هراس از تأثیر منفی هوای آلوده که مهمان ریه‌ها می‌شود، موجب شده است که کالایی جدید به لیست سبد خرید خانوار تحمیل شود؛ دستگاه تصفیه هوا؛ دستگاهی با هزار حرف و حدیث و ابهام و البته قیمت‌هایی سر به فلک کشیده.
دیدارنیوز: آلودگی هوا موجب شده که بازار فروش دستگاه تصفیه هوا داغ شود و سوءاستفاده‌هایی از سوی فروشندگان شکل بگیرد.
روزنامه همشهری نوشت:
هراس از تأثیر منفی هوای آلوده که مهمان ریه‌ها می‌شود، موجب شده است که کالایی جدید به لیست سبد خرید خانوار تحمیل شود؛ دستگاه تصفیه هوا؛ دستگاهی با هزار حرف و حدیث و ابهام و البته قیمت‌هایی سر به فلک کشیده. روزگاری استفاده از ماسک‌های چندلایه برای مقابله با آلودگی گذرا، مورد استقبال بود اما این روزها به‌دلیل استمرار هوای آلوده و بسیار بالاتر از حد مجاز، مردم زیادی به خرید دستگاه‌های تصفیه‌هوا پناه آورده‌اند. همین احساس نیاز موجب شده است که باز هم تراژدی بازار موتور برق، پمپ آب و مخزن‌های ذخیره آب تکرار شود و برخی از فروشندگان با سوءاستفاده از احساس نیاز مردم دست به تعیین قیمت‌های نجومی می‌زنند. نیم‌نگاهی به شرایط خرید و فروش دستگاه تصفیه هوا در روزهای اخیر نشان می‌دهد که باز هم معادله بحران قیمت‌های عجیب موتور برق هنگام قطعی برق و پیش‌فروش مخزن و پمپ آب در روزهای گرم تابستان، در حال تکرار است و بازاری که باید پناهگاه مردم در مواقع بحرانی مانند روزهای آلوده باشد حالا خودش به بخشی از مشکل تبدیل شده است.
گلایه از نیازی که تحمیل شد
شدت‌یافتن آلودگی هوا در روزهای اخیر و هشدار کارشناسان نسبت‌به تأثیرات منفی زندگی زیر لایه دود و ذرات معلق موجب شد که هرکسی به شکلی دنبال راه نجات باشد. عده‌ای فرار را بر قرار ترجیح داده و از شهرهای بسیار آلوده خارج شدند اما برای آنها که امکان سفر ندارند، دستگاه تصفیه هوا به‌عنوان یک گزینه حداقلی برای داشتن چند متر هوای سالم زیاد تبلیغ می‌شود و این نیاز در میان بسیاری از شهروندان شکل گرفته اما برخی نسبت به اجباری که ناخواسته به آنها تحمیل شده است، گله دارند.
پیمان که این روزها لیست بلندبالایی از دستگاه‌های تصفیه هوا را رصد کرده است تا شاید به نتیجه‌ای برسد، در این مورد به همشهری می‌گوید: «من بچه کوچیک دارم، سال پیش می‌خواستم دستگاه رو بخرم اما گفتم حالا این چندروزه می‌گذره، امسال که هوا خیلی بدتر شد، مجبورم بخرم اما اینقدر قیمت‌ها عجیب و غریب شده و هر روز هم یه نکته جدید از این دستگاه‌ها می‌گن، نمی‌دونم چی کار کنم.» یک کاربر در اینستاگرام نوشت: «تا همین چند هفته پیش دنبال مخزن آب بودیم، الان باید دربه‌در دنبال دستگاه تصفیه هوا باشیم، چرا این وسیله‌ها دغدغه ما شده؟»
جهش قیمت در روزهای آلودگی
نه‌تنها انتخاب دستگاه مناسب به یکی از چالش‌های خانواده‌ها تبدیل شده، بلکه تکرار آشفته بازار گرانی در مورد کالایی که یکباره خواهان زیادی پیدا کرده است، دردسر جدیدی پیش پای ساکنان شهرهای بزرگ گذاشته و وضعیت چنان پیچیده شده که یکی از فروشندگان دستگاه تصفیه هوا در بازار امین‌حضور تهران می‌گوید: «برای خرید باید یک مقدار پیش پرداخت بدید تا براتون سفارش رو با قیمت جدید بیاریم.»
فارغ از اینکه کالاهای موجود در بازار تا چه حد قابل اطمینان هستند، اوج‌گرفتن قیمت آنها نشان از نبود یک نظارت درست در این روزها دارد. بررسی قیمت یک دستگاه تصفیه هوای معروف در بازه زمانی ۳ ماه اخیر نشان می‌دهد که این دستگاه از قیمت ۲۹میلیون تومان در اواسط مهرماه با کمی صعود در آبان‌ماه به قیمت ۳۱میلیون و ۵۰۰هزارتومان رسید اما جهش عجیب و غریب درماه آذر یعنی درست در روزهای اوج آلودگی هوا رقم خورد و اکنون اگر کسی بخواهد این دستگاه را خریداری کند، باید نزدیک به ۵۰میلیون تومان بپردازد.
تسخیر جست‌وجوهای گوگل
برای درک بهتر گره‌خوردن این دستگاه با زندگی روزمره مردم، می‌توان به جست‌وجوی کاربران ایرانی در گوگل تکیه کرد. گوگل ترندز به ما نشان می‌دهد که چگونه یک محصول در یک بازه زمانی مشخص جذابیت بیشتری نسبت به محصول دیگر پیدا می‌کند.
یک هفته اخیر نشان می‌دهد که میزان محبوبیت جست‌وجو با کلمه «دستگاه تصفیه هوا» یکباره افزایش پیدا کرده است و درست در بازه زمانی ۴ تا ۶آذر که بسیاری از شهرها به‌دلیل آلودگی هوا تعطیل بودند، جست‌وجوی این کلمه به بالاترین میزان محبوبیت تعیین‌شده در گوگل ترندز یعنی عدد ۱۰۰رسید. در میان استان‌های ایران نیز تهران، البرز، اصفهان، قزوین و آذربایجان‌شرقی به‌ترتیب بالاترین رتبه علاقه برای جست‌وجوهای مرتبط با دستگاه تصفیه هوا را ثبت کردند.
