"دیدارنیوز" به بهانه پایان جام جهانی زنان، نگاهی به اعمال تبعیض ساختاری نسبت به فوتبال زنان دارد؛
دیدارنیوز ـ
مرضیه حسینی: هشتمین دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال زنان در فرانسه برگزار شد و تیم ملی آمریکا با پیروزی برابر تیم ملی هلند، قهرمان جام جهانی ۲۰۱۹ شد. این جام جهانی هرچند برخلاف جام جهانی مردان، جدی گرفته نشد، اما زنان فوتبالیست دنیا در صحبت‌های خود، پرده از مسائلی برداشتند که می‌تواند برای زنان ساکن در کشور‌های غیر غربی و از جمله در ایران، جالب توجه و البته دردناک باشد.
تبعیض علیه زنان؛ از ایران تا جهان
در ایران، سالهاست که زنان برای رفتن به ورزشگاه و دیدن بازی‌های فوتبال به شکل‌های مختلف تلاش می‌کنند. کار حتی به تهدید‌های فیفا نیز در این خصوص کشیده شده است، اما این فشار‌ها به بهانه هایی، چون مهیا نبودن شرایط حضور زنان و یا در اولویت نبودن این مساله، نادیده گرفته می‌شود.
نابرابری در حوزه فوتبال و ورزش زنان در ایران، اما ابعاد وسیع تری دارد؛ به این معنا که ورزش زنان و بالاخص فوتبال، اساسا جدی گرفته نمی‌شود، برنامه ریزی و اختصاص بودجه در این حوزه اندک است و به دلیل موانع گوناگون، کمتر پوشش رسانه‌ای داده می‌شود.
جالب است بدانید این تبعیض‌ها مختص ایران نیست، تصور ما ایرانیان همواره این است که اروپا و آمریکا همان مدینه فاضله و بهشت رویایی است که در آن زنان از آزادی، امنیت، برابری و رفاه برخوردار هستند. واقعیت، اما چیز دیگری است. واقعیت این است که برای زنان، بهشتی وجود ندارد، زیرا قدرت در تمام دنیا در دست مردان است. زنان در همه جا به دلیل زن بودن، تجربیات مشترکی در درک نابرابری‌های جنسیتی دارند، هرچند که مفاهیمی، چون نژاد، ملیت، قومیت و طبقه سبب شده که زنان یک توده همگون نباشند، اما تنوع و پیچیدگی مسائل زنان در کشورها، ملیت‌ها، فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف نباید بر این واقعیت سایه بیفکند که در مناسبات قدرت و روابط اجتماعی، هیچ ویژ‌گی دیگری به اندازه سلطه مردان، مقاوم و جهان شمول نبوده و نیست.
زنان فوتبالیست به اندازه مردان خوب هستند
بازی‌های جام جهانی زنان را نزدیک به یک میلیارد نفر در سراسر دنیا تماشا کردند. به بازی آن‌ها که نگاه می‌کردید تنها مو‌های بلند و دم اسبی شان بود که آن‌ها را از مردان متمایز می‌کرد وگرنه آن‌ها نیز مانند مردان، طول ۱۱۰ متری زمین را می‌دویدند، تکنیک به کار می‌گرفتند، گل می‌زدند، زمین می‌خوردند، مصدوم می‌شدند اما آنچه در مورد فوتبال زنان به ویژه از طرف مردان شنیده می‌شود این است که فوتبال زنان، چندان جدی نیست و یک زن نمی‌تواند مانند یک مرد، فوتبالیست خوبی باشد.
این نگاه تنها مختص ایران نیست، نابرابری در ورزش و فوتبال و جدی نگرفتن زنان، یک تراژدی جهانی است. سالهاست فوتبالیست‌های زن علیه این تبعیض‌های ساختاری در حال مبارزه و تلاش برای متقاعد کردن فیفا برای رفع نابرابری‌ها از جمله در خصوص دستمزد و یا امکانات هستند.
به عنوان مثال تیم ملی فوتبال زنان آمریکا برای چهارمین بار قهرمان جام جهانی فوتبال زنان شد. لحظاتی پس از پیروزی، بازیکنان به همراه تماشاچیان فریاد زدند حقوق برابر؟! و علیه جیانی اینفانتینو دبیر کل فیفا شعار دادند. تمامی ۲۸ بازیکن تیم از فدراسیون فوتبال این کشور به دلیل برابر نبودن دستمزد با بازیکنان مرد آمریکایی، شکایت حقوقی کرده اند.
مگان راپینو، کاپیتان تیم ملی فوتبال زنان آمریکا که در مسابقه فینال در سراسر جهان درخشید و کفش و توپ طلایی را دریافت کرد در خصوص این نابرابری‌ها گفت: ما ثابت کرده ایم که به اندازه مردان خوب هستیم، پس دلیل نابرابری‌ها چیست؟! ما علیه آن می‌جنگیم.
تیم فوتبال زنان آمریکا در همه دوره‌های جام جهانی حضور داشته و چهار دوره قهرمان جام شده (در سال‌های ۱۹۹۱، ۱۹۹۹، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹) و هیچ‌گاه به کمتر از مقام سوم رضایت نداده است، اما دستمزد این زنان به مراتب کمتر از تیم ملی فوتبال مردان آمریکا است که هرگز قهرمان جام جهانی نشده و بهترین نتیجه‌ای که در این بازی‌ها کسب کرده مربوط به جام جهانی ۱۹۳۰ اوروگوئه است که در آن تیم فوتبال مرد‌ها به مقام سوم دست یافت.
