر بخواهد کار داشته باشد، باید با ربات رقابت کند. پس این مسئله برای او انگیزه ایجاد می‌کند. نباید کسی به او بگوید به دنبال آموزش برود، بلکه خود آن فرد به دنبال آموزش می‌رود، چون می‌خواهد بقا داشته باشد.

الان من می‌گویم در عصر انقلاب صنعتی چهارم بین انسان و سیستم‌های هوشنمد یک جنگی رخ داده که این دو برای بقا با هم مبارزه می‌کنند. همانطور که الان اشاره کردیم دو سیستم با هم صحبت می‌کردند و دروغ گفتن را یاد گرفته‌اند. امثال آن در آینده اتفاق می‌افتد. ما در فیلم‌های تخیلی می‌بینیم که ربات‌ها، خودشان ربات طراحی می‌کنند و لشکری از ربات‌ها را خودشان طراحی می‌کنند و دقیق‌تر از ما می‌سازند.

حداد: اتفاق خوبی که در سال‌های اخیر رخ داده و همه ما به لطف اینترنت از آن بهره‌مند شدیم این است که دیگر لازم نیست برای این که در مورد هوش مصنوعی چیزی یاد بگیریم، حتما تحصیلات آکادمیک در این مورد داشته باشیم. من خودم تحصیلات آکادمیک در این زمینه دارم، اما اطلاعات به روز را می‌توان از طریق اینترنت به دست آورد. مثلاً الان شرکت‌هایی مثل گوگل و یک سری شرکت‌های دیگر که در این زمینه پیشرو هستند، آموزش‌های رایگانی را در این زمینه گذاشته‌اند. اما باز پیشنهاد می‌کنم که در این زمینه حتما کتاب مطالعه شود. اگرچه به نظر می‌رسد شرکتی مثل گوگل، یک سری کارها را عام المنفعه انجام می‌دهد، اما یک اهدافی هم دارد. مثلاً ممکن است در آن زمینه‌هایی که نیاز است کار نکند و شما را به مسیر دیگری ببرد که بتوانید برای گوگل کار کنید، اما نتوانید گوگلی در کشور داشته باشید. بنابراین بهتر است از کتاب‌هایی که در این زمینه است و برای کسانی که نمی‌خواهند به زبان اصلی بخوانند، ترجمه‌های فارسی انجام شده و می‌توانند همین جا این مطالعات را داشته باشند اما یک سری اساتید هستند که خارج از کشور این کتاب‌ها را آماده کرده‌اند و الان فایل‌های آن به صورت پی دی اف هم موجود است. من خودم به یاد دارم که اوایل این مطالعات را انجام می‌دادم. از طرف دیگر وقتی این تکنولوژی‌ها را ببینید، یعنی آن انگیزه درونی ایجاد شود، خودتان می‌توانید با شرکت‌هایی که در این زمینه کار می‌کنند ارتباط برقرار کنید.

فدایی: در همه رشته‌ها می‌توان هوش مصنوعی را به کار گرفت. مثلاً در مورد قوه قضائیه و آموزش و پرورش صحبت کردیم. در بحث پزشکی یک ربات کوچک وارد رگ شما می‌شود و داروهای مربوطه را به تمام سلول‌های سرطانی شما می‌زند و بر می‌گردد. دیگر شیمی‌درمانی و خیلی از این موارد از بین رفته و خیلی از ربات‌های کوچک، عملیات‌های جراحی را انجام می‌دهند پس در آینده تعداد زیادی جراح، بیکار خواهند شد.

حداد: در کنار آن، دستیار‌های اتاق عملی که ربات‌ها جای آن‌ها را می‌گیرند. چون دانشگاه MIT بررسی کرده بود که یک دستیار اتاق عملی که ایجاد کرده بود در خیلی موارد در تشخیص جراح‌هایی که سال‌ها در آن زمینه تجربه داشتند بهتر تشخیص داده بود. چون از تجربیات تعداد زیادی از جراح‌ها در آن زمینه استفاده کرده بود. مثل یک آدمی که به جای ۵۰ سال ۱۰۰۰ سال عمر کرده است.

فدایی: الان ربات متخصص بیهوشی آورده‌اند که هم زمان به ده اتاق عمل سرویس می‌دهد. قبلاً باید ده تا متخصص بیهوشی در ده سالن عمل می‌گذاشتند.