رسانه‌های اجتماعی می‌توانند بستری برای باج‌گیری خبری شوند اگر به سواد فعالیت در این رسانه‌های فراگیر امروز بی‌توجه باشیم. امید جهانشاهی در یادداشت خود به باج‌گیری خبری در این رسانه‌ها پرداخته است.
دیدارنیوزـامید جهانشاهی: اصطلاح باج نیوز که برای فارسی کردنش از باج‌گیری خبری استفاده می‌کنند، معمولاً ذهن را می‌برد به اخاذی و فشار سیاسی به مدیران سازمان‌ها و شرکت‌ها با انتشار اخبار جعلی یا برجسته کردن حاشیه‌ها؛ اما واقعیت این است که باج‌گیری خبری تنها برای اخاذی، تخریب و تحت فشار قرار دادن مدیران سازمان‌ها و شرکت‌ها نیست؛ بسا بسیار مردم عادی که طعمه باج‌گیری خبری قرار می‌گیرند.
با رشد رسانه‌های اجتماعی، باج‌گیری خبری از کاربران هم به عنوان یک مسئله مطرح شد. رسانه‌های اجتماعی، رسانه‌هایی برای تعامل اجتماعی هستند و از این رو، کاربران از تکنیک‌های ارتباطی متنوعی برای جذاب سازی محتوا، درگیر کردن دیگران در محتوا و اقناع آنها به مشارکت و ساختن رابطه اجتماعی استفاده می‌کنند. این رسانه‌ها فضای اجتماعی هیبریدی را ایجاد می‌کنند که باعث بروز واقعیت دوگانه می‌شود. فضای اجتماعی هیبریدی یعنی در کنار هم قرار گرفتن دو گانه‌ی فضای مجازی در کنار فضای زندگی واقعی و این از مشخصه‌های رسانه‌های اجتماعی است؛ و متاسفانه برخی کاربران و بیشتر جوان‌تر‌ها مرز این دوگانه فضای مجازی و فضای زندگی واقعی را تفکیک نمی‌کنند و لذا در بیان خود در رسانه اجتماعی دست و دلبازی می‌کنند.
یکی از سوء تفاهم‌ها هم این است که وقتی توصیه به «صداقت در بیان خود برای جذب دنبال کننده» مطرح می‌شود، برخی کاربران آنرا تعبیر به افشاگری از خود و بی‌پردگی در بیان زندگی خصوصی و برداشتن مرز‌های میان زندگی واقعی و زندگی مجازی می‌کنند و بر این اساس مواردی از زندگی خصوصی و مسائل شخصی را در صفحه و اکانت خود منتشر می‌کنند که می‌تواند دستمایه‌ای برای باج‌گیری خبری قرار گیرد.
باج‌گیران خبری با ساخت پروفایل جعلی با عکس‌های دزدیده شده وارد صفحات کاربران می‌شوند و آنها را فریب و تشویق به انتشار عکس، فیلم و اطلاعات شخصی می‌کنند. آنها به صورت‌های مختلف از وسوسه‌ی کاربران برای تولید محتوای بیشتر برای رشد بیشتر صفحه‌شان سوء استفاده می‌کنند.
باج‌گیری در رسانه‌های اجتماعی می‌تواند خسارت‌های مالی، عاطفی، اجتماعی و کاری شدیدی به فرد قربانی وارد کند. از این رو، تا حدی سواد رسانه‌های اجتماعی برای فعالیت در این رسانه‌ها مهم است تا کاربر طبیعت رسانه‌های اجتماعی و نحوه عملکرد الگوریتم‌ها برای نمایش محتوا را بداند؛ و همچنین درک انتقادی از انبوه درهم محتوا‌ها داشته باشد. این درک انتقادی برای مدیریت محتوا بسیار مهم است.
تکنیک‌های مختلفی برای فعالیت ایمن و در امان ماندن از باج‌گیری‌های خبری وجود دارد. کاربر باید نسبت به عکس‌ها و اطلاعاتی که از زندگی خود در حساب‌های عمومی به اشتراک می‌گذارد حساس باشد. برای مثال شماره تلفن، آدرس، پلاک خودرو و سایر اطلاعات شخصی را به عنوان متن یا در حاشیه عکس منتشر نکند و یا تار و پنهان کند. توصیه می‌شود در صورت امکان اطلاعات زندگی شخصی را به صفحات خصوصی محدود کند تا از اطلاعات و هویت خود محافظت کند. اشتراک‌گذاری محتوا را به گروه‌های خاص از دوستان و آنها که دسترسی آنها نیازمند تایید است، محدود کند؛ و مدام به طور دوره‌ای لیست دوستان و دنبال‌کنندگان را بررسی کند. اگر کسی به طور مشکوک به دنبال کسب اطلاعاتی به عنوان دوست است، نمایه او را چک و در صورت مشکوک بودن او را از لیست حذف کند. بدون هیچ ملاحظه و درنگی، هرگونه باج‌گیری آنلاینی را به پلیس گزارش سریع و دقیق دهد.
متاسفانه آن‌گونه که شایسته است در جامعه ما در مورد باج‌نیوز‌ها یا باج‌گیری خبری اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی نشده است. یادمان باشد باج‌گیری خبری منحصر به اخاذی و فشار به مدیران شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی نیست و تک تک شهروندان به صرف فعالیت در یکی از رسانه‌های اجتماعی ممکن است قربانی باج‌گیر‌ها شوند. فعالیت ایمن در رسانه‌های اجتماعی را جدی بگیریم.
