"دیدارنیوز" به بهانه توقیف نفتکش ایرانی، نگاهی به برنامه جنجالی صداوسیما دارد؛
دیدارنیوز ـ احمد کاظمی: این روزها و همزمان با پخش سریال گاندو از شبکه سوم سیما، بحث افراد نفوذی در نظام و خط دادن به دشمن برای هدف قرار دادن شاهرگ‌های اقتصادی ـ اطلاعاتی کشور که عمدتا توسط آقازاده‌ها و وابستگان آن‌ها انجام شده، بسیار داغ شده است.
اکنون اما این سوال پیش می‌آید که این اگر این نهاد، خود در یک برنامه تلوزیونی زنده اقدام به افشای مسیر دور زدن تحریم‌ها که پاشنه آشیل اقتصاد کشور است بنماید، تکلیف چیست؟ چه نهادی وظیفه اطلاع رسانی و برخورد با این اقدام را دارد؟
واقعیت آن است که در اقدامی عجیب، برنامه صبحگاهی ۱۱ تیرماه شبکه سه سیما، کشتی سالینا را که در حال دور زدن تحریم نفتی بود تا رسیدن به مقصد یعنی کشور چین، مسیریابی کرد و مسیر دور زدن تحریم نفتی را اعلام نمود!
مجری شبکه سه در ادامه روی آنتن زنده بیان کرد با همکاری یک تیم خبری، یک میلیون بشکه نفت تحویل چینی‌ها شده است. او در ادامه با نشان دادن تصاویر هوایی از محل خرید نفت و همچنین تصویر یک کشتی به نام سالینا تمام ریز اطلاعات یک معامله نفتی را افشا کرد.
این اتفاق در شرایطی است که مسئولین امنیتی و اقتصادی بر محرمانه نگه داشتن اطلاعات فروش نفت تاکید می‌کنند تا مبادا طرف آمریکایی، مانع فروش نفت نشود.
حال این سوال مطرح می‌شود که این موضوع چه ارتباطی به یک برنامه صبحگاهی دارد؟! و رسانه رسمی کدام کشور هویت خریدار نفت تحریمی‌اش را تأیید می‌کند و ریسک خرید را برای مشتری بالا می‌برد؟
جوابیه روابط عمومی برنامه سلام صبح بخیر
در پی جنجال‌های ایجاد شده، روابط عمومی برنامه «سلام صبح بخیر» در راستای «تنویر افکار عمومی» به حواشی مطرح شده پاسخ داد. در این جوابیه آمده است: «علی رغم جو رسانه‌ای مبنی بر مشکوک بودن اقدام برنامه "سلام صبح بخیر" در خصوص اعلام مسیر دور شدن تحریم نفتی کشتی سارینا، اطلاعات مطرح شده در برنامه امروز، هفته قبل در قالب گزارشی با تصاویر ماهواره‌ای در نشریه بین المللی فایننشیال تایمز همراه با عکس و جزئیات کامل‌تر منتشر شده است؛ بنابراین فرضیه افشای اسرار مملکتی و نقض محرمانه بودن این رویداد به کلی مردود است و قبلاً این اطلاعات به صورت گسترده و با زبان انگلیسی رسانه شده است. بدیهی است اگر قرار بر ردیابی کشتی از سوی آمریکایی‌ها باشد، این امر باید هفته قبل صورت گرفته باشد و نیازی به یادآوری کردن برنامه "سلام صبح بخیر" با زبان فارسی به طرف آمریکایی نیست. مقتضی است طبق ماده ۲۳ قانون مطبوعات، این جوابیه جهت تنویر افکار عمومی در رسانه مبدا و دیگر رسانه‌هایی که به این شایعه دامن زدند منتشر شود.»
این بار صدا و سیما به دشمن خط داد
قضاوت در مورد درستی جوابیه صدا و سیما بر عهده مخاطبان است اما به نظر می رسد روابط عمومی برنامه سلام صبح‌بخیر در حالی دلیل پخش این گزارش را انتشار مطلبی در نشریه انگلیسی «فایننشال تایمز» اعلام کرده است که انتشار چنین مطلبی در رسانه بیگانه؛ فارغ از صدق و کذب آن، برخلاف مصالح و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است.
با توجه به تأکیدات چندین باره وزیر نفت برای عدم انتشار اطلاعات خرید و فروش نفت ایران و سوءاستفاده مقامات آمریکایی از اطلاعات منتشرشده در رسانه‌های ایرانی علیه کشور، انتشار این اطلاعات توسط «رسانه ملی» آن هم با توجیه پخش برنامه به زبان فارسی قابل توجیه نیست، چرا که نباید به آنچه رسانه‌های دشمن منتشر می‌کنند، بدون هیچ تحقیقی، بی آنکه صدق و کذب آن مشخص باشد، تکیه شود. به ویژه آنکه پخش دوباره این اطلاعات می‌تواند به نفع آمریکایی‌ها باشد و از این مساله به عنوان بهانه‌ای برای تشدید تحریم‌ها استفاده کنند.
