ضربه اطلاعاتی ایران به سیا

دیدارنیوز ـ مسلم تهوری: دکتر سید محمود علوی وزیر اطلاعات در آخرین جمعه فروردین‌ماه سال ۹۸ پیش از خطبه‌های نماز جمعه پرده از ضربه اطلاعاتی ایران به سازمان سیا برداشت.

وی اذعان داشت: «۲۹۰ جاسوس در کشور‌های مختلف از جمله کشور خودمان شناسایی شدند. در تبادل اطلاعاتی با سرویس اطلاعاتی کشور‌های دوست، اطلاعات در اختیار آن‌ها قرار گرفت و در کشور‌های مختلف منابع سیا دستگیر شدند و ارتباط سیا با منابع به هم ریخت؛ به گونه‌ای که در آمریکا کمیته شکست تشکیل دادند و رئیس سیا این ضربه را از سوی جمهوری اسلامی تأیید کرد».

وی اضافه کرد: «اخیراً «یاهو نیوز» با ۱۱ نفر از صاحب نظران امنیتی آمریکا مصاحبه داشته که اغلب آن‌ها از ذکر نام‌شان خودداری کردند، اما یکی از آن‌ها که نام خود را ذکر کرده «اروین مک‌کلو» تحلیلگر امنیت ملی آمریکا است که می‌گوید این موضوع (شناسایی ۲۹۰ جاسوس سیا در کشور‌های مختلف) یکی از فاجعه‌آمیزترین شکست‌های بعد از ۱۱ سپتامبر است».

دکتر علوی تصریح کرد: «یکی دیگر از مقامات سیا که نخواست نامش فاش شود می‌گوید زمانی که منابع ما شروع به از هم پاشیدن کرد این سؤال به وجود آمد که آیا خانه پوشالی ساخته بودیم؟ یکی دیگر از مقامات سیاسی آمریکا می‌گوید از زمانی که این اتفاق افتاد گویا هیچ مسئله دیگری برای سیا وجود نداشت. وقتی سوخت و سوز‌هایی به این شکل در یک سیستم اطلاعاتی و جاسوسی رخ می‌دهد همه چیز در آنجا بسیار بد و تاریک پیش می‌رود».

وزیر اطلاعات ادامه داد: «ضربه به گونه‌ای بود که خود آمریکایی‌ها از آن به‌عنوان افتضاح اطلاعاتی یاد کردند. در آینده نزدیک جزئیاتی از این حماسه اطلاعاتی در مصاف با سیا از طریق رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها در اختیار مردم قرار خواهد گرفت».

وزیر اطلاعات مسئله را خیلی باز نکرد و اطلاعات بیشتر در این زمینه را به آینده‌ای نزدیک احاله کرد. اینکه اتفاق مزبور در چه مقطع زمانی روی داده است؛ جاسوسانی که شناسایی شده‌اند در چه رده‌ای بوده‌اند؛ رخنه اطلاعاتی در شبکه جاسوسی به چه صورتی بوده است و ... از جمله سؤالاتی است که با بررسی گفته‌های دکتر علوی به ذهن متبادر می‌شود. شاید طبق وعده وزیر اطلاعات، تعدادی از سؤالات در آینده روشن شود، اما کنکاش در رسانه‌ها مسئله را کمی روشن‌تر می‌کند که ذیلا بدان می‌پردازیم.

روایت یاهونیوز و تلگراف

اشاره وزیر اطلاعات به گزارشی است که روز یازدهم آبان ۱۳۹۷ (دوم نوامبر ۲۰۱۸) در یاهونیوز منتشر شده است. در این گزارش به لو رفتن شبکه ارتباطی مأموران سازمان سیا اشاره شده بود. این گزارش در رسانه‌های معتبر دیگری مانند تلگراف نیز بازتاب داشته است.

داستان از چند سال پیش آغاز شد. در سال ۲۰۱۳ دستگاه اطلاعاتی آمریکا با بحران مواجه شد. سازمان اطلاعاتی آمریکا برای مهار یک فاجعه اطلاعاتی در ابعاد جهانی به تکاپو افتاد. افتضاح اطلاعاتی آمریکا بابت لو رفتن سیستم پنهان ارتباط مبتنی بر اینترنت بود که آژانس اطلاعاتی برون مرزی آمریکا از آن برای تعامل با خبرچین‌های خود در سراسر جهان استفاده می‌کرد. این شکست اطلاعاتی و امنیتی تقریباً برای پنج سال مخفی مانده بود تا اینکه یاهونیوز در نوامبر سال ۲۰۱۹ گزارشی بر پایه مصاحبه با ۱۱تن از مقامات دولتی و امنیتی آمریکا که به‌طور مستقیم از این موضوع مطلع بودند، منتشر کرد. آن‌ها اعتراف کردند صدمه‌ای که از این شکست خورده بودند، بسیار جدی بوده است. یک مقام ارشد امنیتی به یاهونیوز چنین گفته بود: سیا نگران بود شبکه جاسوسی‌اش به کلی در حال فروپاشی باشد. «اروین مک‌کلو» ـ یک تحلیلگر مسائل امنیتی آمریکا ـ این موضوع را یکی از فاجعه آمیزترین شکست‌ها بعد از حادثه ۱۱سپتامبر برشمرد. بعد از انتشار گزارش یاهونیوز، سایت‌های معتبر دیگر نظیر تلگراف نیز این خبر را منعکس کردند.

