گردوی مراغه به دلیل طعم منحصر‌به‌فرد، مغز روشن، چربی بالا و ماندگاری طولانی، جایگاه ویژه‌ای در میان مصرف‌کنندگان و بازرگانان خشکبار دارد.
دیدارنیوز: گردوی مراغه به دلیل طعم منحصر‌به‌فرد، مغز روشن، چربی بالا و ماندگاری طولانی، جایگاه ویژه‌ای در میان مصرف‌کنندگان و بازرگانان خشکبار دارد. اما سؤال اساسی اینجاست: سهم گردوی مراغه در بازار ملی خشکبار ایران تا چه اندازه است و چه عواملی باعث این جایگاه شده‌اند؟ برای پاسخ به این پرسش، باید به سراغ عوامل تولید، کیفیت، بازار و سیاست‌های کشاورزی منطقه برویم.
کاشت گردو در مراغه قدمتی چندصدساله دارد. منابع محلی نشان می‌دهد که از دوران صفوی تاکنون، این منطقه یکی از مراکز اصلی تولید گردو در شمال‌غرب ایران بوده است. شرایط اقلیمی خاص مراغه، مانند تابستان‌های معتدل، زمستان‌های سرد و خاک حاصلخیز کوهپایه‌ای، زمینه‌ای ایده‌آل برای رشد درختان گردو فراهم کرده است.
نسل به نسل، باغداران مراغه‌ای مهارت‌های سنتی خود را در پرورش درخت گردو منتقل کرده‌اند. این انتقال دانش بومی، در کنار تجربه علمی امروز، موجب شده است که گردوی مراغه به‌عنوان یکی از برندهای معتبر خشکبار ایرانی شناخته شود.
آنچه گردوی مراغه را از سایر ارقام ایرانی متمایز می‌کند، ترکیب بی‌نظیر ویژگی‌های ظاهری و تغذیه‌ای آن است. پوست نازک و مقاوم، مغز درشت و چرب، رنگ روشن و طعم طبیعی از شاخص‌ترین ویژگی‌های این محصول به شمار می‌رود.
تحقیقات دانشگاهی نیز نشان می‌دهد گردوی مراغه دارای درصد بالایی از اسیدهای چرب امگا-۳، ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است که سلامت قلب و مغز را بهبود می‌بخشند. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که گردوی مراغه علاوه بر بازار داخلی، در صادرات نیز مورد توجه قرار گیرد.
بازار خشکبار ایران از دیرباز یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد کشاورزی کشور بوده است. در میان ده‌ها محصول متنوع، گردو به این دلیل کههم در مصرف خانگی و هم در صنایع غذایی نقش اساسی ایفا می‌کند، جایگاه ویژه‌ای دارد. بر اساس داده‌های وزارت جهاد کشاورزی، استان آذربایجان شرقی سالانه بیش از ۱۰ درصد از گردوی ایران را تولید می‌کند و شهر مراغه سهم قابل‌توجهی از این رقم را به خود اختصاص داده است. این یعنی در هر بازار خشکبار، از فروشگاه‌های محلی تبریز و تهران تا بازار بزرگ خشکبار در مشهد و اصفهان، احتمالاً گردوی مراغه یا فرآورده‌های آن حضور دارد.
در بازار رقابتی خشکبار، کیفیت حرف اول را می‌زند. یکی از دلایل اصلی موفقیت گردوی مراغه، ثبات کیفی این محصول در طول سال‌هاست. گردوهای این منطقه اغلب به‌صورت طبیعی و بدون استفاده از سموم شیمیایی سنگین پرورش داده می‌شوند. همین موضوع سبب شده تا مصرف‌کنندگان، گردوی مراغه را به عنوان محصولی سالم و طبیعی بشناسند.
افزون بر این، فرآیند برداشت و خشک‌کردن سنتی که با دقت فراوان انجام می‌شود، باعث می‌شود مغز گردو طعم خود را تا ماه‌ها حفظ کند.
باغداران مراغه‌ای معمولاً از روش‌های سنتی اما دقیق برای مراقبت از درختان گردو استفاده می‌کنند. بسیاری از آن‌ها درختانی دارند که بیش از پنجاه سال قدمت داشته و همچنان باردهی بالایی دارند. دانش بومی مردم منطقه در زمینه زمان دقیق برداشت، نحوه خشک‌کردن و نگهداری محصول، باعث شده تا گردوی مراغه در تمام فصول کیفیت یکنواختی داشته باشد. این تداوم کیفیت، یکی از دلایل مهم حضور مستمر گردوی مراغه در بازار ملی است.
در کنار جنبه‌های کیفی، نباید از بُعد اقتصادی گردوی مراغه غافل شد. هزاران خانواده در مراغه و روستاهای اطراف، از راه کاشت، برداشت، بسته‌بندی و فروش گردو امرار معاش می‌کنند. در مراغه گردو بخشی از هویت اقتصادی و فرهنگی منطقه محسوب می‌شود. وجود صنایع جانبی مانند کارگاه‌های پوست‌کنی، بسته‌بندی و صادرات نیز به رشد اشتغال و توسعه روستایی کمک کرده است.
در سال‌های اخیر، نوسانات قیمت ارز و تغییرات اقلیمی تأثیر زیادی بر بازار گردو گذاشته است. کاهش بارندگی‌ها، سرمازدگی در فصل بهار و افزایش هزینه‌های تولید، چالش‌هایی جدی برای باغداران مراغه ایجاد کرده‌اند. با این حال، کیفیت پایدار گردوی مراغه و تقاضای بالای مصرف‌کنندگان موجب شده است که این محصول همچنان جایگاه خود را در بازار ملی حفظ کند. بسیاری از فروشندگان خشکبار، گردوی مراغه را به عنوان محصولی لوکس و ممتاز که ارزش خرید بالایی دارد عرضه می‌کنند.