در همین رابطه، بیژن زنگنه وزیر نفت تاکید کرد که این برنامه تمام تلاش وزارت نفت را بی اثر می‌کند و بازپخش گزارش‌های رسانه‌های غربی، کاری ناشایست است. همچنین یکی از اعضای فراکسیون امید در مجلس، ضمن تاکید بر ضرورت بررسی برنامه‌های صدا و سیما از سوی هیئت نظارت، خواستار تحقیق در این باره شد. این در حالی است که محمد کاظمی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، صداوسیما را متهم به عمل برخلاف منافع ملی کرد و در مورد اینکه پخش برنامه با قصد و نیت قبلی نبوده باشد، اظهار امیدواری نمود. وی همچنین تاکید کرد اینگونه برنامه‌ها ضرر‌های جبران ناپذیری به کشور وارد می‌کند.
اکثر تحلیلگران سیاسی معتفد هستند پخش این برنامه در چارچوب یک نقشه از پیش تعیین شده، برای اشاره به شکست دولت روحانی در دور زدن تحریم‌های آمریکا بوده است. چرا؟ چون اگر شما یکی از سایت‌ها یا شبکه‌های اجتماعی مخالف دولت را باز کنید مدام بر این خط فکری تاکید می‌کنند که دولت روحانی فقط با برجام معنا می‌شود و آن هم شکست خورده است و دولت نتوانسته است هیچ اقدامی در جهت دور زدن تحریم‌ها و حمایت از تولید داخلی انجام دهد.
دقیقا این سناریوی صدا و سیما پس از آن رخ داد که علیرضا زاکانی در برنامه‌ای تلویزیونی مدعی شد دولت در زمینه دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت؛ نه تنها کم‌کاری کرده است بلکه به تعبیری خیانت کرده است. این اتفاق در حالی است که این دولت در زیر شدیدترین تحریم‌ها قرار دارد و با تمام توان دیپلماتیک خود، در حال فشار به اروپا و مجامع جهانی است.
در هیچ کشوری، هنگامی که دولت مستقر در حال جنگ با دشمن خارجی است، گروه‌های سیاسی اقدام به تخریب دولت نمی‌کنند و وجه عمومی و اعتماد مردم به دولت را هر روز نشانه نمی‌روند، اما گویا مخالفان دولت روحانی، پا را فراتر از آن گذشته و به دشمن آدرس می‌دهند تا شاهرگ‌های اقتصادی دور زدن تحریم‌ها را قطع کند!
واکنش‌ها به اقدام جنجال برانگیز صدا و سیما
محمد کاظمی، نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس به شرق گفت که امیدواریم این موضوع از روی عمد نباشد، اما «این روزها صداوسیما در خیلی از مسائل خلاف منافع ملی عمل می‌کند».وی افزود: «ضرری که ممکن است چنین برنامه‌ای به منافع ملی بزند جبران‌ناپذیر است. این اتفاق نشان دهنده این است که مدیر بی‌تجربه‌ای در رأس این شبکه قرار دارد و صداوسیما باید در مدیریت شبکه سه و این انتصاب تجدیدنظر کند، چراکه همان‌طور که گفتم، برنامه‌های متعددی خلاف منافع ملی پخش کرده است. وقتی ما مجبور هستیم که نفت را از مسیر‌های غیرمتعارف عرضه کنیم، این حد از غفلت قابل‌قبول نیست. درواقع دانستن محرمانه‌بودن چنین اطلاعاتی در حد الفبای کار است». کاظمی تأکید کرد که باید توجه داشت برنامه‌ها زیر ذره‌بین جهانی هستند و در این شرایط، قراردادن فردی غیرحرفه‌ای و بی‌تجربه در رأس شبکه‌ها اشتباهی نابخشودنی است که چنین عواقبی هم دارد: «صداوسیما در این زمینه باید بازنگری داشته باشد و این موضوع باید در هیئت نظارت بررسی شود».
پاس گل صدا و سیما به رسانه‌های آمریکایی
درست وقتی که صداوسیما اطلاعات ملی را پخش می‌کرد، روزنامه «نیویورک‌تایمز» گزارشی درباره وضعیت دورزدن تحریم‌ها در ایران منتشر کرد و از حرکت «چراغ‌خاموش» نفتکش نوشت. در این گزارش آمده: «درحالی‌که تحریم‌های دولت ترامپ بر نفت و فراورده‌های پتروشیمی ایران در جای خود قرار گرفته‌اند، بعضی از ناوگان‌های حمل‌ونقل جهان، زمان برداشت محموله از بنادر ایران، «چراغ‌خاموش» حرکت می‌کنند و از این راه از این محدودیت‌ها سرپیچی می‌کنند. این را تحلیلگران تجاری‌ای می‌گویند که داده‌های حمل‌ونقل را رصد می‌کنند و نیز مقامات اطلاعاتی اسرائیل؛ که از فشار‌های ترامپ حمایت می‌کنند».