ردیابی عوامل سیا در خارج از مرز‌ها

با شروع سال ۲۰۱۳ به نظر می‌رسید متخصصان سایبری ایران در وزارت اطلاعات شروع به ردیابی عوامل سیا در خارج از مرز‌ها کردند. برای مثال ایران در کشور یمن توانست سیستم ارتباطات مخفی سیا را بسوزاند. بنا به گفته یکی از مقامات سابق آمریکایی «ایران به دنبال از بین بردن این سیستم در مناطق دیگر دنیا بود. آن‌ها دیگر تنها به دنبال محافظت از خودشان نبودند.» تبعات این شکست برای آمریکا بسیار وسیع و شوک آور بود. چندین جاسوس سیا اعدام شدند و شبکه اطلاعاتی آن در ایران به‌طور کامل منهدم شد، اما دامنه این وقایع به ایران محدود نشد. مقامات آمریکایی بر این باورند که وزارت اطلاعات ایران، اسامی و مشخصات مأموران و جاسوسان را در اختیار کشور‌های دوست قرار داده است.

چگونگی کشف شبکه جاسوسی سیا

ظاهرا اعضای این شبکه نه مأموران رسمی و کارشناسان امنیتی سیا، بلکه شبکه جاسوسان محلی بوده که از طریق وب سایتی با یکدیگر در تماس بوده‌اند. این وب سایت لایه‌های امنیتی لازم را نداشته و اقدامات اولیه امنیتی توسط کاربران رعایت نشده است؛ بنابراین به سادگی قابل هک بوده و مأموران وزارت اطلاعات توانسته‌اند به آن رخنه و اطلاعات اعضای آن را کشف و در اختیار سایر دولت‌ها قرار دهند تا آن‌ها را دستگیر کنند.

به گمان برخی تحلیلگران عدم رعایت نکات امنیتی توسط مأموران سیا و جاسوسان محلی و سادگی بیش از اندازه وب سایت ارتباط گیری و امکاناتی که گوگل برای شناسایی وب سایت‌ها در اختیار کاربران قرار می‌دهد سبب لو رفتن شبکه شده است.

در عین حال برخی نیز استفاده از جاسوس دوجانبه را علت وقوع این حادثه می‌دانند. نیویورک تایمز ۲۴ بهمن سال ۹۷ (۱۹ فوریه ۲۰۱۹) گزارشی درباره «مونیکا الفرید ویت» افسر پیشین ضد اطلاعات نیروی هوایی آمریکا منتشر کرده که در آن گفته شده خانم ویت در ماه اوت ۲۰۱۳ به ایران فرار کرده است. در این گزارش هیچ نشانه‌ای از ارتباط احتمالی این داستان با ماجرای لو رفتن شبکه جاسوسی وجود ندارد، اما در متن گزارش خرابکاری، افسر فراری هم ردیف با ماجرای «متلاشی شدن شبکه ارتباطی پنهان موسوم به COVCOM که منجر به مرگ خبرچین‌ها شده» آمده که موجب آسیب امنیتی به ایالات متحده آمریکا شده است.

اعتراف مدیر سیا

در سپتامبر سال گذشته «جینا هاسپل» رئیس سیا، در یک سخنرانی در دانشگاه لوییزویل در کنتاکی به این شکست تاریخی اعتراف و دلیل سکوت رسانه‌ها را در خصوص این موضوع چنین اعلام کرد: «مأموران و جاسوسان کشته شدند، اما برای حفاظت از کار و منزلت عوامل دیگر، ما بر سر مسائل و مشکلات ضدجاسوسی پیش آمده سرپوش گذاشتیم».

شاید این تمام چیزی باشد که از رسانه‌های خارجی می‌توان یافت. اینکه جاسوسان از مأموران رسمی سیا یا خبرچین‌های محلی بوده‌اند را در حال حاضر به قطعیت نمی‌توان درباره آن اظهار نظر کرد. کما اینکه نمی‌دانیم سیا از طریق این شبکه مشخصا هدف خاصی را دنبال می‌کرده است یا خیر. ابهاماتی از این دست بسیار است. قطعا برای واضح‌تر شدن ابعاد مختلف این ماجرا باید به انتظار آینده نشست.