فدراسیون فوتبال آمریکا مرتب عملکرد فوتبالیست‌های زن و مرد را رصد می‌کند، اما زنان به مراتب حقوق کمتری دریافت می‌کنند. به عنوان مثال در سال ۲۰۱۴ تیم مردان در مجموع پاداشی معادل پنج میلیون و ۳۷۵ هزار دلار دریافت کردند، این در حالی بود که در مرحله یک شانزدهم باختند و از دور خارج شدند. سال بعد تیم زنان در حالی‌که تورنمنت را برده بود، تنها یک میلیون و ۷۲۵ هزار دلار پاداش گرفت.
همچنین فدراسیون فوتبال آمریکا تیم زنان را مجبور می‌کند تا بر روی چمن مصنوعی بازی کنند ـ که احتمال آسیب‌دیدگی را بالا می‌برد ـ اما تیم مردان بیشتر مواقع روی زمین چمن طبیعی بازی می‌کنند. علاوه بر این، فدراسیون مذکور، تیم مردان را با پرواز‌های ویژه به سفر می‌برد، اما تیم زنان را با پرواز‌های معمولی.
تفاوت در پرداخت پاداش و مزایا تنها منحصر به فدراسیون فوتبال آمریکا نیست. عملکرد فیفا نیز به همین صورت است. جایزه جام جهانی مردان در سال ۲۰۱۸ بالغ بر ۴۰۰ میلیون دلار بود، اما جایزه زنان در جام جهانی امسال ۳۰ میلیون دلار است.
برخی این گونه استدلال می‌کنند که رفابت فوتبال زنان جذابیت ندارد، کسی آن را تماشا نمی‌کند، سودآور نیست و ارزشش را ندارد، اما پیروزی تیم آمریکا و رقابت‌هایی که تقریبا یک هشتم جمعیت کره زمین به تماشای آن نشستند، این فرض را مردود کرد.
فوتبالیست‌های زن در سایر کشورها نیز مانند آمریکا از نابرابری‌های جنسیتی در رنجند. «آدا هگربرگ» برنده توپ طلای ۲۰۱۷ در اعتراض و به دلیل مشکلات ناشی از نابرابری جنسیتی برای نروژ در جام جهانی بازی نکرد.
گذشته از جایزه مادی، هریک از تیم‌های زنان، کمی بیش از ۸۰۰ هزار دلار برای اردو‌های آماده‌سازی دریافت می‌کنند. این مبلغ، اما برای مردان در سال گذشته یک و نیم میلیون دلار بود.
عده‌ای در توجیه این تفاوت‌ها می‌گویند میزان درآمدی که از رقابت‌های مردان و زنان حاصل می‌شود متفاوت است. فدراسیون جهانی فوتبال، اما می‌گوید درآمد ناشی از جام جهانی زنان نمی‌تواند جدا از سایر رقابت‌های فیفا باشد، به این دلیل که حق پخش تلویزیونی معمولا به صورت مجموعه‌ای از مسابقات فروخته می‌شود.
به جز زنان تیم ملی آمریکا، اتحادیه بازیکنان فوتبال استرالیا نیز خواهان جایزه مادی برابر با مردان شدند. اعضای تیم ملی نیجریه، سال ۲۰۱۶ در اعتراض به دستمزدهایشان پس از قهرمانی در جام ملت‌های آفریقا در هتل تحصن کردند.
در هلند، نروژ و نیوزیلند، تنها پس از مبارزات پیگیر ورزشکاران زن، از میزان تفاوت بین دستمزد زنان و مردان کاسته شد.
وظیفه ما شست وشوی لباس نیست!
فدراسیون فوتبال زنان آلمان طی ویدئویی به جهان نشان داد که نابرابری و دست کم گرفتن فوتبالیست‌های زن، چقدر جدی است. کاپیتان تیم ملی آلمان گفت: «مردم کشور من حتی اسم ما را نمی‌دانند. ما هشت بار قهرمان اروپا شدیم، اما قهرمانی ما برای کسی ارزشی ندارد. بار اول در سال ۱۹۸۹ پاداش ما یک سرویس قهوه خوری بود. ما علاوه بر حریفان با پیش داوری‌ها جنگیده و می‌جنگیم. مردم و مردان می‌گویند وظیفه زن، بچه داری و آشپزی است، زن را چه به ورزش حرفه ای! ما اما با همین مو‌های دم اسبی و جوراب‌های سابق بلند می‌جنگیم و فوتبال بازی می‌کنیم و ناامید نمی‌شویم»
«الکس مورگان» بازیکن و گلزن تیم ملی زنان آمریکا در خصوص تبعیض ها گفت: «ما حتی در شادی بعد از گل هم آزادی مردان را نداریم زیرا استانداردهای دوگانه ای برای زنان و مردان در ورزش وجود دارد. از ما به عنوان زن همواره انتظار می رود فروتن و سنگین باشیم، کارهای ما در زمین باید خط کشی شده باشد، این محدودیت ها اما برای مردان وجود ندارد»
مربی مورگان وقتی او نوجوان بوده در تمرینات به او گفته بود تو نمی توانی بازیکن خوبی باشی! اما الکس مورگان الان بازیکنی است با ۱۶۹ بازی ملی و ۱۰۷ گل زده!