در ادامه، این روزنامه نوشته که سمیر مدنی، از بنیان‌گذاران شرکتی که برای شناسایی نفت‌کش‌هایی که در بنادر ایرانی پهلو می‌گیرند، از تصاویر ماهواره‌ای استفاده می‌کند، می‌گوید: «فعالیتشان را مخفی می‌کنند. نمی‌خواهند این حقیقت را که در ایران مشغول عبور از تحریم‌ها بوده‌اند جار بزنند. به همین سادگی». نیویورک‌تایمز در ادامه این گزارش، نموداری پویا منتشر کرد با عنوان «نفت‌کش‌های چینی مدام در خلیج‌فارس ناپدید می‌شوند».
در حاشیه این نمودار، مسیر رصدشده حرکت نفت‌کشی را نمایش می‌دهد که به خلیج‌فارس نزدیک می‌شود و سپس سیستم گزارش موقعیتش که طبق معاهدات بین‌المللی باید دائما روشن باشد، خاموش می‌شود. چندروز بعد دوباره سیستم تعیین موقعیت همین نفتکش در همان حوالی و در حال حرکت به سمت هند روشن می‌شود. این مسیر دوباره توسط این کشتی به همین شکل طی می‌شود. نیویورک‌تایمز می‌نویسد توجیهات فنی برای خاموش‌شدن این سیستم وجود دارد و مالکان می‌توانند به آن‌ها استناد کنند.
صداوسیما کدام خط را دنبال می‌کند؟
صداوسیما معادلات دیگری را هم با اقدام خود برهم زده است. سفیر ایران در انگلیس که همین چند ماه پیش، معترضِ نشان‌دادن راه‌های دورزدن تحریم در برنامه‌های شبکه «بی‌بی‌سی» بود، شاید امروز باید به رسانه جمهوری اسلامی اعتراض کند. حمید بعیدی‌نژاد بهمن سال گذشته نوشته بود که «سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا که سال‌هاست مدعی هستند هزاران سند از فعالیت‌های چندین شرکت ثبت‌شده در اروپا و برخی اشخاص خاص دارند، حالا در یک تقسیم مسئولیت، بسیاری از مدارک فارسی را برای افشای علنی افراد و شرکت‌های خارجی و ایرانی درگیر دورزدن تحریم‌ها، در اختیار بی‌بی‌سی فارسی قرار داده‌اند».
سفیر ایران گفته بود که «هدف اصلی این پروژه در این شرایط خاص، ترساندن شرکت‌های خارجی در معامله با ایران و اضافه‌کردن اسامی جدید اشخاص و شرکت‌ها به لیست تحریم‌های خزانه‌داری آمریکاست». او تقاضای تغییر محتوای برنامه‌های شبکه فارسی‌زبان را کرده بود؛ درخواستی که حالا شاید بتواند از صداوسیما هم داشته باشد.
شورای‌عالی امنیت ملی ورود کند
اما هدف صداوسیما از نمایش مسیر نفتکش چه بوده است؟ عبدالکریم حسین‌زاده، نایب‌رئیس فراکسیون امید در این زمینه گفت: «این اقدام نه‌تنها ضد منافع ملی، بلکه در راستای منافع طرف مقابل با منتشرکردن اطلاعات کشور است. سؤال اول اینجاست که این اطلاعات از چه طریقی به شبکه سه رسیده است؟ اگر هدف، نشان‌دادن اقتدار و توانایی دورزدن تحریم‌هاست، باید پرسید که هزینه این برنامه ضد منافع ملی را چه کسی می‌دهد؟ شبکه سه یا ملت؟»
او معتقد است که شورای‌عالی امنیت ملی باید به این موضوع ورود کند، البته اگر چنین اجازه‌ای پیش‌تر به شبکه سه داده نشده باشد. او اضافه کرد که «با این کار ممکن است مشتری‌های نفت را از دست بدهیم و در نتیجه فشار بر کشور روزبه‌روز بیشتر شود». این نکته‌ای است که به گفته مسئولان، حتی طرف چینی هم بار‌ها بر آن تأکید کرده است؛ آدرس‌ندادن به تحریم‌کنندگان در راستای نمایش اقتدار و توانایی غلبه بر تحریم‌ها. در این شرایط تنها می‌توان منتظر واکنش‌ها به برنامه شبکه سه ماند و امیدوار به افزایش‌نیافتن عواقب جبران‌ناپذیر آن بود.
مردم وقتی از نهاد‌ها و شخصیت‌های نظام مدام می‌شنوند که بایستی در مقابل تحریم‌ها صبر داشته باشند تا نظام مقدس جمهوری اسلامی از پیج تهدید‌ها عبور کند و انصافا مردم از همه مسئولین در این زمینه پیش قدم‌تر هستند، حالا چرا باید رسانه ملی بر خلاف مصلحت‌ها عمل کند و مستقیم و غیرمستقیم بر طبل چند دستگی بکوبد و وجه دولت مستقر را در نظر مردم تخریب کند!
صدا و سیما در متحد نگهداشتن مردم و کمک به دولت در این جنگ همه جانبه، بیشترین نقش را دارد لذا نهاد‌های مسئول باید نظارت بیشتری بر عملکرد صدا و سیما داشته باشند تا دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.
